عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '\=\=\sپیوند\sبه\sبیرون\s\=\= \*\[(.*)\] \*\[(.*)\]' به '')
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان           =عاشورا  
| عنوان =عاشورا  
| عنوان اصلی     = ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها
| عنوان اصلی = ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها
| تصویر           = 1100843.jpg
| تصویر = 1100843.jpg
| اندازه تصویر   = 200px
| اندازه تصویر = 200px
| از مجموعه   =
| از مجموعه =
| زبان           = فارسی
| زبان = فارسی
|زبان اصلی    =
|زبان اصلی    =
| نویسنده =  [[ناصر مکارم شیرازی]]
| نویسنده =  [[ناصر مکارم شیرازی]]
| نویسندگان         =  
| نویسندگان =  
| تحقیق یا تدوین   = [[سعید داوودی]] و [[مهدی رستم‌نژاد]]
| تحقیق یا تدوین = [[سعید داوودی]] و [[مهدی رستم‌نژاد]]
| زیر نظر           =  
| زیر نظر =  
| به کوشش           =
| به کوشش =
| مترجم             =
| مترجم =
| مترجمان           =
| مترجمان =
| ویراستار         =  
| ویراستار =  
| ویراستاران       =
| ویراستاران =
| موضوع           =  [[عاشورا]]
| موضوع =  [[عاشورا]]
| مذهب           = [[شیعه]]
| مذهب = [[شیعه]]
| ناشر           = [[مدرسه الامام علی بن ابی طالب (ناشر)|انتشارات مدرسه الامام علی بن ابی طالب]]
| ناشر = [[مدرسه الامام علی بن ابی طالب (ناشر)|انتشارات مدرسه الامام علی بن ابی طالب]]
| به همت           =
| به همت =
| وابسته به         =  
| وابسته به =  
| محل نشر   = قم، ایران
| محل نشر = قم، ایران
| سال نشر       = ۱۳۸۴
| سال نشر = ۱۳۸۴
| تعداد جلد         = ۱
| تعداد جلد = ۱
| صفحه            =۷۶۸
| تعداد صفحات =۷۶۸
| قطع             = وزیری
| قطع = وزیری
| نوع جلد       = گالینگور
| نوع جلد = گالینگور
| شابک           =964-8139-90-3
| شابک =964-8139-90-3
| رده‌بندی کنگره     =‏‏‫‬‭‭BP۴۱/۵‭‮‬‏‫ ۱۳۸۴ ‏‫‬‭‭/د۲۵ع‌۲ ‭‮‬‬
| رده‌بندی کنگره =‏‏‫‬‭‭BP۴۱/۵‭‮‬‏‫ ۱۳۸۴ ‏‫‬‭‭/د۲۵ع‌۲ ‭‮‬‬
| رده‌بندی دیویی     = ‏‫‬‭‬‭۲۹۷/۹۵۳۴‭‮‬
| رده‌بندی دیویی = ‏‫‬‭‬‭۲۹۷/۹۵۳۴‭‮‬
| شماره ملی         =‭م‌۸۴-۲۵۷۰۱
| شماره ملی =‭م‌۸۴-۲۵۷۰۱
}}
}}
'''عاشورا: ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها'''، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون نهضت عاشورا می‌پردازد. این کتاب زیر نظر [[ناصر مکارم شیرازی]] و به کوشش [[سعید داوودی]] و [[مهدی رستم‌نژاد]] نوشته شده است. و [[مدرسه الامام علی بن ابی طالب (ناشر)|انتشارات مدرسه الامام علی بن ابی طالب]] نشر این اثر را به عهده داشته است.<ref name=p1>[https://bookroom.ir/book/32573/%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7 وبگاه پاتوق کتاب فردا]</ref>
'''عاشورا: ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها'''، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون نهضت عاشورا می‌پردازد. این کتاب زیر نظر [[ناصر مکارم شیرازی]] و به کوشش [[سعید داوودی]] و [[مهدی رستم‌نژاد]] نوشته شده است. و [[مدرسه الامام علی بن ابی طالب (ناشر)|انتشارات مدرسه الامام علی بن ابی طالب]] نشر این اثر را به عهده داشته است.<ref name=p1>[https://bookroom.ir/book/32573/%D8%B9%D8%A7%D8%B4%D9%88%D8%B1%D8%A7-%D8%B1%DB%8C%D8%B4%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2%D9%87-%D9%87%D8%A7-%D8%B1%D9%88%DB%8C%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%87%D8%A7-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7 وبگاه پاتوق کتاب فردا]</ref>


==دربارهٔ کتاب==
==دربارهٔ کتاب==
