حبل الله در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۲٬۱۰۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۸ دسامبر ۲۰۲۴
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{نبوت}} {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = حبل الله | عنوان مدخل = حبل الله | مداخل مرتبط = حبل الله در قرآن - حبل الله در حدیث - حبل الله در فقه سیاسی | پرسش مرتبط = }} ==«حبل الله» در روایات اهل بیت{{عم}}== با مراجعه به روایات اهل بیت{{عم}} پی می‌بریم...» ایجاد کرد)
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
خط ۲۰: خط ۲۰:
{{متن حدیث|نَحْنُ حَبْلُ اللَّهِ الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>}}<ref>احمد بن محمد ثعلبی، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج۳، ص۱۶۳.</ref>.
{{متن حدیث|نَحْنُ حَبْلُ اللَّهِ الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید و مپرا کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>}}<ref>احمد بن محمد ثعلبی، الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج۳، ص۱۶۳.</ref>.
ما ریسمان خداییم که خداوند درباره آن فرمود: «و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید».<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|دانشنامه علمی کلمات امام حسین]]، ج۱، ص ۲۱۷.</ref>
ما ریسمان خداییم که خداوند درباره آن فرمود: «و همگی به ریسمان خدا چنگ زنید و پراکنده نشوید».<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|دانشنامه علمی کلمات امام حسین]]، ج۱، ص ۲۱۷.</ref>
== مدارک [[عامه]] ==
حبل [[اللّه]] در مدارک عامه به معانی گوناگونی از قبیل [[اسلام]]، [[قرآن]] و [[جماعت]] [[مسلمین]] حمل شده است. در این میان، در برخی [[تفاسیر]] و کتب [[روایی]] آنان، حبل اللّه بر [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} نیز حمل گردیده است که ذیلاً به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
=== [[حضرت علی]] {{ع}}؛ مصداق حبل اللّه ===
حسکانی در [[تفسیر]] خود، با ذکر [[روایات]] متعدد، حبل اللّه را حضرت علی {{ع}} بیان می‌دارد.
{{متن حدیث|حَدَّثَنِي أَبُوالْحَسَنِ مُحَمَّدُ بْنُ الْقَاسِمِ الْفَارِسِيُّ... عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا، عَنْ أَبِيهِ عَنْ آبَائِهِ عَنْ عَلِيٍّ {{ع}} قَالَ قَالَ: رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}:‏ مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَرْكَبَ سَفِينَةَ النَّجَاةِ- وَ يَسْتَمْسِكَ‏ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى‏ وَ يَعْتَصِمَ بِحَبْلِ اللَّهِ الْمَتِينِ فَلْيُوَالِ عَلِيّاً وَ لْيَأْتَمَّ بِالْهُدَاةِ مِنْ‏ وُلْدِهِ‏}}.
{{متن حدیث|أخبرنا عن أبي بكر محمد بن الحسين بن صالح السبيعي في تفسيره قال:... حدثنا يحيى بن علي‏ به سواء إلى [قوله:] {{متن قرآن|وَلَا تَفَرَّقُوا}} و [قوله:] وَلَايَةُ عَلِيٍّ، مَنِ‏ اسْتَمْسَكَ‏ بِهِ‏ كَانَ‏ مُؤْمِناً، وَ مَنْ‏ تَرَكَهُ‏ خَرَجَ مِنَ الْإِيمَانِ}}<ref>شواهد التنزیل لقواعد التفضیل (ط. وزارة الثقافة و الارشاد الإسلامی، ۱۴۱۱ﻫ.ق)، ج۱، ص۱۶۹.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۵ ص ۱۳۳.</ref>
=== اهل بیت {{عم}}؛ مصادیق حبل اللّه ===
[[شیخ طوسی]] در کتاب [[امالی (کتاب)|امالی]] خود، با مدارک معتبر از اسناد عامه، حبل اللّه را بر اهل بیت {{عم}} حمل می‌نماید.
