اتباع در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
اتِّباع | اتِّباع یعنی [[پیروی]]، [[تبعیت]]، الحاق و [[دنباله‌روی]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۷۸. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۶۲. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۸، ص۲۷.</ref>. [[تبعیت]] گاهی به جسم است که به گام‌برداشتن پشت سر کسی در راه اطلاق می‌شود و گاهی به [[امتثال امر]] است<ref>احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۲۹۲.</ref>. | ||
در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] [[قرآن]] [[تبعیت]] و [[تقلید کورکورانه]] از پیشینیانِ [[گمراه]] که بدون [[دلیل]] و بر اساس [[هوای نفس]]، [[اعتقاد]] یا عادتی را فرا گرفته‌اند، نکوهش شده است: {{متن قرآن|وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ}}<ref>«و چون به آنان گفته شود از آنچه خداوند فرو فرستاده است پیروی کنید می‌گویند: (نه) بلکه ما از آنچه پدرانمان را بر آن یافته‌ایم پیروی می‌کنیم؛ آیا حتی اگر پدرانشان چیزی را در نمی‌یافته و راه به جایی نمی‌برده‌اند، (باز از پدرانشان پیروی می‌کنند؟)» سوره بقره، آیه ۱۷۰.</ref>؛ {{متن قرآن|قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَأَضَلُّوا كَثِيرًا وَضَلُّوا عَنْ سَوَاءِ السَّبِيلِ}}<ref>«بگو ای اهل کتاب! در دین خود ناحق غلو نورزید و از هوس‌های گروهی که از پیش گمراه بودند، و بسیاری را گمراه کردند و از راه میانه به بیراه افتادند پیروی نکنید» سوره مائده، آیه ۷۷.</ref>؛ اما [[تبعیت]] از [[خدا]] و [[رسول]] {{صل}} کاری ممدوح و پسندیده است: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۴۱.</ref> | |||
در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] [[قرآن]] [[تبعیت]] و [[تقلید کورکورانه]] از پیشینیانِ [[گمراه]] که بدون [[دلیل]] و بر اساس [[هوای نفس]]، [[اعتقاد]] یا عادتی را فرا گرفته‌اند، | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۷ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۳۸
این مدخل زیرشاخهٔ بحث اتباع است. اتباع از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: اتباع در لغت - اتباع در قرآن - اتباع در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
اتِّباع یعنی پیروی، تبعیت، الحاق و دنباله‌روی[۱]. تبعیت گاهی به جسم است که به گام‌برداشتن پشت سر کسی در راه اطلاق می‌شود و گاهی به امتثال امر است[۲].
در فرهنگ سیاسی قرآن تبعیت و تقلید کورکورانه از پیشینیانِ گمراه که بدون دلیل و بر اساس هوای نفس، اعتقاد یا عادتی را فرا گرفته‌اند، نکوهش شده است: ﴿وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ﴾[۳]؛ ﴿قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لَا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعُوا أَهْوَاءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَأَضَلُّوا كَثِيرًا وَضَلُّوا عَنْ سَوَاءِ السَّبِيلِ﴾[۴]؛ اما تبعیت از خدا و رسول (ص) کاری ممدوح و پسندیده است: ﴿قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ﴾[۵].[۶]
منابع
پانویس
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۷۸. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۱۶۲. ابن‌منظور، لسان العرب، ج۸، ص۲۷.
- ↑ احمد بن یوسف سمین حلبی، عمدة الحفاظ، ج۱، ص۲۹۲.
- ↑ «و چون به آنان گفته شود از آنچه خداوند فرو فرستاده است پیروی کنید می‌گویند: (نه) بلکه ما از آنچه پدرانمان را بر آن یافته‌ایم پیروی می‌کنیم؛ آیا حتی اگر پدرانشان چیزی را در نمی‌یافته و راه به جایی نمی‌برده‌اند، (باز از پدرانشان پیروی می‌کنند؟)» سوره بقره، آیه ۱۷۰.
- ↑ «بگو ای اهل کتاب! در دین خود ناحق غلو نورزید و از هوس‌های گروهی که از پیش گمراه بودند، و بسیاری را گمراه کردند و از راه میانه به بیراه افتادند پیروی نکنید» سوره مائده، آیه ۷۷.
- ↑ «بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد» سوره آل عمران، آیه ۳۱.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۴۱.