در معرفی این کتاب آمده است: «در طول [[تاریخ]] کم نبوده است [[قیام‌ها]] و جنگ‌های عظیمی که کشته‌ها و تبعات بسیاری داشته است اما هیچ حادثه ای [[تاریخی]] را نمی‌توان یافت که پیامدها و امتدادش در طول [[تاریخ]] به گستردگی واقعه ی [[عاشورا]] باشد؛ واقعه ای که پس از گذشت قرن‌ها از آن، هنوز زنده است و درس‌های فراوانی به همراه دارد.[[ تاریخ]] نویسان متعددی به [[نگارش]] این واقعه پرداخته‌اند و آثار بسیاری در این زمینه می‌‌شناسیم که هرکدام ویژگی‌های مثبت و منفی خود را دارند اما همواره دسترسی به منابع معتبر و [[آگاهی]] از [[واقعیات]] حادثه ی [[عاشورا]] دغدغه ی اصلی تشنگان [[حقیقت]] و [[محبان]] [[حضرت سیدالشهدا]]{{ع}} است. این سال‌ها [[نگارش]] [[مقاتل]] برای عموم رواج زیادی دارد و این دسته از کتاب‌ها با استقبال بسیاری هم روبرو هستند؛ از این جمله کتاب «[[عاشورا]]» است، [[کتابی]] که در آن به ریشه‌ها، [[انگیزه‌ها]]، رویدادها و پیامدهای این واقعه پرداخته شده است. این نوشتار علاوه بر گزارش و [[روایت]] وقایع متفاوت، به تحلیل و بررسی کوتاهی از هر واقعه نیز می‌‌پردازد. کتاب با مقدمه ای از [[آیت الله]] مکارم شیرازی شروع می‌‌شود و پس از آن در سخنان آغازین به شیوه تحقیق و [[نگارش]] کتاب و تقسیم‌بندی مطالب آن اشاره شده است. این کتاب از شش بخش اصلی تشکیل شده است. در بخش نخست در شش فصل به [[شخصیت امام حسین]]{{ع}} و [[فلسفه]] ی [[عزاداری]] پرداخته شده است و در پایان بخش اول تحلیل صحیح در [[فلسفه]] ی [[عزاداری]] آمده است. ریشه‌های [[قیام عاشورا]] بخش دوم کتاب است و در هشت فصل [[دلایل]] وقوع [[عاشورا]] بررسی می‌‌شود. بخش سوم کتاب در سه فصل به انگیزه‌های [[قیام عاشورا]] می‌‌پردازد و رویدادهای [[قیام عاشورا]] بخش چهارم کتاب است و که از دو فصل نسبتا مفصل از [[مدینه]] تا [[کربلا]] و از [[کربلا]] تا [[مدینه]] تشکیل شده است. بخش پنجم آثار و پیامدهای [[قیام عاشورا]] را در سه فصل بررسی می‌‌کند و اشعار [[برگزیده]] [[فارسی]] و [[عربی]] بخش ششم کتاب است. فهرست [[آیات]]، [[روایت]]، اشخاص و لقب‌ها، اماکن و منابع پایان بخش کتاب می‌‌باشد».<ref name=p1></ref>
در معرفی این کتاب آمده است: «در طول [[تاریخ]] کم نبوده است [[قیام‌ها]] و جنگ‌های عظیمی که کشته‌ها و تبعات بسیاری داشته است اما هیچ حادثه ای [[تاریخی]] را نمی‌توان یافت که پیامدها و امتدادش در طول [[تاریخ]] به گستردگی واقعه ی [[عاشورا]] باشد؛ واقعه ای که پس از گذشت قرن‌ها از آن، هنوز زنده است و درس‌های فراوانی به همراه دارد.[[تاریخ]] نویسان متعددی به [[نگارش]] این واقعه پرداخته‌اند و آثار بسیاری در این زمینه می‌‌شناسیم که هرکدام ویژگی‌های مثبت و منفی خود را دارند اما همواره دسترسی به منابع معتبر و [[آگاهی]] از [[واقعیات]] حادثه ی [[عاشورا]] دغدغه ی اصلی تشنگان [[حقیقت]] و [[محبان]] [[حضرت سیدالشهدا]]{{ع}} است. این سال‌ها [[نگارش]] [[مقاتل]] برای عموم رواج زیادی دارد و این دسته از کتاب‌ها با استقبال بسیاری هم روبرو هستند؛ از این جمله کتاب «[[عاشورا]]» است، [[کتابی]] که در آن به ریشه‌ها، [[انگیزه‌ها]]، رویدادها و پیامدهای این واقعه پرداخته شده است. این نوشتار علاوه بر گزارش و [[روایت]] وقایع متفاوت، به تحلیل و بررسی کوتاهی از هر واقعه نیز می‌‌پردازد. کتاب با مقدمه ای از [[آیت الله]] مکارم شیرازی شروع می‌‌شود و پس از آن در سخنان آغازین به شیوه تحقیق و [[نگارش]] کتاب و تقسیم‌بندی مطالب آن اشاره شده است. این کتاب از شش بخش اصلی تشکیل شده است. در بخش نخست در شش فصل به [[شخصیت امام حسین]]{{ع}} و [[فلسفه]] ی [[عزاداری]] پرداخته شده است و در پایان بخش اول تحلیل صحیح در [[فلسفه]] ی [[عزاداری]] آمده است. ریشه‌های [[قیام عاشورا]] بخش دوم کتاب است و در هشت فصل [[دلایل]] وقوع [[عاشورا]] بررسی می‌‌شود. بخش سوم کتاب در سه فصل به انگیزه‌های [[قیام عاشورا]] می‌‌پردازد و رویدادهای [[قیام عاشورا]] بخش چهارم کتاب است و که از دو فصل نسبتا مفصل از [[مدینه]] تا [[کربلا]] و از [[کربلا]] تا [[مدینه]] تشکیل شده است. بخش پنجم آثار و پیامدهای [[قیام عاشورا]] را در سه فصل بررسی می‌‌کند و اشعار [[برگزیده]] [[فارسی]] و [[عربی]] بخش ششم کتاب است. فهرست [[آیات]]، [[روایت]]، اشخاص و لقب‌ها، اماکن و منابع پایان بخش کتاب می‌‌باشد».<ref name=p1></ref>
== فهرست کتاب ==
== فهرست کتاب ==
{{فهرست اثر}}
{{فهرست اثر}}
*مقدمه
*مقدمه
*مقدمه [[حضرت]] [[آیت‌الله]] مکارم شیرازی
*مقدمه [[حضرت]] [[آیت‌الله]] مکارم شیرازی
*[[عاشورا]] [[حماسه]] بزرگ تاریخ‌
* [[عاشورا]] [[حماسه]] بزرگ تاریخ‌
*[[بهترین]] روش برای مطالعه[[ تاریخ]]
* [[بهترین]] روش برای مطالعه[[تاریخ]]
*سخن آغازین
*سخن آغازین