{{متن حدیث|أَخْبَرَنَا أَبُو عُمَرَ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَحْمَدُ، قَالَ: حَدَّثَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَلِيِّ بْنِ نَجِيحٍ الْكِنْدِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا حَسَنُ بْنُ حُسَيْنٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو حَفْصٍ الصَّائِغُ - قَالَ أَبُو الْعَبَّاسِ: هُوَ عُمَرُ بْنُ رَاشِدٍ، أَبُو سُلَيْمَانَ- عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (عَلَيْهِمَا السَّلَامُ) فِي قَوْلِهِ‏ {{متن قرآن|ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ}}<ref>«آنگاه در آن روز از نعمت (ناسپاسی شده) بازخواست خواهید شد» سوره تکاثر، آیه ۸.</ref> قَالَ: نَحْنُ مِنَ النَّعِيمِ وَ فِي قَوْلِهِ: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا}} قَالَ: نَحْنُ الْحَبْلُ}}<ref>الأمالی (للطوسی (ط. دار الثقافة، ۱۴۱۴ﻫ.ق)، ص۲۷۲.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۵ ص ۱۳۴.</ref>
=== [[قرآن و عترت]] [[نبوی]] {{عم}}؛ مصادیق حبل اللّه ===
در منابع متعدد عامه، با نقل روایاتی، حبل اللّه را [[کتاب خدا]] و [[عترت]] [[نبوی]] {{عم}} معرفی می‌نمایند، که هرگز از یکدیگر جدا نمی‌شوند.
{{متن حدیث|عَنِ الطَّبَرَانِيِّ بِإِسْنَادِهِ عَنْ زَيْدِ بْنِ أَرْقَمَ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}‏ إِنِّي لَكُمْ فَرَطٌ وَ أَنْتُمْ وَارِدُونَ عَلَيَّ الْحَوْضَ فَانْظُرُوا كَيْفَ تَخْلُفُونِّي فِي الثَّقَلَيْنِ قِيلَ وَ مَا الثَّقَلَانِ‏ يَا رَسُولَ‏ اللَّهِ‏ قَالَ الْأَكْبَرُ كِتَابُ اللَّهِ سَبَبٌ طَرَفُهُ بِيَدِ اللَّهِ وَ طَرَفُهُ بِأَيْدِيكُمْ فَتَمَسَّكُوا بِهِ لَنْ تَزِلُّوا وَ لَا تَضِلُّوا وَ الْأَصْغَرُ عِتْرَتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ وَ سَأَلْتُ لَهُمَا ذَلِكَ رَبِّي فَلَا تُقَدِّمُوهُمَا فَتَهْلِكُوا وَ لَا تُعَلِّمُوهُمَا فَإِنَّهُمَا أَعْلَمُ مِنْكُمْ}}<ref>الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج۲، ص۶۱.</ref>.
{{متن حدیث|عَنْ سَعِيدٍ وَ أَحْمَدَ وَ الطَّبَرَانِيِّ عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}:‏ أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمْ مَا إِنْ‏ أَخَذْتُمْ‏ بِهِ‏ لَنْ‏ تَضِلُّوا بَعْدِي‏ أَمْرَيْنِ أَحَدُهُمَا أَكْبَرُ مِنَ الْآخَرِ كِتَابَ اللَّهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ مَا بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَتَفَرَّقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ}}<ref>الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج۲، ص۶۱.</ref>.
{{متن حدیث|عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ أَنَّ النَّبِيَّ {{صل}} قَالَ: إِنِّي‏ أَوْشَكَ‏ أَنْ‏ أُدْعَى‏ فَأُجِيبَ وَ إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتَابَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عِتْرَتِي كِتَابُ اللَّهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ بَيْنَ السَّمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ عِتْرَتِي أَهْلُ بَيْتِي وَ إِنَّ اللَّطِيفَ الْخَبِيرَ أَخْبَرَنِي أَنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ فَانْظُرُوا بِمَا ذَا تَخْلُفُونِّي فِيهِمَا}}<ref>مسند الإمام أحمد بن حنبل (ط. مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۶ﻫ.ق)، ج۱۷، ص۲۱۱؛ مسند أبی سعید الخدری، ص۵.</ref>.
