امام حسین در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
===ولادت [[امام حسین]]{{ع}}===
*نام مبارکش [[حسین]] و پنجمین تن از [[چهارده معصوم]] است. در سوم [[شعبان]] سال ۴ﻫ. در [[مدینه]] به [[دنیا]] آمد. جد ارجمندش، [[پیامبر اسلام]]{{صل}} و [[پدر]] والامقامش [[حضرت علی]]{{ع}} و [[مادر]] گرامی‌اش [[حضرت]] [[فاطمه]]{{س}} است. [[کنیه]] [[مبارک]] او، [[ابوعبدالله]] و از [[القاب]] مشهور آن [[امام]] است: [[سبط]] و [[سید الشهداء]]<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 102.</ref>.
*[[امام حسین]]{{ع}} سومین پیشوای [[شیعه]] و دومین [[فرزند امام علی]]{{ع}} و [[فاطمه]]{{س}} است. کنیه‌اش [[ابوعبدالله]] و دارای [[القاب]] فراونی است که بخشی از آنها با [[امام حسن]]{{ع}} مشترک اند<ref>ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>. از [[القاب]] مشهور آن [[امام]]، [[سبط]] و [[سیدالشهداء]] است<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.</ref>. در [[روایت]] است که نام او را [[خداوند]] [[برگزیده]] و [[جبرئیل]] به [[پیامبر]] {{صل}} [[ابلاغ]] کرده است<ref>مناقب آل ابی طالب‌، ۴/ ۸۶- ۸۴؛ اسد الغابة، ۲/ ۱۸.</ref>.<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.</ref> بنابراین، نام [[حسین]] را [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به امر [[خدا]] بر وی نهاد. [[حسین]] نام [[فرزند]] دوم [[هارون]]، یعنی "شبیر" است. این نام پیش از این در میان [[مردمان]] [[عرب]] سابقه نداشته است<ref>ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰ ـ ۲۹۱.</ref>. [[امام حسین]]{{ع}} در [[مدینه]] به [[دنیا]] آمد. سال [[تولد]] [[امام]] را منابع مختلف بین سال‌های سوم تا [[ششم هجری]] [[نقل]] کرده‌اند. روز [[تولد]] وی نیز بنا بر قول مشهور مطابق با سوم [[ماه]] [[شعبان]] [[روایت]] شده است<ref>ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰ ـ ۲۹۱.</ref>. پس از [[تولد]]، [[رسول خدا]]{{صل}} خود در گوش او [[اذان]] و اقامه گفت<ref>امام حسین‌، ج۱، ص۳۲.</ref> و پیوسته بدو عنایتی ویژه داشت<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.</ref>. [[روایت]] است هنگام [[تولد]] او، [[جبرئیل]] به همراه هزار تن از ملائک برای تبریک به حضور [[پیامبر اکرم]]{{صل}} رسیدند و [[جبرئیل]] [[پیامبر]] را از کیفیّت [[شهادت]] ایشان و ادامۀ [[امامت]] [[اهل‌بیت]]{{ع}} در [[نسل]] او [[آگاه]] ساخت<ref>ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>. شش سال از [[عمر]] [[مبارک]] [[امام حسین]]{{ع}} در کنار جدّش [[رسول خدا]] [[گذشت]]<ref>ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.</ref>.  
