مالکیت امام در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۳۰

مقدمه

منظور از مالکیت امام، مالکیت منصب امامت و رهبری امت اسلامی است، نه مالکیت شخص امام. بنابراین، چنین مالکیتی قابل انتقال به وراث نخواهد بود؛ زیرا این نوع از مالکیت، از امامی به امام دیگر منتقل می‌گردد، نه به وارثان او^[۱]. مالکیت امام شامل دو بخش است: بخش ثروت‌های طبیعی، که هیچ‌گاه در تملک کسی قرار نگرفته و در عین حال، از مباحات عامه هم به شمار نمی‌رود؛ مانند زمین‌های موات، مراتع و معادن.

بخش دیگر، ثروت‌هایی است که قبلاً در تملک دیگران بوده و به دلایلی به مالکیت دولت اسلامی در آمده است؛ مانند ارث بدون وارث، قطایع الملوک و یا اموال بی‌صاحب و مجهول و مانند آن^[۲].^[۳]

منابع

فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی

پانویس

↑ ﴿وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ﴾ «و اگر به خداوند و به آنچه بر بنده خویش، روز بازشناخت درستی از نادرستی (در جنگ بدر)، روز رویارویی آن دو گروه (مسلمان و مشرک) فرو فرستادیم ایمان دارید بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره انفال، آیه ۴۱؛ تفسیر نمونه، ج۷، ص۱۸۵؛ جامع الشتات، ج۲، ص۱۳.
↑ وسایل الشیعه، ج۶، ص۳۴۶؛ کتاب الخمس زنجانی، ص۳۰؛ قانون مدنی، ماده ۲۸.
↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۵۹.

[1] ﴿وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ﴾ «و اگر به خداوند و به آنچه بر بنده خویش، روز بازشناخت درستی از نادرستی (در جنگ بدر)، روز رویارویی آن دو گروه (مسلمان و مشرک) فرو فرستادیم ایمان دارید بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره انفال، آیه ۴۱؛ تفسیر نمونه، ج۷، ص۱۸۵؛ جامع الشتات، ج۲، ص۱۳.

[2] وسایل الشیعه، ج۶، ص۳۴۶؛ کتاب الخمس زنجانی، ص۳۰؛ قانون مدنی، ماده ۲۸.

[3] فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۱۵۹.

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{مدخل مرتبط
+| موضوع مرتبط = مالکیت امام
+| عنوان مدخل  = مالکیت امام
+| مداخل مرتبط = [[مالکیت امام در فقه سیاسی]]
+| پرسش مرتبط  =
+}}
-{{ولایت}}
+== مقدمه ==
-<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[مالکیت امام]]''' است. "'''[[مالکیت امام]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
+منظور از [[مالکیت امام]]، [[مالکیت]] [[منصب امامت]] و [[رهبری]] [[امت اسلامی]] است، نه [[مالکیت]] شخص [[امام]]. بنابراین، چنین مالکیتی قابل انتقال به وراث نخواهد بود؛ زیرا این نوع از [[مالکیت]]، از امامی به [[امام]] دیگر منتقل می‌گردد، نه به [[وارثان]] او<ref>{{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}} «و اگر به خداوند و به آنچه بر بنده خویش، روز بازشناخت درستی از نادرستی (در جنگ بدر)، روز رویارویی آن دو گروه (مسلمان و مشرک) فرو فرستادیم ایمان دارید بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره انفال، آیه ۴۱؛ تفسیر نمونه، ج۷، ص۱۸۵؛ جامع الشتات، ج۲، ص۱۳.</ref>. [[مالکیت امام]] شامل دو بخش است: بخش ثروت‌های طبیعی، که هیچ‌گاه در تملک کسی قرار نگرفته و در عین حال، از [[مباحات عامه]] هم به شمار نمی‌رود؛ مانند زمین‌های موات، مراتع و معادن.
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[مالکیت امام در قرآن]] - [[مالکیت امام در حدیث]] - [[مالکیت امام در فقه اسلامی]] - [[مالکیت امام در فقه سیاسی]]</div>
-<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[مالکیت امام (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
-==مقدمه==
+بخش دیگر، ثروت‌هایی است که قبلاً در تملک دیگران بوده و به دلایلی به [[مالکیت]] [[دولت اسلامی]] در آمده است؛ مانند [[ارث]] بدون [[وارث]]، [[قطایع الملوک]] و یا [[اموال]] بی‌صاحب و مجهول و مانند آن<ref>وسایل الشیعه، ج۶، ص۳۴۶؛ کتاب الخمس زنجانی، ص۳۰؛ قانون مدنی، ماده ۲۸.</ref>.<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۵۹.</ref>
-منظور از [[مالکیت امام]]، [[مالکیت]] [[منصب امامت]] و [[رهبری]] [[امت اسلامی]] است، نه [[مالکیت]] شخص [[امام]]. بنابراین، چنین مالکیتی قابل انتقال به وراث نخواهد بود؛ زیرا این نوع از [[مالکیت]]، از امامی به [[امام]] دیگر منتقل می‌گردد، نه به [[وارثان]] او<ref>{{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ إِنْ كُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللَّهِ وَمَا أَنْزَلْنَا عَلَى عَبْدِنَا يَوْمَ الْفُرْقَانِ يَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعَانِ وَاللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}} «و اگر به خداوند و به آنچه بر بنده خویش، روز بازشناخت درستی از نادرستی (در جنگ بدر)، روز رویارویی آن دو گروه (مسلمان و مشرک) فرو فرستادیم ایمان دارید بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و یتیمان و بینوایان و ماندگان در راه (از خاندان او) است و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره انفال، آیه ۴۱؛ تفسیر نمونه، ج۷، ص۱۸۵؛ جامع الشتات، ج۲، ص۱۳.</ref>. [[مالکیت امام]] شامل دو بخش است:
-بخش ثروت‌های طبیعی، که هیچ‌گاه در تملک کسی قرار نگرفته و در [[عین]] حال، از [[مباحات عامه]] هم به شمار نمی‌رود؛ مانند زمین‌های موات، مراتع و معادن.
-بخش دیگر، ثروت‌هایی است که قبلاً در تملک دیگران بوده و به دلایلی به [[مالکیت]] [[دولت اسلامی]] در آمده است؛ مانند [[ارث]] بدون [[وارث]]، [[قطایع الملوک]] و یا [[اموال]] بی‌صاحب و مجهول و مانند آن<ref>وسایل الشیعه، ج۶، ص۳۴۶؛ کتاب الخمس زنجانی، ص۳۰؛ قانون مدنی، ماده ۲۸.</ref><ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۱۵۹.</ref>.
-==منابع==
+== منابع ==
-* [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
+{{منابع}}
+# [[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
-==پانویس==
+{{پایان منابع}}
+== پانویس ==
 {{پانویس}}
+[[رده:امام]]
-[[رده:مالکیت امام در فقه سیاسی]]
-[[رده:مدخل]]