حدیث کساء: تفاوت میان نسخه‌ها
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = | | موضوع مرتبط = حدیث | ||
| عنوان مدخل = | | عنوان مدخل = | ||
| مداخل مرتبط = | | مداخل مرتبط = | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
روزی [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] {{صل}} عبای [[یمانی]] خود را‌طلبید و بر روی خود کشید. [[امام حسن]]، [[امام حسین]] و سپس [[امام علی|علی بن ابی طالب]] و [[حضرت زهرا]] زیر آن ردای [[پیامبر]] قرار گرفتند. آنگاه [[پیامبر]] [[دست]] به [[آسمان]] برداشت و چنین [[دعا]] کرد: خداوندا! اینان [[خاندان]] منند، گوشت آنان گوشت من و خونشان [[خون]] من است، آنچه آنان را آزرده می‌کند مرا می‌آزارد. من با هرکه با ایشان بجنگد در جنگم و با هرکه با آنان از در [[صلح]] درآید در آشتی‌ام، [[دشمن]] دشمنشان و [[دوستدار]] دوستشان هستم، آنان از منند و من از ایشان، درودها و [[آمرزش]] و [[رضوان]] خود را بر آنان قرار بده و هرنوع [[پلیدی]] را از آنان دور ساز و آنان را به نحو کامل [[پاک]] گردان. از سوی [[خدا]] ندا آمد که من همۀ هستی را به خاطر این [[پنج تن]] که زیر [[عبا]] جمع شده‌اند آفریده‌ام، یعنی [[فاطمه]] و پدرش و همسرش و فرزندانش، [[جبرئیل]] هم نزد آنان رفت و [[سلام]] و تحیّت [[الهی]] را برایشان نازل کرد و گفت [[خداوند]] [[وحی]] کرده و فرموده است: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«خداوند اراده کرده که از شما خاندان، پلیدی را دور کند و شما را کاملا پاک سازد». سوره احزاب آیه۳۳</ref>. این ماجرا که دربارۀ این [[پنج تن]] [[معصوم]] به‌طور خلاصه یاد شد، سبب شده که آنان را [[اصحاب کساء]] و آن روز را [[یوم]] العباء و [[یوم]] الکساء گویند. نیز [[آل عبا]] و [[پنج تن آل عبا]] هم گفته می‌شود. | |||
آنچه به شرح مفصّل این واقعه مربوط می‌شود حدیث کساء نام دارد که خواندن آن [[فضیلت]] دارد و از [[جابر]] بن [[عبد]] [[اللّه]] [[انصاری]] [[نقل]] شده است. آیه‌ای که در [[شأن]] و منقبت این [[خاندان]] نازل شد، به [[آیه تطهیر]] معروف است، که [[دلیل]] [[عصمت]] [[اهل بیت]] {{عم}} و از برجسته‌ترین فضیلت‌های این [[خاندان]] است و بر این [[آیه]] جهت [[امامت]]] [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} و [[ائمه]] دیگر [[استدلال]] شده است. [[توسل]] به [[اصحاب کساء]] نیز سفارش شده است<ref>متن حدیث کساء در عوالم العلوم بحرانی، ج ۱۱(حضرت زهرا)، ص ۶۳۸ با ذکر اسناد آن آمده است. در مفاتیح الجنان نیز از عوالم نقل شده است.</ref> {{عربی|علی اللّه فی کلّ الأمور توکّلی و بالخمس اصحاب الکساء توسّلی}} در [[روایات]]، [[اصحاب کساء]] به [[پیامبر]] و [[اهل بیت]] او گفته می‌شود و [[احادیث]] فراوانی در [[فضیلت]] و [[مقام]] آنان [[نقل]] شده است.<ref>بحار الأنوار، ج ۳۷ ص ۳۵ تا ۹۸</ref> گروهی از [[غلات]] [[منحرف]] به الوهیّت این [[پنج تن]] قائل‌اند که به [[اصحاب علباء]] معروفند.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۷۸.</ref> | |||
== [[تجمع اهل بیت در زیر عبا]] ([[کسا]]) == | == [[تجمع اهل بیت در زیر عبا]] ([[کسا]]) == | ||
[[فضیلت]] [[برتری]] [[خداوند]] به این [[خاندان]] نشان و [[شایستگی]] ایشان است و هم این که آنان در بالاترین درجات تقوایند و به [[حق]] اعمالشان با این نتیجه‌گیری هماهنگی دارد و بیانات [[پیامبر]] در مورد آنان این [[شایستگی]] را آشکارتر می‌کند. | |||
[[امام سجاد]] {{ع}} ما به مردی از [[اهل شام]] فرمود: آیا [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> را در [[سوره احزاب]] خوانده‌ای؟ عرض کرد: مگر مراد این [[آیه]] شما هستید؟ فرمود: بله مقصود [[آیه]] ما هستیم <ref>طبری، جامع البیان، ج۲۲، ص۷، ذیل آیه؛ نیز ر. ک: طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۱۲۰.</ref>. | |||