*در [[روایت]] است که نام او را [[خداوند]] [[برگزیده]] و [[جبرئیل]] به [[پیامبر]]{{صل}} [[ابلاغ]] کرده است<ref>مناقب آل ابی طالب‌، ۴/ ۸۶- ۸۴؛ اسد الغابة، ۲/ ۱۸.</ref>. پس از [[تولد]]، [[رسول خدا]]{{صل}} خود در گوش او [[اذان]] و اقامه گفت<ref>امام حسین‌، ۱/ ۳۲.</ref> و پیوسته بدو عنایتی ویژه داشت. [[امام حسین]]{{ع}} هفت ساله بود که [[پیامبر]] به سرای جاوید رفت و در این مدت بسیار بدو نزدیک بود. [[پیامبر]] علاقه‌ای بسیار به او داشت و پیوسته در گفتار و [[رفتار]]، از مهر شگفت خویش به [[فرزند]] دخترش پرده برمی‌داشت. او را به سینه می‌فشرد و گلویش را می‌بوسید و می‌فرمود: "[[حسین]] از من است و من از اویم. [[خدا]] [[دوست]] دارد کسی را که [[حسین]] را [[دوست]] دارد. [[حسین]] از [[اسباط]] است"<ref>مسند احمد، ۴/ ۱۷۲.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 102.</ref>.
===[[فضائل]] و [[مناقب]] [[سید الشهداء]]{{ع}}===
==[[ویژگی‌های اخلاقی]] و [[رفتاری]]==
*[[امام حسین]]{{ع}} هفت ساله بود که [[پیامبر]] به سرای جاوید رفت و در این مدت بسیار بدو نزدیک بود. [[پیامبر]] علاقه‌ای بسیار به او داشت و پیوسته در گفتار و [[رفتار]]، از مهر شگفت خویش به [[فرزند]] دخترش پرده برمی‌داشت. او را به سینه می‌فشرد و گلویش را می‌بوسید و می‌فرمود: «[[حسین]] از من است و من از اویم. [[خدا]] [[دوست]] دارد کسی را که [[حسین]] را [[دوست]] دارد. [[حسین]] از [[اسباط]] است»<ref>{{متن حدیث|حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاط}}؛ کامل الزیارات، ص۵۳.</ref>.<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.</ref> [[روایت]] است که [[پیامبر]] بر [[منبر]] [[سخنرانی]] می‌کردند، چون [[امام حسن]] و [[حسین]] ({{ع}}) آمدند [[پیامبر]] از [[منبر]] پایین آمد و آنان را در آغوش گرفت. مهم‌ترین رخداد دوران [[کودکی امام حسن]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}} شرکت در [[مباهله]] بود. [[امام حسین]]{{ع}} از نظر ظاهری [[شبیه به پیامبر]]{{صل}} بود. ایشان مردی [[سپیدچهره]] بود و عمامه‌ای سیاه بر سر می‌گذاشت و [[موی سر]] و [[محاسن]] خود را خضاب می‌کرد. [[حضرت]] مردی [[صاحب]] [[کرم]] و بردبار بود و به [[فقرا]] و مساکین رسیدگی می‌کرد و با آنان نشست و برخاست داشت<ref>ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
