شعب: تفاوت میان نسخه‌ها
(←مقدمه) |
|||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
{{متن قرآن|وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا}}<ref>«شما را گروه‌ها و قبیله‌ها کردیم تا یکدیگر را باز شناسید» سوره حجرات، آیه ۱۳.</ref>. | {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا}}<ref>«شما را گروه‌ها و قبیله‌ها کردیم تا یکدیگر را باز شناسید» سوره حجرات، آیه ۱۳.</ref>. | ||
کلمه | کلمه «شعب» در اصطلاح به معنای «تیره»؛ مانند: [[عرب]]، [[عجم]]، [[ترک]]<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.</ref> و «نژاد»؛ مانند: سفید، سیاه، زرد<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.</ref> و «جماعت» بزرگتر از «[[قبیله]]» آمده است. ترتیب گروه‌های [[انسانی]] در [[زبان عربی]] چنین است (هر یک در درون مجموعه بزرگتر جای دارد): «شعب»، «قبیله»، «عماره»، «بطن» («[[حیّ]]»)، «فخذ»، «[[فصیله]]» («[[خاندان]]»)<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۵۰۰.</ref>. | ||
مفهوم [[آیه]] سیزده [[سوره حجرات]] را عده‌ای از [[مفسران]]، [[نفی]] [[تفاخر]] به قومیت و [[فامیل]] می‌دانند. معنای [[آیه]] این است که ما شما را از یک [[پدر]] و [[مادر]] به وجود آوردیم و در [[قبایل]] و شعوب مختلف قرار دادیم تا یکدیگر را باز‌شناسید؛ نه اینکه به [[قبیله]] و [[خاندان]] خود [[تفاخر]] کنید. تقسیم [[قبایل]] و شعوب برای تکمیل اجتماعات [[انسانی]] از طریق [[ارتباطات]] متقابل [[اقتصادی]]، [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] و تأمین نیازهای مختلف یکدیگر با استعدادها و تخصص‌ها و امکانات [[جوامع]] دیگر است<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۶۶-۳۶۷.</ref> | مفهوم [[آیه]] سیزده [[سوره حجرات]] را عده‌ای از [[مفسران]]، [[نفی]] [[تفاخر]] به قومیت و [[فامیل]] می‌دانند. معنای [[آیه]] این است که ما شما را از یک [[پدر]] و [[مادر]] به وجود آوردیم و در [[قبایل]] و شعوب مختلف قرار دادیم تا یکدیگر را باز‌شناسید؛ نه اینکه به [[قبیله]] و [[خاندان]] خود [[تفاخر]] کنید. تقسیم [[قبایل]] و شعوب برای تکمیل اجتماعات [[انسانی]] از طریق [[ارتباطات]] متقابل [[اقتصادی]]، [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] و تأمین نیازهای مختلف یکدیگر با استعدادها و تخصص‌ها و امکانات [[جوامع]] دیگر است<ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۶.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۶۶-۳۶۷.</ref> | ||
نسخهٔ ۶ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۰۳
شعب از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شعب در قرآن - شعب در حدیث - شعب در فقه سیاسی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
تفرّق و پراکندگی و اجتماع[۱]؛ بنابراین از اضداد است. عده‌ای اصل آن را به معنای "مجتمع متشکل از تقسیمات اجتماع دیگر" گرفته‌اند، تا هر دو معنای اجتماع و تفریق در آن گرد آید[۲].
﴿وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا﴾[۳].
کلمه «شعب» در اصطلاح به معنای «تیره»؛ مانند: عرب، عجم، ترک[۴] و «نژاد»؛ مانند: سفید، سیاه، زرد[۵] و «جماعت» بزرگتر از «قبیله» آمده است. ترتیب گروه‌های انسانی در زبان عربی چنین است (هر یک در درون مجموعه بزرگتر جای دارد): «شعب»، «قبیله»، «عماره»، «بطن» («حیّ»)، «فخذ»، «فصیله» («خاندان»)[۶].
مفهوم آیه سیزده سوره حجرات را عده‌ای از مفسران، نفی تفاخر به قومیت و فامیل می‌دانند. معنای آیه این است که ما شما را از یک پدر و مادر به وجود آوردیم و در قبایل و شعوب مختلف قرار دادیم تا یکدیگر را باز‌شناسید؛ نه اینکه به قبیله و خاندان خود تفاخر کنید. تقسیم قبایل و شعوب برای تکمیل اجتماعات انسانی از طریق ارتباطات متقابل اقتصادی، سیاسی و اجتماعی و تأمین نیازهای مختلف یکدیگر با استعدادها و تخصص‌ها و امکانات جوامع دیگر است[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.
- ↑ «شما را گروه‌ها و قبیله‌ها کردیم تا یکدیگر را باز شناسید» سوره حجرات، آیه ۱۳.
- ↑ خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۱، ص۲۶۳.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۸.
- ↑ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص۵۰۰.
- ↑ سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۳۲۶.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۶۶-۳۶۷.