*نکات برجسته [[قیام عاشورا]]
*نکات برجسته [[قیام عاشورا]]
خط ۵۵: خط ۵۵:
*اول: [[ولادت امام حسین]]{{ع}}
*اول: [[ولادت امام حسین]]{{ع}}
*دوم: [[شخصیت]] ممتاز آن حضرت
*دوم: [[شخصیت]] ممتاز آن حضرت
*[[امام حسین]]{{ع}} در [[زمان]] خلفای سه‌گانه
* [[امام حسین]]{{ع}} در [[زمان]] خلفای سه‌گانه
*امام حسین{{ع}} در زمان [[خلافت]] [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}}
*امام حسین{{ع}} در زمان [[خلافت]] [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}}
*امام حسین{{ع}} در [[دوران امام حسن]]{{ع}}
*امام حسین{{ع}} در [[دوران امام حسن]]{{ع}}
*[[تکریم]] و [[تعظیم]] فوق‌العاده [[مردم]]
* [[تکریم]] و [[تعظیم]] فوق‌العاده [[مردم]]
*جمع‌بندی
*جمع‌بندی
*سوم: نقش [[ائمه اطهار]]{{عم}} در [[احیای یاد]] و [[نام امام حسین]]{{ع}}
*سوم: نقش [[ائمه اطهار]]{{عم}} در [[احیای یاد]] و [[نام امام حسین]]{{ع}}
خط ۷۱: خط ۷۱:
:۱- [[گریه بر امام حسین]]{{ع}} پیش از [[تولد]] آن حضرت
:۱- [[گریه بر امام حسین]]{{ع}} پیش از [[تولد]] آن حضرت
:۲- گریه بر امام حسین{{ع}} پس از ولادت
:۲- گریه بر امام حسین{{ع}} پس از ولادت
*[[گریه]] [[رسول خدا]]{{صل}}
* [[گریه]] [[رسول خدا]]{{صل}}
*گریه علی{{ع}} بر مظلومیت امام حسین{{ع}}
*گریه علی{{ع}} بر مظلومیت امام حسین{{ع}}
*سوگواری [[فاطمه زهرا]]{{س}}
*سوگواری [[فاطمه زهرا]]{{س}}
خط ۷۸: خط ۷۸:
*سوگ و [[ماتم]] در [[بارگاه یزید]]
*سوگ و [[ماتم]] در [[بارگاه یزید]]
*برنامه سوگواری [[همسر امام حسین]]{{ع}}
*برنامه سوگواری [[همسر امام حسین]]{{ع}}
*[[مراسم سوگواری]] در محضر [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{ع}}
* [[مراسم سوگواری]] در محضر [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{ع}}
*مراسم سوگواری در [[محضر امام]] رضا{{ع}}
*مراسم سوگواری در [[محضر امام]] رضا{{ع}}
*سوگواری در کنار [[مزار]] [[شهدای کربلا]]
*سوگواری در کنار [[مزار]] [[شهدای کربلا]]
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
*تذکرات لازم
*تذکرات لازم
*توصیه‌های چهارده‌گانه آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی به هیئت‌های مذهبی و مداحان محترم
*توصیه‌های چهارده‌گانه آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی به هیئت‌های مذهبی و مداحان محترم
*[[پناهگاه]] [[ستمدیدگان]]
* [[پناهگاه]] [[ستمدیدگان]]
*بخش دوم: ریشه‌های قیام عاشورا
*بخش دوم: ریشه‌های قیام عاشورا
*اشاره
*اشاره
*فصل اول:[[ دشمنی]] دیرینه [[بنی‌امیه]] با [[بنی‌هاشم]]
*فصل اول:[[دشمنی]] دیرینه [[بنی‌امیه]] با [[بنی‌هاشم]]
*الف) ریشه‌های [[تاریخی]]
*الف) ریشه‌های [[تاریخی]]
*ب) امتیازات ویژه [[بنی هاشم]]
*ب) امتیازات ویژه [[بنی هاشم]]
خط ۱۱۳: خط ۱۱۳:
*فصل دوم: [[انتقام]] [[دشمنان اسلام]] از شکست‌های [[زمان]] [[رسول‌خدا]]{{صل}}
*فصل دوم: [[انتقام]] [[دشمنان اسلام]] از شکست‌های [[زمان]] [[رسول‌خدا]]{{صل}}
*نقش [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} در [[شکست]] [[مشرکان قریش]]
*نقش [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} در [[شکست]] [[مشرکان قریش]]
*[[نگرانی]] [[رسول خدا]]{{ع}}
* [[نگرانی]] [[رسول خدا]]{{ع}}
*علی{{ع}} نیز نگران حسن و حسین{{ع}} بود
*علی{{ع}} نیز نگران حسن و حسین{{ع}} بود
*از سخنان [[معاویه]] آثار [[کینه]] و انتقام آشکار است
*از سخنان [[معاویه]] آثار [[کینه]] و انتقام آشکار است
*[[یزید]] و انتقام کشته‌های [[بدر]]
* [[یزید]] و انتقام کشته‌های [[بدر]]
*سخنانی از دیگر [[امویان]]
*سخنانی از دیگر [[امویان]]
*فصل سوم: [[توطئه]] در [[سقیفه]] (نقش سقیفه در پایه‌ریزی [[حکومت امویان]])
*فصل سوم: [[توطئه]] در [[سقیفه]] (نقش سقیفه در پایه‌ریزی [[حکومت امویان]])
خط ۱۲۶: خط ۱۲۶:
*پیامدهای [[خلافت عثمان]] و نقش آن در [[تحکیم]] قدرت بنی‌امیه
*پیامدهای [[خلافت عثمان]] و نقش آن در [[تحکیم]] قدرت بنی‌امیه
:۱- [[مناصب]] کلیدی در [[اختیار]] امویان
:۱- [[مناصب]] کلیدی در [[اختیار]] امویان
*[[مروان بن حکم]] [[مشاور]] عالی عثمان
* [[مروان بن حکم]] [[مشاور]] عالی عثمان
:۲- روان شدن سیل [[اموال]] به سوی بنی‌امیه