*هر چند همه [[امامان معصوم]]{{عم}} در عرصه [[اخلاق]] و [[رفتار]] نمونه کامل و بی‌مانندند، [[امام حسین]]{{ع}} در این میان جایگاهی ویژه دارد. [[فداکاری]] و پاکبازی او برای [[احیای دین]] و گذشتن از همه هستی خویش برای فرمانبرداری [[خدای متعال]]، در [[تاریخ]] انسانی بی‌نظیر است. به [[خداوند]] [[عشق]] می‌ورزید و در همه حال به ذکر او بود؛ چنان که [[نقل]] کرده‌اند در شب [[عاشورا]] از [[دشمن]] مهلت خواست تا به [[مناجات]] بایستد و [[نماز]] بگزارد و [[قرآن]] بخواند و فرمود: "[[خدا]] می‌داند که من [[نماز]] و [[قرآن]] و دعای فراوان و [[استغفار]] را [[دوست]] می‌دارم"<ref>بحارالانوار، ۴۴/ ۳۹۲.</ref>. بیست و پنج بار پیاده به [[حج]] رفت و دعای پر مغز عرفه‌ از او است. در [[تواضع]] و [[جود]] و [[بخشایش]] و [[رأفت]] و [[احسان]] و [[حلم]] و [[فصاحت]] و [[بلاغت]] و [[شجاعت]]، شهره [[عام و خاص]] بود<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 102.</ref>.
===[[ویژگی‌های اخلاقی]] و [[رفتاری]]===
==[[زندگی]] [[سیاسی]]- [[اجتماعی]] پیش از [[امامت]]==
*هر چند همۀ [[امامان معصوم]]{{ع}} در عرصۀ [[اخلاق]] و [[رفتار]] نمونۀ کامل و بی‌مانندند، [[امام حسین]]{{ع}} در این میان جایگاهی ویژه دارد. [[فداکاری]] و پاکبازی او برای [[احیای دین]] و گذشتن از همۀ هستی خویش برای [[فرمانبرداری]] [[خدای متعال]]، در [[تاریخ]] [[انسانی]] بی‌نظیر است. به [[خداوند]] [[عشق]] می‌ورزید و در همه حال به ذکر او بود؛ چنانکه [[نقل]] کرده‌اند در شب [[عاشورا]] از [[دشمن]] مهلت خواست تا به [[مناجات]] بایستد و [[نماز]] بگزارد و [[قرآن]] بخواند و فرمود: «[[خدا]] می‌داند که من [[نماز]] و [[قرآن]] و دعای فراوان و [[استغفار]] را [[دوست]] می‌دارم»<ref>{{متن حدیث|فَهُوَ یَعْلَمُ أَنِّی کُنْتُ قَدْ أُحِبُّ الصَّلَاةَ لَهُ وَ تِلَاوَةَ کِتَابِهِ وَ کَثْرَةَ الدُّعَاءِ وَ الِاسْتِغْفَارِ}}؛ بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۹۲.</ref>. بیست و پنج بار پیاده به [[حج]] رفت و دعای پر مغز عرفه‌ از اوست. در [[تواضع]] و [[جود]] و [[بخشایش]] و [[رأفت]] و [[احسان]] و [[حلم]] و [[فصاحت]] و [[بلاغت]] و [[شجاعت]]، شهره [[عام و خاص]] بود<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.</ref>.
*روزگار [[امام علی]]{{ع}}: این دوران را می‌توان در دو بخش باز نمود: یکی دوران ۲۵ ساله [[سکوت]] [[پدر]] و دیگر، دوران [[حکومت]] او. [[امام حسین]]{{ع}} در دوران نخست همراه [[پدر]] [[شاهد]] کژروی‌های برخی [[اصحاب پیامبر]]{{صل}} و پیشامدهای بسیار تلخ بود؛ همانند [[شهادت]] [[مادر]]، [[غصب]] [[فدک]]، [[محرومیت]] [[بنی هاشم]] از [[خمس]] و [[بدعت]] در [[احکام]] و [[مقررات اسلامی]]. [[امام حسین]]{{ع}} در این دوران، پیرو و [[پشتیبان]] [[پدر]] بود و گاه که [[مصلحت]] تمنا می‌کرد، [[نارضایتی]] و [[مخالفت]] خویش را با وضعیت [[جامعه اسلامی]] بازمی‌نمود<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 102.</ref>.
