سهل بن محمد سجستانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن ') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| (۲ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[سهل بن محمد سجستانی در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[ابوحاتم سهل بن محمد بن عثمان بن یزید سجستانی بصری جشمی]] در [[بصره]] سکونت داشت <ref>الثقات ۸/۲۹۳.</ref> و از [[عالمان]] قرائت و نحو و لغت به شمار می‌‌رفت.<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۲/۲۶۸.</ref> ابوحاتم [[شعر]] هم می‌‌گفت و به [[علم]] عروض [[آگاهی]] داشت. از [[ابوزید انصاری]]، [[ابوعبیده]] و اصمعی فراوان [[روایت]] کرده و [[ابن درید]] در لغت بر او [[اعتماد]] نموده است.<ref>الفهرست (الندیم) ۶۴.</ref> [[ابوداود]]، [[نسائی]]، [[ابوبکر بزاز]] و برخی دیگر از او روایت کرده‌اند و مبرّد نحوی در درس او حاضر شده است.<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۲/۲۶۸.</ref> [[سال]] [[مرگ]] او را مختلف نوشته‌اند، لکن الندیم آن را به سال ۲۵۵ﻫ ثبت کرده و نام تألیفات سهل را چنین آورده است: کتاب ما یلحن فیه العامه الطیر المذکر و المؤنث النبات المقصور و الممدود المقاطع و المبادی الفرق القراآت الفضاحه النخله الاضداد القسی و النبال و السهام السیوف و الرماح الدرع و الجوشن الوحوش الحشرات الهجاء الزرع [[خلق]] الانسان الادغام اللبأ و اللبن و الحلیب الکرم الشتاء و الصیف النحل و العسل الابل التشوق الی الاوطان العشب و البقل الاتباع الخصب و القحط [[اختلاف]] المصاحف الحر و البرد و الشمس و القمر و اللیل و النهار الفرق بین الآدمیین و بین کل ذی [[روح]]<ref> الفهرست (الندیم) ۶۴.</ref> و کتاب دیگری در موضوع قرائت به نام النقط و الشکل.<ref>الفهرست (الندیم) ۳۸.</ref> متأخرین کتاب‌های دیگری را به او نسبت داده اند: غایة فی القراآت الاحدی عشر اعراب القرآن المزال و المفسد<ref>کشف الظنون ۱/۱۲۳ و ۲/۱۱۸۹ و ۱۴۵۸.</ref> الغیث الفرس المیاه الاتباع الجراد الفرق الآدمیین و ذوات الاربع الزینه<ref>هدیة العارفین ۱/۴۱۱.</ref> المعمرون<ref>المستدرک علی معجم المؤلفین ۲۸۳.</ref> الهمزه<ref>ایضاح المکنون ۲/۳۵۱.</ref> و الدُّرع و الترس<ref> الوافی بالوفیات ۱۶/۱۴.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۳۸۸.</ref> | [[ابوحاتم سهل بن محمد بن عثمان بن یزید سجستانی بصری جشمی]] در [[بصره]] سکونت داشت <ref>الثقات ۸/۲۹۳.</ref> و از [[عالمان]] قرائت و نحو و لغت به شمار می‌‌رفت.<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۲/۲۶۸.</ref> ابوحاتم [[شعر]] هم می‌‌گفت و به [[علم]] عروض [[آگاهی]] داشت. از [[ابوزید انصاری]]، [[ابوعبیده]] و اصمعی فراوان [[روایت]] کرده و [[ابن درید]] در لغت بر او [[اعتماد]] نموده است.<ref>الفهرست (الندیم) ۶۴.</ref> [[ابوداود]]، [[نسائی]]، [[ابوبکر بزاز]] و برخی دیگر از او روایت کرده‌اند و مبرّد نحوی در درس او حاضر شده است.<ref>سیر اعلام النبلاء ۱۲/۲۶۸.</ref> [[سال]] [[مرگ]] او را مختلف نوشته‌اند، لکن الندیم آن را به سال ۲۵۵ﻫ ثبت کرده و نام تألیفات سهل را چنین آورده است: کتاب ما یلحن فیه العامه الطیر المذکر و المؤنث النبات المقصور و الممدود المقاطع و المبادی الفرق القراآت الفضاحه النخله الاضداد القسی و النبال و السهام السیوف و الرماح الدرع و الجوشن الوحوش الحشرات الهجاء الزرع [[خلق]] الانسان الادغام اللبأ و اللبن و الحلیب الکرم الشتاء و الصیف النحل و العسل الابل التشوق الی الاوطان العشب و البقل الاتباع الخصب و القحط [[اختلاف]] المصاحف الحر و البرد و الشمس و القمر و اللیل و النهار الفرق بین الآدمیین و بین کل ذی [[روح]]<ref> الفهرست (الندیم) ۶۴.