:۲- روان شدن سیل [[اموال]] به سوی بنی‌امیه
*فصل پنجم: [[توطئه‌ها]] در عصر [[امیرمؤمنان]]{{ع}}
*فصل پنجم: [[توطئه‌ها]] در عصر [[امیرمؤمنان]]{{ع}}
خط ۱۳۸: خط ۱۳۸:
:۳- [[صلح]] تحمیلی
:۳- [[صلح]] تحمیلی
*فصل هفتم: دوران خلافت معاویه
*فصل هفتم: دوران خلافت معاویه
:۱- [[نقض ]][[صلح‌نامه]] امام مجتبی{{ع}}
:۱- [[نقض]][[صلح‌نامه]] امام مجتبی{{ع}}
:۲- [[نصب]] منافقان در پست‌های حساس
:۲- [[نصب]] منافقان در پست‌های حساس
*[[عمرو بن عاص]] ([[والی مصر]])
* [[عمرو بن عاص]] ([[والی مصر]])
*[[زیاد بن ابیه]] ([[والی بصره]] و [[کوفه]])
* [[زیاد بن ابیه]] ([[والی بصره]] و [[کوفه]])
*[[مغیرة بن شعبه]] ([[والی کوفه]])
* [[مغیرة بن شعبه]] ([[والی کوفه]])
*[[سمرة بن جندب]] ([[جانشین]] زیاد در [[بصره]])
* [[سمرة بن جندب]] ([[جانشین]] زیاد در [[بصره]])
:۳- بسترسازی‌های [[فرهنگی]] برای پیشبرد اهداف شوم خویش
:۳- بسترسازی‌های [[فرهنگی]] برای پیشبرد اهداف شوم خویش
*الف) جلوگیری از [[تفسیر قرآن]]
*الف) جلوگیری از [[تفسیر قرآن]]
خط ۱۵۸: خط ۱۵۸:
*فصل هشتم: [[حکومت]] جنایت‌بار یزید
*فصل هشتم: [[حکومت]] جنایت‌بار یزید
*ولادت و [[تربیت]] یزید
*ولادت و [[تربیت]] یزید
*[[افکار]]، [[اندیشه‌ها]] و رفتارهای [[ضد]] [[دینی]] یزید
* [[افکار]]، [[اندیشه‌ها]] و رفتارهای [[ضد]] [[دینی]] یزید
*جنایات یزید
*جنایات یزید
:۱- فاجعه خونین [[کربلا]]
:۱- فاجعه خونین [[کربلا]]
خط ۱۶۹: خط ۱۶۹:
*فصل سوم: [[تشکیل حکومت اسلامی]] و [[مبارزه با ستمگران]]
*فصل سوم: [[تشکیل حکومت اسلامی]] و [[مبارزه با ستمگران]]
*نگاهی به گذشته
*نگاهی به گذشته
*[[سخن امام حسین]]{{ع}} در برابر [[معاویه]]
* [[سخن امام حسین]]{{ع}} در برابر [[معاویه]]
*تلاش [[امام حسین]]{{ع}} برای تشکیل حکومت اسلامی در [[زمان]] [[یزید]]
*تلاش [[امام حسین]]{{ع}} برای تشکیل حکومت اسلامی در [[زمان]] [[یزید]]
*الف) ترک [[بیعت]] با یزید (و اعلام عدم [[شایستگی]] او برای [[خلافت]])
*الف) ترک [[بیعت]] با یزید (و اعلام عدم [[شایستگی]] او برای [[خلافت]])
*ب) تصریح به شایستگی خود برای خلافت
*ب) تصریح به شایستگی خود برای خلافت
*ج) پاسخ به [[دعوت]] [[کوفیان]]
*ج) پاسخ به [[دعوت]] [[کوفیان]]
*[[نامه]] سران [[کوفه]] به [[محضر امام]]{{ع}}
* [[نامه]] سران [[کوفه]] به [[محضر امام]]{{ع}}
*پاسخ [[امام]]{{ع}} و اعزام مسلم به کوفه
*پاسخ [[امام]]{{ع}} و اعزام مسلم به کوفه
*[[قیام]] برای تشکیل حکومت اسلامی با [[آگاهی]] از [[شهادت]]
* [[قیام]] برای تشکیل حکومت اسلامی با [[آگاهی]] از [[شهادت]]
*بخش چهارم: رویدادهای قیام عاشورا
*بخش چهارم: رویدادهای قیام عاشورا
*فصل اول: از [[مدینه]] تا [[کربلا]]
*فصل اول: از [[مدینه]] تا [[کربلا]]
خط ۲۱۵: خط ۲۱۵:
:۳۴- نامه امام حسین{{ع}} به [[مردم بصره]] و برنامه‌ریزی برای قیام
:۳۴- نامه امام حسین{{ع}} به [[مردم بصره]] و برنامه‌ریزی برای قیام
:۳۵- من [[مأموریت]] دارم!
:۳۵- من [[مأموریت]] دارم!
:۳۶-[[ پیمان]] کوفیان [[حجت]] را بر [[امام]] تمام کرد
:۳۶-[[پیمان]] کوفیان [[حجت]] را بر [[امام]] تمام کرد
:۳۷- فقط [[جان]] بر کفان با ما همراه شوند!
:۳۷- فقط [[جان]] بر کفان با ما همراه شوند!
:۳۸-[[ احترام]] [[حرم]] [[الهی]]
:۳۸-[[احترام]] [[حرم]] [[الهی]]
:۳۹- امام{{ع}} از [[شهادت]] خویش خبر می‌دهد
:۳۹- امام{{ع}} از [[شهادت]] خویش خبر می‌دهد
:۴۰- [[امام حسین]]{{ع}}[[ امان]] [[دشمن]] را نمی‌پذیرد
:۴۰- [[امام حسین]]{{ع}}[[امان]] [[دشمن]] را نمی‌پذیرد
:۴۱- [[قیام]] برای [[اعلای کلمه حق]]
:۴۱- [[قیام]] برای [[اعلای کلمه حق]]
:۴۲- [[نامه]] دیگر از امام{{ع}} در پاسخ [[مردم کوفه]]
:۴۲- [[نامه]] دیگر از امام{{ع}} در پاسخ [[مردم کوفه]]
:۴۳- قیام برای [[احیای حق]]
:۴۳- قیام برای [[احیای حق]]
:۴۴- گفتگوی پر معنی امام{{ع}} با فرزندش [[علی اکبر]]{{ع}}
:۴۴- گفتگوی پر معنی امام{{ع}} با فرزندش [[علی اکبر]]{{ع}}
:۴۵-[[ بنی امیه]] در تعقیب امام{{ع}}
:۴۵-[[بنی امیه]] در تعقیب امام{{ع}}
:۴۶- امام حسین{{ع}} [[مردم]] را برای بازگشت [[آزاد]] می‌گذارد
:۴۶- امام حسین{{ع}} [[مردم]] را برای بازگشت [[آزاد]] می‌گذارد
:۴۷- امام{{ع}} [[حقایق]] را برای یارانش بازگو می‌کند!