{{متن حدیث|عَنْ زَيْدِ بْنِ أَرْقَمَ أَنَّهُ قَالَ: قَامَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} يَوْماً خَطِيباً؛ فَحَمِدَ اللَّهَ وَ أَثْنَى عَلَيْهِ؛ ثُمَّ قَالَ: یَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ يُوشِكُ‏ أَنْ يَأْتِيَنِي رَسُولُ رَبِّي فَأُجِيبَهُ وَ إِنِّی تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ أَوَّلُهُمَا كِتَابُ اللَّهِ فِيهِ الْهُدَى وَ النُّورُ فَتَمَسَّكُوا بِكِتَابِ اللَّهِ وَ خُذُوا بِهِ. فَحَثَّ عَلَیْهِ وَ رَغَّبَ فِيهِ ثُمَّ قَالَ: وَ أَهْلُ بَيْتِي أُذَكِّرُكُمُ اللَّهَ فِي أَهْلِ بَيْتِي ثَلَاثَ‏ مَرَّاتٍ}}<ref>مسند الدارمی (سنن الدارمی) (ط، دار المغنی، ۱۴۲۱ﻫ.ق)، ج۴، ص۲۰۸۳.</ref>.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۵ ص ۱۳۴.</ref>
== مدارک [[شیعه]] ==
در کلمات [[اهل بیت]] {{عم}}، حبل [[اللّه]] از زاویه‌های گوناگون مورد توجه قرارگرفته، اما در همه آنها به نوعی [[مقام ولایت]] و جلوه‌های گوناگون آن به [[امت]] معرفی شده است. در این بخش به روایتی از [[امام صادق]] {{ع}} اشاره می‌کنیم و در فصل بعد و ذیل نکات تکمیلی، برخی بیانات دیگر حضرات [[اهل بیت]] {{عم}} را ذکر می‌نماییم.
امام صادق {{ع}} در توضیح حبل [[اللّه]] در این [[آیه]] فرمودند:
{{متن حدیث|نَحْنُ‏ حَبْلُ‏ اللَّهِ‏ الَّذِي‏ قَالَ: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا}} وَ وَلَايَةُ عَلِيٍّ‏ الْبَرُّ فَمَنِ اسْتَمْسَكَ بِهِ كَانَ مُؤْمِناً وَ مَنْ تَرَكَهُ خَرَجَ مِنَ الْإِيمَانِ}}<ref>شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، ج۱، ص۱۶۹؛ تفسیر فرات الکوفی ط. وزارة الثقافة و الارشاد الإسلامی، ۱۴۱۰ﻫ.ق)، ص۹۱.</ref>.
در بیان [[امام]]، هرچند با [[صراحت]] حبل اللّه برولایت [[علوی]] {{ع}} [[تطبیق]] داده شده، ولی به نوعی، [[استدلال]] به [[آیه شریفه]] در علت تطبیق حبل اللّه به امام نیز به چشم می‌خورد؛ به این ترتیب که اگر مراد از حبل اللّه [[قرآن]] باشد، نقطه مشترک همه [[مسلمانان]] [[ظاهر قرآن]] است، که [[ایمان]] به آن، شخص را از [[کفر]] آشکار به اولین مرتبه از [[اسلام]] وارد می‌کند؛ ولی برای نیل به مراتب بالاتر ایمان، راه بسته است. ولی اگر مراد از حبل اللّه امام [[معصوم]] باشد، با توجه به آنکه مقام ولایت هرگز از قرآن جدا نیست، مسلمانان گرد محوری در کنار هم قرار می‌گیرند که هم از [[هدایت]] قرآن بهره‌مند می‌شوند و هم از تبیین و [[تفسیر]] مراتب عالی‌تر قرآن توسط امام استفاده می‌کنند و در نتیجه، راه برای نیل به مدارج عالی‌تر ایمان برای آنان فراهم می‌گردد.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۵ ص ۱۳۵.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:IM010404.jpg|22px]] [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱''']]
# [[پرونده:IM010404.jpg|22px]] [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه علمی کلمات امام حسین ج۱''']]
# [[پرونده:1379153.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۵''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


۱۱۷٬۶۱۰

ویرایش