[[ابوسعید خدری]] از [[رسول خدا]] {{صل}} [[نقل]] کرده است: "[[آیه تطهیر]] درباره پنج نفر نازل شده است: درباره من، [[علی]]، [[فاطمه]]، [[حسن]] و [[حسین]]"<ref>سیوطی، الدر المنثور، ج۵، ص۱۹۸، ذیل آیه ۳۳ سوره احزاب؛ همچنین: حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ج۲، ص۳۸ و ۴۰؛ طبری، جامع البیان، ج۲۲، ص۷، ذیل آیه ۳۳ سوره أحزاب؛ و در منابع شیعی: حویزی، تفسیر نور الثقلین، ج۴، ص۲۷۴، ذیل آیه ۳۳ سوره احزاب.</ref>. | |||
[[فخر رازی]] در [[تفسیر]] [[آیه مباهله]] می‌گوید: هنگامی که [[پیامبر]] با آن عبای مویین سیاه بیرون آمد [[حسن]] و [[حسین]] را داخل آن [[عبا]] جا داد، سپس [[علی]] و [[فاطمه]] آمدند. آنگاه [[پیامبر]] فرمود: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گردان» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref>. و در مورد صحت این [[حدیث]] می‌گوید این [[حدیث]] [[مورد اتفاق]] [[اهل]] [[تفسیر]] و [[حدیث]] است<ref>فخرالدین رازی، تفسیر مفاتیح الغیب، ج۸، ص۲۴۷.</ref>. | |||
حدیث کساء به دو شکل [[نقل]] شده است: | |||
# مفصل<ref>عبد الله بحرانی، عوالم العلوم، ج۱۱، ص۹۳۱.</ref> | # مفصل<ref>عبد الله بحرانی، عوالم العلوم، ج۱۱، ص۹۳۱.</ref> | ||
# مختصر<ref>ابن مغازلی شافعی، المناقب ترجمه سید جواد مرعشی نجفی، ص۲۴۰؛ سنن ترمذی، جلد ۵ کتاب المناقب، باب ۶۱، ح۳۸۷۱، ص۶۵۶؛ صحیح مسلم، کتاب فضائل، جزء ۱۵ و ۱۶، باب ۸ و ۹، ح۲۴۲۴، ص۱۹۴؛ همچنین: حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ج۲، ص۵۶.</ref>. | # مختصر<ref>ابن مغازلی شافعی، المناقب ترجمه سید جواد مرعشی نجفی، ص۲۴۰؛ سنن ترمذی، جلد ۵ کتاب المناقب، باب ۶۱، ح۳۸۷۱، ص۶۵۶؛ صحیح مسلم، کتاب فضائل، جزء ۱۵ و ۱۶، باب ۸ و ۹، ح۲۴۲۴، ص۱۹۴؛ همچنین: حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ج۲، ص۵۶.</ref>. | ||
[[حدیث]] مفصل کساء، [[متواتر]] نیست، اما [[حدیث]] مختصر کساء، [[متواتر]] است<ref>ناصر مکارم شیرازی، آیات ولایت در قرآن، ص۱۶۷.</ref><ref>[[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|حقوق اهل بیت]]، ص۶۷- ۶۸.</ref>. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۲۸: | خط ۳۴: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']] | |||
# [[پرونده:1379781.jpg|22px]] [[آرزو شکری|شکری، آرزو]]، [[حقوق اهل بیت (کتاب)|'''حقوق اهل بیت''']] | |||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۵: | ||
{{فضائل اهل بیت}} | {{فضائل اهل بیت}} | ||
[[رده:احادیث | [[رده:احادیث نامدار]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | ||
[[رده:فضائل امام علی]] | [[رده:فضائل امام علی]] | ||
نسخهٔ ۲۲ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۱۵
مقدمه
روزی پیامبر خدا (ص) عبای یمانی خود را‌طلبید و بر روی خود کشید. امام حسن، امام حسین و سپس علی بن ابی طالب و حضرت زهرا زیر آن ردای پیامبر قرار گرفتند. آنگاه پیامبر دست به آسمان برداشت و چنین دعا کرد: خداوندا! اینان خاندان منند، گوشت آنان گوشت من و خونشان خون من است، آنچه آنان را آزرده می‌کند مرا می‌آزارد. من با هرکه با ایشان بجنگد در جنگم و با هرکه با آنان از در صلح درآید در آشتی‌ام، دشمن دشمنشان و دوستدار دوستشان هستم، آنان از منند و من از ایشان، درودها و آمرزش و رضوان خود را بر آنان قرار بده و هرنوع پلیدی را از آنان دور ساز و آنان را به نحو کامل پاک گردان. از سوی خدا ندا آمد که من همۀ هستی را به خاطر این پنج تن که زیر عبا جمع شده‌اند آفریده‌ام، یعنی فاطمه و پدرش و همسرش و فرزندانش، جبرئیل هم نزد آنان رفت و سلام و تحیّت الهی را برایشان نازل کرد و گفت خداوند وحی کرده و فرموده است: ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا﴾[۱]. این ماجرا که دربارۀ این پنج تن معصوم به‌طور خلاصه یاد شد، سبب شده که آنان را اصحاب کساء و آن روز را یوم العباء و یوم الکساء گویند. نیز آل عبا و پنج تن آل عبا هم گفته می‌شود.