:۴۷- امام{{ع}} [[حقایق]] را برای یارانش بازگو می‌کند!
خط ۲۹۲: خط ۲۹۲:
:۲. [[محمد بن عبدالله بن جعفر]]
:۲. [[محمد بن عبدالله بن جعفر]]
:۱۰۷- [[فرزندان]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}}
:۱۰۷- [[فرزندان]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}}
:۱.[[ عبدالله بن علی]]
:۱.[[عبدالله بن علی]]
:۲. [[عثمان بن علی]]
:۲. [[عثمان بن علی]]
:۳. [[جعفر بن علی]]
:۳. [[جعفر بن علی]]
خط ۳۴۴: خط ۳۴۴:
:۱۲- [[نامه ابن زیاد]] به [[یزید]]
:۱۲- [[نامه ابن زیاد]] به [[یزید]]
:۱۳- منازل بین راه
:۱۳- منازل بین راه
*[[مشهد]] النقطة
* [[مشهد]] النقطة
*[[حلب]]
* [[حلب]]
*بعلبک
*بعلبک
:۱۴- غوغای [[شام]]
:۱۴- غوغای [[شام]]
خط ۳۵۷: خط ۳۵۷:
:۲۲- [[محل دفن]] [[سر مقدس]]
:۲۲- [[محل دفن]] [[سر مقدس]]
:۲۳- حرکت از شام
:۲۳- حرکت از شام
:۲۴-[[ زیارت]] عاشقانه [[جابر بن عبدالله انصاری]]
:۲۴-[[زیارت]] عاشقانه [[جابر بن عبدالله انصاری]]
:۲۵- بررسی ورود [[خاندان]] [[اهل‌بیت]]{{عم}} به [[کربلا]]
:۲۵- بررسی ورود [[خاندان]] [[اهل‌بیت]]{{عم}} به [[کربلا]]
:۱. اقوال گوناگون در مورد ورود اهل‌بیت{{عم}} در [[اربعین]] به کربلا
:۱. اقوال گوناگون در مورد ورود اهل‌بیت{{عم}} در [[اربعین]] به کربلا
خط ۳۶۳: خط ۳۶۳:
:۱. تصریح مورخانی قبل از [[سید بن طاووس]]
:۱. تصریح مورخانی قبل از [[سید بن طاووس]]
:۲. [[الحاق]] [[سرهای شهدا]] به بدن‌ها
:۲. [[الحاق]] [[سرهای شهدا]] به بدن‌ها
:۳.[[ سنت]] [[زیارت]] اربعین
:۳.[[سنت]] [[زیارت]] اربعین
*اربعین در کربلا چه گذشت؟
*اربعین در کربلا چه گذشت؟
:۲۶- به سوی [[مدینه]]
:۲۶- به سوی [[مدینه]]
:۲۷- ورود به مدینه
:۲۷- ورود به مدینه
*[[خطبه امام سجاد]]{{ع}} کنار دروازه مدینه
* [[خطبه امام سجاد]]{{ع}} کنار دروازه مدینه
:۲۸- [[عزاداری]] در مدینه
:۲۸- [[عزاداری]] در مدینه
*ناله‌های جانسوز [[ام البنین]]
*ناله‌های جانسوز [[ام البنین]]
خط ۳۷۷: خط ۳۷۷:
*الف) [[اعتراضات]] و مقاومت‌های شخصی
*الف) [[اعتراضات]] و مقاومت‌های شخصی
*ب) [[قیام توابین]]
*ب) [[قیام توابین]]
*[[هلاکت یزید]]
* [[هلاکت یزید]]
*آغاز عملیات [[توابین]]
*آغاز عملیات [[توابین]]
*تحلیل و بررسی
*تحلیل و بررسی
خط ۳۸۴: خط ۳۸۴:
*تحلیل و جمع‌بندی
*تحلیل و جمع‌بندی
*د) [[انقراض]] [[بنی‌امیه]]
*د) [[انقراض]] [[بنی‌امیه]]
*[[قیام]] [[عباسیان]] و [[انتقام]] از بنی‌امیه
* [[قیام]] [[عباسیان]] و [[انتقام]] از بنی‌امیه
*شگفتی‌های [[تاریخ]]!
*شگفتی‌های [[تاریخ]]!
