قناعت در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۵۰

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث قناعت است. "قناعت" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل قناعت (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

قناعت به‌معنای خشنودی، خرسندی، رضا و تسلیم و صرفه‌جویی از نشانه‌ها و ثمرات پارسایی و از برترین فضلیت‌های انسانی است. در سایه فضیلت قناعت، آدمی در مسیر زندگی، به حد کفاف و قوام اکتفا می‌کند و دامن آرزو از خواسته‌های مادی برمی‌چیند. بنابراین احساس بی‌نیازی به انسان دست می‌دهد که این خود، کلید زندگی پاک و حفظ و صیانت از کرامت انسانی و آزادی معنوی است. امام (ع) می‌فرماید: قناعت، گونه‌ای پادشاهی است...^[۱].
امام علی (ع) در نهج البلاغه نُه بار به موضوع قناعت اشاره کرده‌اند. فضیلت قناعت حیات آدمی را به سمت‌وسوی آخرت‌گرایی و توشه‌برداری برای سرای باقی سوق می‌دهد، زیرا آدم قناعت‌پیشه به حد کفاف بسنده می‌کند و اسیر تجملات و زر و زیور بی‌پایان دنیا نمی‌شود. امام (ع) می‎فرماید: خوشا به حال کسی که همواره به یاد معاد باشد و برای روز حساب عمل کند و به آنچه روزی‌اش داده‌اند، قانع و از خدا راضی باشد^[۲].
بسندگی به کفاف و نیاز که مورد نظر امام است، به‌معنای زندگی فقیرانه و در زحمت نیست، بلکه بدین معناست که آدمی به‌اندازه معقول و متعادل در زندگی بسنده کند و خود را اسیر تجملات دنیوی نگرداند. امام علی (ع) بیان می‌دارد که قناعت به حد کفاف آدمی را به زندگی پاک و با سعادت می‌رساند و او را از زنجیر از و طمع می‌رهاند. آن‌که به زندگی ساده آبرومندانه بسنده کند، آسایش را به دست آورَد و در سایه آرامش و خوشی زندگی کند^[۳].
از این‌رو انسان قناعت‌پیشه انسانی سخت‌کوش و مولد است که نیازهای خود را در سایه میانه‌روی و عقل فراهم می‌سازد و زندگی آبرومند را برمی‌گزیند. امام (ع) در بیانی خباب بن ارت (از یاران خویش) را مورد ستایش قرار می‌دهد و او را که صنعتگری فعال در عرصه زندگی بود، این‌گونه می‌ستاید: خدا رحمت کند خباب را که از صمیم دل اسلام آورد و هجرتش از روی اطاعت بود، به‌قدر حاجت قناعت می‌کرد و از خداوند خشنود و زندگی او جهاد بود^[۴]^[۵].

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

دانشنامه نهج البلاغه ج۲؛

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ نهج البلاغه، حکمت ۲۲۰
↑ نهج البلاغه، حکمت ۴۱
↑ نهج البلاغه، حکمت ۴۱
↑ نهج البلاغه، حکمت ۴۱
↑ دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 645- 646.