آنچه به شرح مفصّل این واقعه مربوط می‌شود حدیث کساء نام دارد که خواندن آن فضیلت دارد و از جابر بن عبد اللّه انصاری نقل شده است. آیه‌ای که در شأن و منقبت این خاندان نازل شد، به آیه تطهیر معروف است، که دلیل عصمت اهل بیت (ع) و از برجسته‌ترین فضیلت‌های این خاندان است و بر این آیه جهت امامت] حضرت علی (ع) و ائمه دیگر استدلال شده است. توسل به اصحاب کساء نیز سفارش شده است[۲] علی اللّه فی کلّ الأمور توکّلی و بالخمس اصحاب الکساء توسّلی در روایات، اصحاب کساء به پیامبر و اهل بیت او گفته می‌شود و احادیث فراوانی در فضیلت و مقام آنان نقل شده است.[۳] گروهی از غلات منحرف به الوهیّت این پنج تن قائل‌اند که به اصحاب علباء معروفند.[۴]
تجمع اهل بیت در زیر عبا (کسا)
فضیلت برتری خداوند به این خاندان نشان و شایستگی ایشان است و هم این که آنان در بالاترین درجات تقوایند و به حق اعمالشان با این نتیجه‌گیری هماهنگی دارد و بیانات پیامبر در مورد آنان این شایستگی را آشکارتر می‌کند.
امام سجاد (ع) ما به مردی از اهل شام فرمود: آیا آیه ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ﴾[۵] را در سوره احزاب خوانده‌ای؟ عرض کرد: مگر مراد این آیه شما هستید؟ فرمود: بله مقصود آیه ما هستیم [۶].
ابوسعید خدری از رسول خدا (ص) نقل کرده است: "آیه تطهیر درباره پنج نفر نازل شده است: درباره من، علی، فاطمه، حسن و حسین"[۷].
فخر رازی در تفسیر آیه مباهله می‌گوید: هنگامی که پیامبر با آن عبای مویین سیاه بیرون آمد حسن و حسین را داخل آن عبا جا داد، سپس علی و فاطمه آمدند. آنگاه پیامبر فرمود: ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا﴾[۸]. و در مورد صحت این حدیث می‌گوید این حدیث مورد اتفاق اهل تفسیر و حدیث است[۹].
حدیث کساء به دو شکل نقل شده است:
حدیث مفصل کساء، متواتر نیست، اما حدیث مختصر کساء، متواتر است[۱۲][۱۳].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «خداوند اراده کرده که از شما خاندان، پلیدی را دور کند و شما را کاملا پاک سازد». سوره احزاب آیه۳۳
- ↑ متن حدیث کساء در عوالم العلوم بحرانی، ج ۱۱(حضرت زهرا)، ص ۶۳۸ با ذکر اسناد آن آمده است. در مفاتیح الجنان نیز از عوالم نقل شده است.
- ↑ بحار الأنوار، ج ۳۷ ص ۳۵ تا ۹۸
- ↑ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۷۸.
- ↑ «جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید» سوره احزاب، آیه ۳۳.
- ↑ طبری، جامع البیان، ج۲۲، ص۷، ذیل آیه؛ نیز ر. ک: طبرسی، الاحتجاج، ج۲، ص۱۲۰.
- ↑ سیوطی، الدر المنثور، ج۵، ص۱۹۸، ذیل آیه ۳۳ سوره احزاب؛ همچنین: حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ج۲، ص۳۸ و ۴۰؛ طبری، جامع البیان، ج۲۲، ص۷، ذیل آیه ۳۳ سوره أحزاب؛ و در منابع شیعی: حویزی، تفسیر نور الثقلین، ج۴، ص۲۷۴، ذیل آیه ۳۳ سوره احزاب.
- ↑ «جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گردان» سوره احزاب، آیه ۳۳.
- ↑ فخرالدین رازی، تفسیر مفاتیح الغیب، ج۸، ص۲۴۷.
- ↑ عبد الله بحرانی، عوالم العلوم، ج۱۱، ص۹۳۱.
- ↑ ابن مغازلی شافعی، المناقب ترجمه سید جواد مرعشی نجفی، ص۲۴۰؛ سنن ترمذی، جلد ۵ کتاب المناقب، باب ۶۱، ح۳۸۷۱، ص۶۵۶؛ صحیح مسلم، کتاب فضائل، جزء ۱۵ و ۱۶، باب ۸ و ۹، ح۲۴۲۴، ص۱۹۴؛ همچنین: حاکم حسکانی، شواهد التنزیل، ج۲، ص۵۶.
- ↑ ناصر مکارم شیرازی، آیات ولایت در قرآن، ص۱۶۷.
- ↑ شکری، آرزو، حقوق اهل بیت، ص۶۷- ۶۸.