*جمع‌بندی پایانی
*جمع‌بندی پایانی
خط ۳۹۱: خط ۳۹۱:
*اشعار [[فارسی]]
*اشعار [[فارسی]]
*جلوه‌گاه [[حق]]
*جلوه‌گاه [[حق]]
*[[نور خدا]]
* [[نور خدا]]
*مهر [[آزادگی]]
*مهر [[آزادگی]]
*حماسه‌آفرین
*حماسه‌آفرین
*[[همت]] بلند
* [[همت]] بلند
*[[دانشگاه]][[ ایمان]]
* [[دانشگاه]][[ایمان]]
*[[عشق]] [[بازی]]
* [[عشق]] [[بازی]]
*[[جان]] [[جهان]]
* [[جان]] [[جهان]]
*[[قربانی]] [[اسلام]]
* [[قربانی]] [[اسلام]]
*[[اشک]] شفق
* [[اشک]] شفق
*[[خاک]] [[شهیدان]]
* [[خاک]] [[شهیدان]]
*[[عزت]] و آزادگی
* [[عزت]] و آزادگی
*دوازده‌بند محتشم
*دوازده‌بند محتشم
*اشعار [[عربی]]
*اشعار [[عربی]]
*[[عقبة]] بن عمر سهمی، نخستین [[مرثیه‌سرا]]
* [[عقبة]] بن عمر سهمی، نخستین [[مرثیه‌سرا]]
*گزیده‌ای از قصیده [[سید حمیری]]
*گزیده‌ای از قصیده [[سید حمیری]]
*گزیده‌ای از قصیده [[دعبل خزاعی]]
*گزیده‌ای از قصیده [[دعبل خزاعی]]

نسخهٔ ‏۱۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۱:۰۹

عاشورا
زبانفارسی
ترجمهٔ کتابریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها
نویسندهناصر مکارم شیرازی
تحقیق یا تدوینسعید داوودی و مهدی رستم‌نژاد
موضوععاشورا
مذهب[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات مدرسه الامام علی بن ابی طالب|انتشارات انتشارات مدرسه الامام علی بن ابی طالب]][[رده:انتشارات انتشارات مدرسه الامام علی بن ابی طالب]]
محل نشرقم، ایران
سال نشر۱۳۸۴ ش
تعداد صفحه۷۶۸
شابک۹۶۴-۸۱۳۹-۹۰-۳
شماره ملی‭م‌۸۴-۲۵۷۰۱

عاشورا: ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها، پیامدها، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی مباحثی پیرامون نهضت عاشورا می‌پردازد. این کتاب زیر نظر ناصر مکارم شیرازی و به کوشش سعید داوودی و مهدی رستم‌نژاد نوشته شده است. و انتشارات مدرسه الامام علی بن ابی طالب نشر این اثر را به عهده داشته است.[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «در طول تاریخ کم نبوده است قیام‌ها و جنگ‌های عظیمی که کشته‌ها و تبعات بسیاری داشته است اما هیچ حادثه ای تاریخی را نمی‌توان یافت که پیامدها و امتدادش در طول تاریخ به گستردگی واقعه ی عاشورا باشد؛ واقعه ای که پس از گذشت قرن‌ها از آن، هنوز زنده است و درس‌های فراوانی به همراه دارد.تاریخ نویسان متعددی به نگارش این واقعه پرداخته‌اند و آثار بسیاری در این زمینه می‌‌شناسیم که هرکدام ویژگی‌های مثبت و منفی خود را دارند اما همواره دسترسی به منابع معتبر و آگاهی از واقعیات حادثه ی عاشورا دغدغه ی اصلی تشنگان حقیقت و محبان حضرت سیدالشهدا(ع) است. این سال‌ها نگارش مقاتل برای عموم رواج زیادی دارد و این دسته از کتاب‌ها با استقبال بسیاری هم روبرو هستند؛ از این جمله کتاب «عاشورا» است، کتابی که در آن به ریشه‌ها، انگیزه‌ها، رویدادها و پیامدهای این واقعه پرداخته شده است. این نوشتار علاوه بر گزارش و روایت وقایع متفاوت، به تحلیل و بررسی کوتاهی از هر واقعه نیز می‌‌پردازد. کتاب با مقدمه ای از آیت الله مکارم شیرازی شروع می‌‌شود و پس از آن در سخنان آغازین به شیوه تحقیق و نگارش کتاب و تقسیم‌بندی مطالب آن اشاره شده است. این کتاب از شش بخش اصلی تشکیل شده است. در بخش نخست در شش فصل به شخصیت امام حسین(ع) و فلسفه ی عزاداری پرداخته شده است و در پایان بخش اول تحلیل صحیح در فلسفه ی عزاداری آمده است. ریشه‌های قیام عاشورا بخش دوم کتاب است و در هشت فصل دلایل وقوع عاشورا بررسی می‌‌شود. بخش سوم کتاب در سه فصل به انگیزه‌های قیام عاشورا می‌‌پردازد و رویدادهای قیام عاشورا بخش چهارم کتاب است و که از دو فصل نسبتا مفصل از مدینه تا کربلا و از کربلا تا مدینه تشکیل شده است. بخش پنجم آثار و پیامدهای قیام عاشورا را در سه فصل بررسی می‌‌کند و اشعار برگزیده فارسی و عربی بخش ششم کتاب است. فهرست آیات، روایت، اشخاص و لقب‌ها، اماکن و منابع پایان بخش کتاب می‌‌باشد».[۱]

فهرست کتاب

۱- اهداف و انگیزه‌های خالص الهی
۲- کشته شدن حجت خدا توسط مردمی به ظاهر مسلمان
۳- یاران همراه امام(ع)
۴- ذلت‌ناپذیری عاشوراییان
۵- مظلومیت، در ابعاد مختلف
۶- قدرت تأثیرگذاری
۱- برپایی مجالس سوگواری
۲- یادآوری مصایب آن حضرت(ع) در مناسبت‌های مختلف
۳- گریستن و گریاندن
۴- تشویق شاعران به مرثیه‌سرایی
۵- اهمیت به تربت امام حسین(ع)
۶- اهتمام ویژه به زیارت مرقد امام حسین(ع)
۱- گریه بر امام حسین(ع) پیش از تولد آن حضرت
۲- گریه بر امام حسین(ع) پس از ولادت
۳- گریه و سوگواری بر امام حسین(ع) پس از شهادت
۱- حسن ذاتی گریه
۲- درک ثواب و رسیدن به شفاعت اهل بیت(ع)
۳- تشکر از امام حسین(ع)
۱- حفظ مکتب اهل بیت(ع)
۲- بسیج توده‌ها
۳- خودسازی و تربیت دینی (الگوپذیری)
۴- تجلیل از مجاهدت امام(ع) و تعظیم شعائر
  • ششم: شیوه‌های عزاداری
۱- گریه کردن
۲- تباکی
۳- لباس مشکی بر تن کردن
۴- تشکیل مجالس سوگواری
۵- نوحه‌سرایی
۶- به سر و سینه زدن
۷- تعطیلی کسب و کار
۱- آراستگی به علم و فضیلت
۲- پاکی و تقوا و اصالت خانوادگی
۳- شایستگی‌های فردی
۱- مناصب کلیدی در اختیار امویان
۲- روان شدن سیل اموال به سوی بنی‌امیه
۱- ترک حمایت از عثمان
۲- جنگ جمل یا رویارویی غیر مستقیم معاویه با امام(ع)
۳- جنگ صفین، یا رویارویی مستقیم معاویه با امام(ع)
۴- ایجاد رعب و وحشت در قلمرو حکومت علوی
۱- فریب خوردن برخی از فرماندهان لشکر امام حسن(ع) توسط معاویه
۲- تضعیف موقعیت امام(ع) توسط منافقان و عوامل معاویه
۳- صلح تحمیلی
  • فصل هفتم: دوران خلافت معاویه
۱- نقضصلح‌نامه امام مجتبی(ع)
۲- نصب منافقان در پست‌های حساس
۳- بسترسازی‌های فرهنگی برای پیشبرد اهداف شوم خویش
۴- به شهادت رساندن امام حسن مجتبی(ع)
۵- کشتن شیعیان به بهانه‌های گوناگون
۶- تنگنای اقتصادی مخالفان
۷- بدعت‌ها
۸- تحمیل بیعت یزید بر مردم
۱- فاجعه خونین کربلا
۲- کشتار وسیع مردم مدینه
۳- آتش زدن کعبه
۱- خواستگاری ام‌کلثوم
۲- وحشت از نام علی(ع)
۳- افتخار شما فقط فاطمه است!