===[[زندگی]] [[سیاسی]] ـ [[اجتماعی]] پیش از [[امامت]]===
*[[امام]] در دوران دوم، [[پدر]] را در [[زمامداری]] [[جامعه اسلامی]] [[یاری]] می‌کرد. فعالیت‌های [[امام حسین]]{{ع}} در روزگار پنج ساله [[خلافت]] [[پدر]] عبارت بود از: شرکت در [[امور سیاسی]]، [[اجتماعی]]، [[فرهنگی]] و [[نظامی]]. [[بسیج]] نیرو برای رویارویی با [[دشمن]] و حضور پرشور در جنگ‌های [[جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] بخشی از این گونه فعالیت‌ها است<ref>زندگانی امام حسین‌، ۴۹- ۳۱.</ref>. ب. روزگار [[امام حسن]]{{ع}}: دوران [[امامت امام حسن]]{{ع}} از سال ۴۰ تا ۵۰ﻫ. طول کشید<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 103.</ref>.
*[[زندگی]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[امام حسین]]{{ع}} پیش از [[امامت]] ایشان را می‌‌توان در دو دوران مورد بررسی قرار داد. یکی روزگار [[امام علی]]{{ع}} و دیگری دوران [[امام حسن]]{{ع}}.
==[[امامت]]==
#روزگار [[امام علی]]{{ع}}: این دوران را می‌توان در دو بخش باز نمود:
*[[امامت]] [[حضرت]] [[حسین بن علی]]{{ع}} از سال ۵۰ آغاز گشت و تا ۶۱ﻫ. ادامه یافت. [[امام حسین]]{{ع}} از [[دوازده]] تنی است که [[پیامبر]]{{صل}} در [[حدیث]] مشهور [[جابر]] [[انصاری]] از آنان یاد می‌کند و آنان را [[خلیفه]] و [[وصی]] خویش می‌خواند. افزون بر این، [[امام]]{{ع}} در ماجرای [[مباهله]] همراه [[پیامبر]]{{صل}} بود. [[پیامبر]]{{صل}} درباره [[امامت]] او و برادرش [[امام حسن]]{{ع}} فرمود: "این دو فرزندم، امام‌اند؛ چه بنشینند و چه [[قیام]] کنند"<ref>مصنفات الشیخ المفید، ۱۱/ ۳۰.</ref>. [[حضرت]] [[حسن بن علی]]{{ع}} نیز بر [[امامت]] او تصریح کرده و هنگام [[شهادت]]، [[برادر]] را [[امام]] پس از خود خوانده و فرموده است: "چون [[وفات]] یابم و [[روح]] از تنم جدا گردد، [[حسین بن علی]] [[امام]] است. [[وراثت]] او از [[پیامبر]]، نزد [[خدا]] در کتاب ثبت است"<ref>الاصول من الکافی‌، ۱/ ۳۰۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 103.</ref>.
##دوران ۲۵ ساله [[سکوت]] [[پدر]]: [[امام حسین]]{{ع}} در این دوران همراه [[پدر]] [[شاهد]] کژروی‌های برخی [[اصحاب پیامبر]] {{صل}} و پیشامدهای بسیار تلخ بود؛ همانند [[شهادت]] [[مادر]]، [[غصب]] [[فدک]]، [[محرومیت]] [[بنی هاشم]] از [[خمس]] و [[بدعت]] در [[احکام]] و [[مقررات اسلامی]]. [[امام حسین]]{{ع}} در این دوران، پیرو و [[پشتیبان]] [[پدر]] بود و گاه که [[مصلحت]] تمنا می‌کرد، [[نارضایتی]] و [[مخالفت]] خویش را با وضعیت [[جامعه اسلامی]] بازمی‌نمود<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.</ref>.
 