</ref> و کتاب دیگری در موضوع قرائت به نام النقط و الشکل.<ref>الفهرست (الندیم) ۳۸.</ref> متأخرین کتاب‌های دیگری را به او نسبت داده اند: غایة فی القراآت الاحدی عشر اعراب القرآن المزال و المفسد<ref>کشف الظنون ۱/۱۲۳ و ۲/۱۱۸۹ و ۱۴۵۸.</ref> الغیث الفرس المیاه الاتباع الجراد الفرق الآدمیین و ذوات الاربع الزینه<ref>هدیة العارفین ۱/۴۱۱.</ref> المعمرون<ref>المستدرک علی معجم المؤلفین ۲۸۳.</ref> الهمزه<ref>ایضاح المکنون ۲/۳۵۱.</ref> و الدُّرع و الترس<ref> الوافی بالوفیات ۱۶/۱۴.</ref>.<ref>جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]] ج۱، ص ۳۸۸.</ref> | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۵ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۳۳
سهل بن محمد سجستانی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: سهل بن محمد سجستانی در تاریخ اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
ابوحاتم سهل بن محمد بن عثمان بن یزید سجستانی بصری جشمی در بصره سکونت داشت [۱] و از عالمان قرائت و نحو و لغت به شمار می‌‌رفت.[۲] ابوحاتم شعر هم می‌‌گفت و به علم عروض آگاهی داشت. از ابوزید انصاری، ابوعبیده و اصمعی فراوان روایت کرده و ابن درید در لغت بر او اعتماد نموده است.[۳] ابوداود، نسائی، ابوبکر بزاز و برخی دیگر از او روایت کرده‌اند و مبرّد نحوی در درس او حاضر شده است.[۴] سال مرگ او را مختلف نوشته‌اند، لکن الندیم آن را به سال ۲۵۵ﻫ ثبت کرده و نام تألیفات سهل را چنین آورده است: کتاب ما یلحن فیه العامه الطیر المذکر و المؤنث النبات المقصور و الممدود المقاطع و المبادی الفرق القراآت الفضاحه النخله الاضداد القسی و النبال و السهام السیوف و الرماح الدرع و الجوشن الوحوش الحشرات الهجاء الزرع خلق الانسان الادغام اللبأ و اللبن و الحلیب الکرم الشتاء و الصیف النحل و العسل الابل التشوق الی الاوطان العشب و البقل الاتباع الخصب و القحط اختلاف المصاحف الحر و البرد و الشمس و القمر و اللیل و النهار الفرق بین الآدمیین و بین کل ذی روح[۵] و کتاب دیگری در موضوع قرائت به نام النقط و الشکل.[۶] متأخرین کتاب‌های دیگری را به او نسبت داده اند: غایة فی القراآت الاحدی عشر اعراب القرآن المزال و المفسد[۷] الغیث الفرس المیاه الاتباع الجراد الفرق الآدمیین و ذوات الاربع الزینه[۸] المعمرون[۹] الهمزه[۱۰] و الدُّرع و الترس[۱۱].[۱۲]
منابع
جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ الثقات ۸/۲۹۳.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۱۲/۲۶۸.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۶۴.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۱۲/۲۶۸.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۶۴.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۳۸.
- ↑ کشف الظنون ۱/۱۲۳ و ۲/۱۱۸۹ و ۱۴۵۸.
- ↑ هدیة العارفین ۱/۴۱۱.
- ↑ المستدرک علی معجم المؤلفین ۲۸۳.
- ↑ ایضاح المکنون ۲/۳۵۱.
- ↑ الوافی بالوفیات ۱۶/۱۴.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص ۳۸۸.