۴- مصادره اموال معاویه
۵- ملاقات با حسین ممنوع!
۶- برخورد شدید امام حسین(ع) با معاویه
۷- نامه شدید اللحن امام حسین(ع) به معاویه
۸- همان نامه به روایت دیگر
۹- حکومت معاویه بزرگ‌ترین فتنه!
۱۰- نکوهش معاویه بر انتخاب یزید
۱۱- پاسخ کوبنده امام(ع) به معاویه
۱۲- من کسی را صالح‌تر از یزید نمی‌دانم!!
۱۳- خطبه‌ای بسیار مهم و سرنوشت‌ساز
۱۴- من فقط برای اقامه حق قیام کردم
۱۵- توطئه شبانه برای گرفتن بیعت
۱۶- چگونه توطئه خنثی شد؟
۱۷- همان مطلب به روایت دیگر
۱۸- پاسخ کوبنده امام(ع)
۱۹- ادامه همان سخن
۲۰- پاسخ نهایی: خلافت بر آل ابوسفیان حرام است!
۲۱- امام حسین(ع) کنار قبر پیامبر(ص)
۲۲- خدایا! من نیکی‌ها را دوست دارم
۲۳- وداع امام حسین(ع) با قبر جدش پیامبر(ص)
۲۴. اگر در دنیا هیچ پناهگاهی نداشته باشم، با یزید بیعت نخواهم کرد!
۲۵- وصیت‌نامه تاریخی امام حسین(ع)
۲۶- من هرگز تن به ذلت نخواهم داد!
۲۷- مادرم! می‌دانم که شهید می‌شوم!
۲۸- پایان این راه شهادت است!
۲۹- امام حسین(ع) از مدینه خارج می‌شود
۳۰- ورود امام حسین(ع) به مکه
۳۱- تلاش ابن عباس و عبدالله بن عمر برای منصرف ساختن امام(ع)
۳۲. نامه امام حسین(ع) به مردم کوفه به هنگام اعزام حضرت مسلم(ع)
۳۳- برنامه‌ریزی برای بیعت و قیام
۳۴- نامه امام حسین(ع) به مردم بصره و برنامه‌ریزی برای قیام
۳۵- من مأموریت دارم!
۳۶-پیمان کوفیان حجت را بر امام تمام کرد
۳۷- فقط جان بر کفان با ما همراه شوند!
۳۸-احترام حرم الهی
۳۹- امام(ع) از شهادت خویش خبر می‌دهد
۴۰- امام حسین(ع)امان دشمن را نمی‌پذیرد
۴۱- قیام برای اعلای کلمه حق
۴۲- نامه دیگر از امام(ع) در پاسخ مردم کوفه
۴۳- قیام برای احیای حق
۴۴- گفتگوی پر معنی امام(ع) با فرزندش علی اکبر(ع)
۴۵-بنی امیه در تعقیب امام(ع)
۴۶- امام حسین(ع) مردم را برای بازگشت آزاد می‌گذارد
۴۷- امام(ع) حقایق را برای یارانش بازگو می‌کند!
۴۸- اهداف امام در قالب اشعاری پر معنا
۴۹- خطبه امام(ع) در نخستین برخورد با دشمن
۵۰- خطبه دیگر امام(ع) در برابر لشکر حر
۵۱- گفتگوی پرمعنای امام(ع) با حر
۵۲- تعبیر دیگری از امام(ع) درباره ذلت‌ناپذیری
۵۳- خطبه دیگری از امام(ع) در جمع یاران حر
۵۴- عبیدالله بن حر جعفی و از دست دادن فرصت
۵۵- در پستی دنیا همین بس...
۵۶- ورود به سر منزل مقصود
۵۷- برخورد عزتمندانه امام(ع) با فرستاده عبیدالله
۵۸- خاموش نشستن گناه است
۵۹- خوشا چنین مرگی!
۶۰- می‌خواهم با تو سخن بگویم
۶۱- من راز و نیاز با محبوب را دوست دارم
۶۲- خطبه تاریخی امام(ع) در شب عاشورا
۶۳- هرگز دست از دامنت بر نمی‌داریم!
۶۴- شیرین‌تر از عسل
۶۵- آماده‌سازی برای حادثه‌ای بزرگ
۶۶- جالب‌ترین صحنه‌های ایثار
۶۷- خون‌های شهیدان را به آسمان هدیه می‌برند!
۶۸- آخرین توشه!
۶۹- مناجات صبح عاشورا
۷۰- خطبه صبح عاشورا
۷۱- توجه به حقوق مردم حتی در روز عاشورا
۷۲- سازندگی در صبح عاشورا
۷۳- خطابه شورانگیز امام(ع) به هنگام صف‌آرایی دشمن
۷۴- خطبه حماسی امام(ع) در برابر سپاه دشمن
۷۵- اعتراف کوفیان در مقابل منطق گویای امام(ع)
۷۶- سخنان امام(ع) به اصحاب بزرگوارش
۷۷- بشتابید ای دلیرمردان!