##دوران [[زمامداری]] [[امام علی]]{{ع}}: [[امام]] در این دوران، [[پدر]] را در [[زمامداری]] [[جامعه اسلامی]] [[یاری]] می‌کرد. فعالیت‌های [[امام حسین]]{{ع}} در روزگار پنج ساله [[خلافت]] [[پدر]] عبارت بود از: شرکت در [[امور سیاسی]]، [[اجتماعی]]، [[فرهنگی]] و نظامی. [[بسیج]] نیرو برای رویارویی با [[دشمن]] و حضور پرشور در جنگ‌های [[جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] بخشی از این گونه فعالیت‌هاست<ref>زندگانی امام حسین‌، ۴۹- ۳۱.</ref>. دورانی که [[علی]]{{ع}} به [[خلافت]] رسید، [[یاور]] [[پدر]] در [[حکومت]] و [[جهاد]] بود<ref>ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹؛ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} در [[نامه]] ۲۴ [[نهج البلاغه]] [[امام حسین]] را پس از [[امام حسن]] [[مسئول]] موقوفات خود قرار می‌دهد<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۴</ref>.
==[[قیام امام حسین]]{{ع}}==
#روزگار [[امام حسن]]{{ع}}: دوران [[امامت امام حسن]]{{ع}} از سال ۴۰ تا ۵۰ﻫ. طول کشید<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳.</ref>. [[امام سوم]] در دورۀ ده ساله [[حکومت امام]] [[حسن]]{{ع}} همواره در رکاب ایشان حاضر بود<ref>ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.</ref> و  همیشه [[احترام]] برادرش را پاس می‌داشت و در حضور ایشان سخن نمی‌گفت<ref>ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
*چون [[امام حسن]]{{ع}} به [[شهادت]] رسید، [[امام حسین]]{{ع}} ده سال در [[حکومت]] [[معاویه]] به سر برد و در این مدت [[سیاست]] [[برادر]] را پیش گرفت؛ هر چند پیوسته از [[مشروع]] نبودن [[حکومت]] [[معاویه]] پرده برمی‌داشت. پس از [[مرگ]] [[معاویه]] در سال ۶۰ﻫ. فرزندش [[یزید]] بر جای او نشست. [[امام حسین]]{{ع}} با روی کار آمدن چنین کسی، دیگر [[صلح]] را [[مصلحت]] ندانست و [[قیام]] [[آشکار]] خویش علیه [[حکومت]] را آغاز کرد. [[معاویه]] را [[خلیفه نخست]] به [[حکومت]] [[شام]] گمارده بود. او شخصیتی [[دینی]] برای خویش برساخت و عناوینی جعلی همانند خال المؤمنین و کاتب [[وحی]] بر خود نهاد. [[سیاست]] [[معاویه]]، از طرفی با فریبکاری و [[ظاهرسازی]] و عوام فریبی همراه بود و از طرف دیگر بر پایه [[ترور]]، ایجاد [[وحشت]] و [[تبعید]] [[استوار]] شده بود<ref>ر.ک: معاویه و تاریخ؛ کشف الهاویه.</ref>. بر این اساس، [[قیام]] علیه [[معاویه]]، بسیار دشوار می‌نمود تا جایی که هم [[امام حسن]]{{ع}} و هم [[امام حسین]]{{ع}} [[قیام]] را در زمان [[معاویه]] به [[مصلحت]] ندانستند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 103-104.</ref>.
===دوران [[امامت]]===
*[[امامت]] [[حسین بن علی]]{{ع}} از سال ۵۰ آغاز گشت و تا ۶۱ﻫ. ادامه یافت. [[امام حسین]]{{ع}} جزء [[دوازده]] تنی است که [[پیامبر]]{{صل}} در [[حدیث]] مشهور [[جابر]] [[انصاری]] از آنان یاد می‌کند و آنان را [[خلیفه]] و [[وصی]] خویش می‌خواند. افزون بر این، [[امام]]{{ع}} در ماجرای [[مباهله]] همراه [[پیامبر]]{{صل}} بود. [[پیامبر]] {{صل}} دربارۀ [[امامت]] او و برادرش [[امام حسن]] ({{ع}}) فرمود: «این دو فرزندم، امام‌اند؛ چه بنشینند و چه [[قیام]] کنند»<ref>{{متن حدیث| الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ إِمَامَا حَقٍّ قَامَا أَوْ قَعَدَا}}؛ بحارالانوار، ج۳۵، ص۲۶۶.</ref>. [[امام حسن]]{{ع}} نیز بر [[امامت]] ایشان تصریح کرده و هنگام [[شهادت]]، [[برادر]] را [[امام]] پس از خود خوانده و فرموده است: «چون [[وفات]] یابم و [[روح]] از تنم جدا گردد، [[حسین بن علی]] [[امام]] است. [[وراثت]] او از [[پیامبر]]، نزد [[خدا]] در کتاب ثبت است»<ref>{{متن حدیث|أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ{{ع}}بَعْدَ وَفَاةِ نَفْسِی وَ مُفَارَقَةِ رُوحِی جِسْمِی إِمَامٌ مِنْ بَعْدِی وَ عِنْدَ اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ فِی الْکِتَابِ وِرَاثَةً مِنَ النَّبِیِّ ص}}؛‏ کافی، ج۱، ص۳۰۱.  </ref>.<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳.</ref>