[1] نهج البلاغه، حکمت ۲۲۰

[2] نهج البلاغه، حکمت ۴۱

[3] نهج البلاغه، حکمت ۴۱

[4] نهج البلاغه، حکمت ۴۱

[5] دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 645- 646.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱۰: / خط ۱۰: @@
 ==مقدمه==
-*[[قناعت]] به‌معنای [[خشنودی]]، [[خرسندی]]، [[رضا]] و [[تسلیم]] و صرفه‌جویی از [[نشانه‌ها]] و ثمرات [[پارسایی]] و از [[برترین]] فضلیت‌های انسانی است. در سایه [[فضیلت]] [[قناعت]]، [[آدمی]] در مسیر [[زندگی]]، به حد کفاف و قوام اکتفا می‌کند و دامن [[آرزو]] از خواسته‌های مادی برمی‌چیند. بنابراین احساس [[بی‌نیازی]] به [[انسان]] دست می‌دهد که این خود، کلید [[زندگی پاک]] و حفظ و صیانت از [[کرامت انسانی]] و [[آزادی]] معنوی است. [[امام]] {{ع}} می‌فرماید: [[قناعت]]، گونه‌ای [[پادشاهی]] است...<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۲۰</ref>.
+*قناعت به‌معنای [[خشنودی]]، [[خرسندی]]، [[رضا]] و [[تسلیم]] و صرفه‌جویی از [[نشانه‌ها]] و ثمرات [[پارسایی]] و از [[برترین]] فضلیت‌های انسانی است. در سایه [[فضیلت]] قناعت، [[آدمی]] در مسیر [[زندگی]]، به حد کفاف و قوام اکتفا می‌کند و دامن [[آرزو]] از خواسته‌های مادی برمی‌چیند. بنابراین احساس [[بی‌نیازی]] به [[انسان]] دست می‌دهد که این خود، کلید [[زندگی پاک]] و حفظ و صیانت از [[کرامت انسانی]] و [[آزادی]] معنوی است. [[امام]] {{ع}} می‌فرماید: قناعت، گونه‌ای [[پادشاهی]] است...<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۲۰</ref>.
-*[[امام رضا]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] نُه بار به موضوع [[قناعت]] اشاره کرده‌اند. [[فضیلت]] [[قناعت]] حیات [[آدمی]] را به سمت‌وسوی [[آخرت‌گرایی]] و توشه‌برداری برای سرای باقی سوق می‌دهد، زیرا [[آدم]] قناعت‌پیشه به حد کفاف بسنده می‌کند و [[اسیر]] تجملات و زر و زیور بی‌پایان [[دنیا]] نمی‌شود. [[امام]] {{ع}} می‎فرماید: خوشا به حال کسی که همواره به یاد [[معاد]] باشد و برای روز حساب عمل کند و به آنچه روزی‌اش داده‌اند، قانع و از [[خدا]] [[راضی]] باشد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۱</ref>.
+*[[امام علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] نُه بار به موضوع قناعت اشاره کرده‌اند. [[فضیلت]] قناعت حیات [[آدمی]] را به سمت‌وسوی [[آخرت‌گرایی]] و توشه‌برداری برای سرای باقی سوق می‌دهد، زیرا [[آدم]] قناعت‌پیشه به حد کفاف بسنده می‌کند و [[اسیر]] تجملات و زر و زیور بی‌پایان [[دنیا]] نمی‌شود. [[امام]] {{ع}} می‎فرماید: خوشا به حال کسی که همواره به یاد [[معاد]] باشد و برای روز حساب عمل کند و به آنچه روزی‌اش داده‌اند، قانع و از [[خدا]] [[راضی]] باشد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۱</ref>.
-*بسندگی به کفاف و [[نیاز]] که مورد نظر [[امام]] است، به‌معنای [[زندگی]] فقیرانه و در زحمت نیست، بلکه بدین معناست که [[آدمی]] به‌اندازه معقول و متعادل در [[زندگی]] بسنده کند و خود را [[اسیر]] تجملات دنیوی نگرداند. [[امام علی]] {{ع}} بیان می‌دارد که [[قناعت]] به حد کفاف [[آدمی]] را به [[زندگی پاک]] و با [[سعادت]] می‌رساند و او را از زنجیر از و [[طمع]] می‌رهاند. آن‌که به [[زندگی]] ساده آبرومندانه بسنده کند، [[آسایش]] را به دست آورَد و در سایه [[آرامش]] و خوشی [[زندگی]] کند<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۱</ref>.
+*بسندگی به کفاف و [[نیاز]] که مورد نظر [[امام]] است، به‌معنای [[زندگی]] فقیرانه و در زحمت نیست، بلکه بدین معناست که [[آدمی]] به‌اندازه معقول و متعادل در [[زندگی]] بسنده کند و خود را [[اسیر]] تجملات دنیوی نگرداند. [[امام علی]] {{ع}} بیان می‌دارد که قناعت به حد کفاف [[آدمی]] را به [[زندگی پاک]] و با [[سعادت]] می‌رساند و او را از زنجیر از و [[طمع]] می‌رهاند. آن‌که به [[زندگی]] ساده آبرومندانه بسنده کند، [[آسایش]] را به دست آورَد و در سایه [[آرامش]] و خوشی [[زندگی]] کند<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۱</ref>.
-*از این‌رو [[انسان]] قناعت‌پیشه انسانی سخت‌کوش و مولد است که نیازهای خود را در سایه [[میانه‌روی]] و [[عقل]] فراهم می‌سازد و [[زندگی]] آبرومند را برمی‌گزیند. [[امام]] {{ع}} در بیانی خباب بن ارت (از [[یاران]] خویش) را مورد [[ستایش]] قرار می‌دهد و او را که صنعتگری فعال در عرصه [[زندگی]] بود، این‌گونه می‌ستاید:
+*از این‌رو [[انسان]] قناعت‌پیشه انسانی سخت‌کوش و مولد است که نیازهای خود را در سایه [[میانه‌روی]] و [[عقل]] فراهم می‌سازد و [[زندگی]] آبرومند را برمی‌گزیند. [[امام]] {{ع}} در بیانی خباب بن ارت (از [[یاران]] خویش) را مورد [[ستایش]] قرار می‌دهد و او را که صنعتگری فعال در عرصه [[زندگی]] بود، این‌گونه می‌ستاید: [[خدا]] [[رحمت]] کند خباب را که از صمیم [[دل]] [[اسلام]] آورد و هجرتش از روی [[اطاعت]] بود، به‌قدر [[حاجت]] قناعت می‌کرد و از [[خداوند]] [[خشنود]] و [[زندگی]] او [[جهاد]] بود<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۱</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 645- 646.</ref>.
-[[خدا]] [[رحمت]] کند خباب را که از صمیم [[دل]] [[اسلام]] آورد و هجرتش از روی [[اطاعت]] بود، به‌قدر [[حاجت]] [[قناعت]] می‌کرد و از [[خداوند]] [[خشنود]] و [[زندگی]] او [[جهاد]] بود<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۱</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 645- 646.</ref>.
 == پرسش‌های وابسته ==