۷۸- شهدای پرافتخار حمله اول
۷۹- به سوی خیمه‌ها برگرد (که بر زنان جهاد نیست)
۸۰- شما با جانتان یاریم کردید
۸۱- من به نزد خدای بخشنده و کریم می‌روم
۸۲- ابوشعثاء کندی
۸۳- حر بن یزید ریاحی
۸۴- بریر بن خضیر
۸۵- مسلم بن عوسجه
۸۶- زهیر بن قین
۸۷- حبیب بن مظاهر
۸۸- عمرو بن قرظة بن کعب انصاری
۸۹- انس بن حرث کاهلی
۹۰- اسلم بن عمرو، غلام ترکی
۹۱- عمرو بن جنادة
۹۲- یزید بن ثبیط
۹۳- عابس بن ابی‌شبیب شاکری
۹۴- حنظلة بن اسعد شبامی
۹۵- حجاج بن مسروق
۹۶- سعید بن عبدالله حنفی
۹۷- جون مولی أبی‌ذر
۹۸- نافع بن هلال
۹۹- ابوثمامه صائدی
۱۰۰- درهای بهشت به رؤیتان گشوده شد!
۱۰۱- دو برادر از خوارج
۱۰۲- سوید بن عمرو
۱۰۳- خدایا شاهد باش
۱۰۴- به خدا سوگند بر عمویت دشوار است!
۱۰۵- شهدای خاندان عقیل
۱. عبدالله بن مسلم بن عقیل
۲. جعفر بن عقیل
۳. عبدالرحمان بن عقیل
۱۰۶- شهدای خاندان جعفر طیار
۱. عون بن عبدالله بن جعفر
۲. محمد بن عبدالله بن جعفر
۱۰۷- فرزندان امیرمؤمنان(ع)
۱.عبدالله بن علی
۲. عثمان بن علی
۳. جعفر بن علی
۴. ابوبکر بن علی
۱۰۸- برادرم! برای لب‌تشنگان، آبی تهیه کن
۱۰۹- او طفلی شش‌ماهه است، پس جرعه‌ای آب به وی برسانید!
۱۱۰- ای یارانم! چه شد پاسخ مرا نمی‌دهید؟!
۱۱۱- پسرم! عمویت را نیز کشتند
۱۱۲- یادی از مادر در آخرین دیدار
۱۱۳- لباس کهنه چرا؟
۱۱۴- گفتگو با زنان حرم
۱۱۵- سخنان و اشعار امام(ع) در برابر دشمن
۱۱۶- شوق دیدار
۱۱۷- پیمان‌شکنان رسوا!
۱۱۸- مرا بشناسید
۱۱۹- اشعاری دیگر
۱۲۰- مرگ بهتر از زندگی ننگین است!
۱۲۱- اگر دین ندارید آزاد مرد باشید!
۱۲۲- مناجات با خدا و نفرین به دشمن
۱۲۳- می‌خواهم با چهره خونین به ملاقات جدم بروم
۱۲۴- آنجا که دشمن هم گریست!
۱۲۵- عبدالله بن حسن، یادگار برادر
۱۲۶- آخرین مناجات
۱۲۷- لحظات شهادت
۱۲۸- دگرگونی عالَم طبیعت
۱۲۹- عزاداری فرشتگان
۱۳۰- آمدن ذوالجناح به خیام
۱۳۱- غارت سلاح و لباس‌های امام(ع)
۱۳۲- غارت خیمه‌ها
۱۳۳- یورش به خیمه امام سجاد(ع)
۱۳۴- آتش زدن خیمه‌ها
۱۳۵- تاختن اسب‌ها بر پیکر امام(ع)
۱۳۶- فرستاده شدن سر امام(ع) به سوی کوفه
۱۳۷- تقسیم سرهای شهدا
۱۳۸- اسارت اهل‌بیت(ع)
۱۳۹- عبور قافله اسیران از قتلگاه
۱۴۰- دفن اجساد پاک
۱- ورود به کوفه
۲- صدقه بر ما حرام است!
۳- خطبه تاریخی زینب کبری(س) در کوفه
۴- خطبه عجیب دیگری از فاطمه صغری
۵- خطبه‌ای دیگر!
۶- خطبه امام سجاد(ع) در کوفه
۷- من جز زیبایی ندیده‌ام!
۸- شهادت، افتخار ماست
۹- این لبان را رسول خدا می‌بوسید!
۱۰- پیرمردی که به آرزویش رسید
۱۱- عجیب‌تر از ماجرای اصحاب کهف و رقیم
۱۲- نامه ابن زیاد به یزید
۱۳- منازل بین راه
۱۴- غوغای شام
۱۵- در بارگاه یزید
۱۶- خروش زینب کبری(س)
۱۷- خطبه‌ای که پایه‌های کاخ یزید را لرزاند
۱۸- فرافکنی یزید
۱۹- گفتگوی منهال با امام سجاد(ع)
۲۰- بازمانده شام
۲۱- خواسته‌های سه‌گانه امام سجاد(ع)
۲۲- محل دفن سر مقدس
۲۳- حرکت از شام
۲۴-زیارت عاشقانه جابر بن عبدالله انصاری
۲۵- بررسی ورود خاندان اهل‌بیت(ع) به کربلا
۱. اقوال گوناگون در مورد ورود اهل‌بیت(ع) در اربعین به کربلا
۲. بُعد مسافت و توقف‌های طولانی
۱. تصریح مورخانی قبل از سید بن طاووس
۲. الحاق سرهای شهدا به بدن‌ها
۳.سنت زیارت اربعین
  • اربعین در کربلا چه گذشت؟
۲۶- به سوی مدینه
۲۷- ورود به مدینه
۲۸- عزاداری در مدینه

دربارهٔ پدیدآورندگان

پانویس

دریافت متن کتاب