===[[قیام]] [[سید الشهداء]] و [[شهادت]] [[حضرت]]===
*پس از [[شهادت امام حسن]]{{ع}}، به [[امامت]] رسید و مدّت ده سال در دوران [[معاویه]]، به [[احترام]] [[پیمان]] برادرش با وی، [[صبر]] کرد<ref>ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.</ref>.  بعد از [[صلح امام حسن]]{{ع}} از [[بیعت]] با [[معاویه]] [[خودداری]] کرد و در برابر [[امویان]] موضع می‌گرفت و با آنان برخورد می‌کرد؛ اما در مواجهه با برخی افراد که ایشان را به [[قیام]] [[علیه ]][[معاویه]] تحریک می‌کردند، [[قیام]] در زمان [[معاویه]] را به [[صلاح]] نمی‌دانست و آنها را نیز برحذر می‌داشت<ref>ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>؛ چراکه [[معاویه]] شخصیتی [[دینی]] برای خویش برساخته بود و عناوینی جعلی همانند خال المؤمنین و کاتب [[وحی]] بر خود نهاده بود. [[سیاست]] [[معاویه]]، از طرفی با فریبکاری و [[ظاهرسازی]] و عوام فریبی همراه بود و از طرف دیگر بر پایۀ [[ترور]]، ایجاد [[وحشت]] و [[تبعید]] [[استوار]] شده بود<ref>معاویه و تاریخ؛ کشف الهاویه.</ref>. بر این اساس، [[قیام]] [[علیه ]][[معاویه]]، بسیار دشوار می‌نمود تا جایی که هم [[امام حسن]] و هم [[امام حسین]] ({{ع}}) [[قیام]] در زمان [[معاویه]] را به [[مصلحت]] ندانستند<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>. پس از [[شهادت امام]] مجتبی{{ع}}، در زمان حیات [[معاویه]] نیز بر این موضع خود [[باقی]] ماند و ضمن [[ضرورت]] [[قیام]] بر [[حکومت]] [[کفر]]، [[قیام]] را بعد از حیات [[معاویه]] موکول کردند. [[امام حسین]]{{ع}} هنگامی که [[معاویه]] برای [[یزید]] از [[مردم]] [[بیعت]] می‌گرفت، دست [[بیعت]] با او نداد و ضمن خطبه‌ای [[معاویه]] را محکوم کرد<ref>ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
*پس از [[مرگ]] [[معاویه]] در سال ۶۰ﻫ. فرزندش [[یزید]] بر جای او نشست. [[امام حسین]]{{ع}} با روی کار آمدن چنین کسی، دیگر [[صلح]] را [[مصلحت]] ندانست و [[قیام]] [[آشکار]] خویش [[علیه ]][[حکومت]] را آغاز کرد<ref>ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>. از این رو، به عنوان [[اعتراض]]، از [[مدینه]] به [[مکه]] [[هجرت]] کرد و چند [[ماه]] آنجا بود. به دعوتِ [[مردم کوفه]] که از هواداران او و پدرش بودند، برای [[مبارزه]] با سلطۀ [[یزید]] از [[مکه]] به سوی [[کوفه]] عزیمت کرد، امّا پیش از رسیدن به [[کوفه]]، در سرزمین [[کربلا]] به محاصره سربازان یزیدی در آمد و چون حاضر نبود [[تسلیم]] شود<ref>ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.</ref>، خود و [[فرزندان]] و بستگان و یارانش در [[روز جمعه]]، دهم [[محرم]] سال ۶۱ [[هجری]] در سرزمین [[کربلا]] به‌شهادت رسیدند. [[سن امام]] را به هنگام [[شهادت]] بین ۵۶ تا ۵۸ سال [[روایت]] کرده‌اند<ref>ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
*[[سید الشهداء]]{{ع}} با آنکه می‌دانست پایان این سفر، [[شهادت]] است، امّا در آن دوران، برای رسوا ساختن [[امویان]] و ایجاد یک حرکت ریشه‌دار و تحریک [[مردم]] به [[مبارزه]] علیه [[ستم]] و [[نجات]] [[اسلام]] از زوال و نابودی، تنها [[شهادت]] مظلومانه می‌توانست کارساز باشد. [[امام]] نیز با [[خون]] خود و یارانش، نهال [[حق]] و [[آزادی]] و [[اسلام]] را آبیاری کرد و [[فرهنگ]] "[[جهاد]] و [[شهادت]]" را جهانی ساخت. [[حسین بن علی]] {{ع}} در [[علم]] و [[شجاعت]] و [[بخشش]] و دستگیری از [[بیچارگان]]، نمونه بود و در [[جوانمردی]] و [[ایثار]]، نظیر نداشت. [[مدفن]] او در "[[کربلا]]" [[زیارتگاه]] [[مسلمانان]] و آزادی‌خواهان است<ref>ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.</ref>.


==منابع==
==منابع==

نسخهٔ ‏۱۵ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۰۶

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
سوگواری امام حسین
رویدادها
واقعه عاشورا • اسیران کربلا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین • واقعه عاشورا (از نگاه آمار)
افراد

امام حسین

علی اکبر • علی اصغر • عباس بن علی • زینب کبری • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا
جای‌ها
حرم امام حسین • تل زینبیه • حرم عباس بن علی • گودال قتلگاه • بین الحرمین • نهر علقمه
مناسبت‌ها
تاسوعا • عاشورا • اربعین
مراسم
مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت
این مدخل از زیرشاخه‌های بحث اهل بیت پیامبر خاتم است. "امام حسین" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام حسین (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

ولادت امام حسین(ع)

فضائل و مناقب سید الشهداء(ع)

ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری

زندگی سیاسی ـ اجتماعی پیش از امامت

  1. روزگار امام علی(ع): این دوران را می‌توان در دو بخش باز نمود:
    1. دوران ۲۵ ساله سکوت پدر: امام حسین(ع) در این دوران همراه پدر شاهد کژروی‌های برخی اصحاب پیامبر (ص) و پیشامدهای بسیار تلخ بود؛ همانند شهادت مادر، غصب فدک، محرومیت بنی هاشم از خمس و بدعت در احکام و مقررات اسلامی. امام حسین(ع) در این دوران، پیرو و پشتیبان پدر بود و گاه که مصلحت تمنا می‌کرد، نارضایتی و مخالفت خویش را با وضعیت جامعه اسلامی بازمی‌نمود[۱۶].
    2. دوران زمامداری امام علی(ع): امام در این دوران، پدر را در زمامداری جامعه اسلامی یاری می‌کرد. فعالیت‌های امام حسین(ع) در روزگار پنج ساله خلافت پدر عبارت بود از: شرکت در امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی. بسیج نیرو برای رویارویی با دشمن و حضور پرشور در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان بخشی از این گونه فعالیت‌هاست[۱۷]. دورانی که علی(ع) به خلافت رسید، یاور پدر در حکومت و جهاد بود[۱۸]. امام علی(ع) در نامه ۲۴ نهج البلاغه امام حسین را پس از امام حسن مسئول موقوفات خود قرار می‌دهد[۱۹].
  2. روزگار امام حسن(ع): دوران امامت امام حسن(ع) از سال ۴۰ تا ۵۰ﻫ. طول کشید[۲۰]. امام سوم در دورۀ ده ساله حکومت امام حسن(ع) همواره در رکاب ایشان حاضر بود[۲۱] و همیشه احترام برادرش را پاس می‌داشت و در حضور ایشان سخن نمی‌گفت[۲۲].

دوران امامت

قیام سید الشهداء و شهادت حضرت

منابع

جستارهای وابسته

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  2. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  3. ↑ مناقب آل ابی طالب‌، ۴/ ۸۶- ۸۴؛ اسد الغابة، ۲/ ۱۸.
  4. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  5. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰ ـ ۲۹۱.
  6. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰ ـ ۲۹۱.
  7. ↑ امام حسین‌، ج۱، ص۳۲.
  8. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  9. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  10. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.
  11. ↑ «حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاط»؛ کامل الزیارات، ص۵۳.
  12. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  13. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  14. ↑ «فَهُوَ یَعْلَمُ أَنِّی کُنْتُ قَدْ أُحِبُّ الصَّلَاةَ لَهُ وَ تِلَاوَةَ کِتَابِهِ وَ کَثْرَةَ الدُّعَاءِ وَ الِاسْتِغْفَارِ»؛ بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۹۲.
  15. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  16. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  17. ↑ زندگانی امام حسین‌، ۴۹- ۳۱.
  18. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹؛ دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  19. ↑ نهج البلاغه، نامه ۲۴
  20. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳.
  21. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.
  22. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  23. ↑ « الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ إِمَامَا حَقٍّ قَامَا أَوْ قَعَدَا»؛ بحارالانوار، ج۳۵، ص۲۶۶.
  24. ↑ «أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ(ع)بَعْدَ وَفَاةِ نَفْسِی وَ مُفَارَقَةِ رُوحِی جِسْمِی إِمَامٌ مِنْ بَعْدِی وَ عِنْدَ اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ فِی الْکِتَابِ وِرَاثَةً مِنَ النَّبِیِّ ص»؛‏ کافی، ج۱، ص۳۰۱.
  25. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳.
  26. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.
  27. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  28. ↑ معاویه و تاریخ؛ کشف الهاویه.
  29. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳-۱۰۴.
  30. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  31. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳-۱۰۴.
  32. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.
  33. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  34. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=امام_حسین_در_کلام_اسلامی&oldid=286205»