←موهوبی بودن عصمت پیامبر خاتم
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
از این [[آیات]] چنین استفاده میشود که نفس [[پیامبر]] {{صل}} بدون [[تأیید]] و فضل الهی، به هیچوجه از [[اشتباه]] و [[سهو]] و [[خطا]] در [[امان]] نیست. [[فضل]] و [[رحمت]] خاص [[الهی]] بر [[پیامبر]]، موجب [[عصمت]] و [[مصونیت]] وی ازخطا و [[لغزش]] است: {{متن قرآن|وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُ لَهَمَّتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ أَنْ يُضِلُّوكَ}} و عنایت خاص و [[حفظ]] و نگهداری [[خدا]]، عامل [[عصمت]] و [[مصونیت]] از [[انحراف]] [[پیامبر]]: {{متن قرآن|وَلَوْلَا أَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا}}<ref>[[محمد جعفر سعیدیانفر|سعیدیانفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۲]]، ص ۲۴۱-۲۵۷.</ref>. | از این [[آیات]] چنین استفاده میشود که نفس [[پیامبر]] {{صل}} بدون [[تأیید]] و فضل الهی، به هیچوجه از [[اشتباه]] و [[سهو]] و [[خطا]] در [[امان]] نیست. [[فضل]] و [[رحمت]] خاص [[الهی]] بر [[پیامبر]]، موجب [[عصمت]] و [[مصونیت]] وی ازخطا و [[لغزش]] است: {{متن قرآن|وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكَ وَرَحْمَتُهُ لَهَمَّتْ طَائِفَةٌ مِنْهُمْ أَنْ يُضِلُّوكَ}} و عنایت خاص و [[حفظ]] و نگهداری [[خدا]]، عامل [[عصمت]] و [[مصونیت]] از [[انحراف]] [[پیامبر]]: {{متن قرآن|وَلَوْلَا أَنْ ثَبَّتْنَاكَ لَقَدْ كِدْتَ تَرْكَنُ إِلَيْهِمْ شَيْئًا قَلِيلًا}}<ref>[[محمد جعفر سعیدیانفر|سعیدیانفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۲]]، ص ۲۴۱-۲۵۷.</ref>. | ||
== عوامل و زمینههای عصمت پیامبر{{صل}} == | |||
[[قرآن]] برای پیدایی عصمت در پیامبران و [[امامان]] و خصوصا [[حضرت محمد]]{{صل}} عوامل و زمینههایی را برشمرده که برخی از آنها عبارتاند از: | |||
# [[حکمت الهی]]: اهدافی برای [[آفرینش انسان]] در نظر گرفته شده که جز از راه هدایتهای [[فطری]]<ref>طه، آیه ۵۰.</ref> و هدایتهای [[تشریعی]] که مطابق همان [[هدایت فطری]] [[تکوینی]] است<ref>روم، آیه ۳۰.</ref> به دست نمیآید. از همینرو [[خدا]] برای [[هدایت]] [[بشر]] افزون بر حجت باطنی [[عقلی]] فطری، حجتهای ظاهری به عنوان [[پیامبران]] فرستاده تا [[اسلام]] را [[ابلاغ]] کرده و [[مردم]] را به [[صراط مستقیم الهی]] [[دعوت]] کنند<ref>بقره، آیه ۳۸؛ آل عمران، آیات ۱۹ و ۸۵ و ۱۶۴.</ref>. پس حکمت الهی مقتضای آن است که گروهی دارای [[عصمت]] باشند و بتوانند در مقام اسوههای [[حسنه]] [[الهی]] قرار گیرند و [[مردمان]] را با [[تعلیم و تزکیه]] به کمالاتی برساند که [[مقام خلافت الهی]] [[انسان]] مقتضی آن است. از [[آیات قرآن]] به دست میآید که [[پیامبر]]{{صل}} نیز به حکمت الهی در این درجه از عصمت قرار گرفته تا از هر گونه [[خطا]] در [[امان]] باشد و بتواند مأموریت الهی را به انجام برساند<ref>نساء، آیه ۱۱۳.</ref>. | |||
# فضل الهی: [[نبوت]] و [[رسالت]] و [[امامت]] از مقامات الهی است که به هر کسی نمیرسد؛ زیرا باید شخص از هر گونه [[ظلم]] [[فکری]] و [[رفتاری]] از جمله ظلم عظیم [[شرک]] و [[گناه]] به دور باشد<ref>بقره، آیه ۱۲۴؛ لقمان، آیه ۱۳.</ref>. خدا از میان موجودات، انسان را بر دیگران [[برتری]] بخشید<ref>اسراء، آیه ۷۰.</ref> و در میان [[انسانها]] پیامبران را بر غیر ایشان برتری داد<ref>انعام، آیه ۸۶؛ بقره، آیه ۲۵۳؛ اسراء، آیات ۲۱ و ۵۵.</ref>. مقتضی فضل الهی خاص نسبت به پیامبر{{صل}} این است که ایشان از عصمت مطلق برخوردار باشد<ref>نساء، آیه ۱۱۳.</ref> تا در مقام [[اسوه حسنه]] مطلق قرار گیرد که قول و فعل او [[حجت]] است<ref>احزاب، آیه ۲۱.</ref>. | |||
# [[الطاف]] خفی الهی: پیامبر{{صل}} از الطاف خفی الهی بهره برده و به او عصمت داده شده است<ref>اسراء، آیه ۷۴.</ref>. | |||
# [[علم لدنی]]: علم لدنی به معنای [[علمی]] که مستقیم و بیواسطه از [[خدا]] به [[قلب]] [[انسان]] میرسد و نسبت به [[حقایق]] هستی، از [[رؤیت]] و [[شهود]] برخوردار میشود، عامل مهم در [[عصمت پیامبر]]{{صل}} و مصون ماندن ایشان است. از نظر [[قرآن]]، برخورداری حضرت محمد{{صل}} از [[علم لدنّی]]، زمینه مصونیّت آن حضرت از [[خطا]] و مایه عصمت وی بوده است<ref>نساء، آیه ۱۱۳.</ref>. | |||
# [[وحی]]: [[وحی الهی]] که نوعی ارتباط خاص میان انسان با خداست، موجب میشود تا انسان به مصونیت برسد و از [[عصمت الهی]] برخوردار شود. این وحی الهی علاوه بر عصمتبخشی علومی خاص را در [[اختیار]] [[پیامبر]]{{صل}} قرار میدهد که او و بلکه همه [[انسانها]] جز از راه وحی نمیتوانستند به آن دست یابند. در [[حقیقت]] معلوماتی که از [[طریق وحی]] میرسد معلوماتی است که از هیچ راه دیگری قابل دسترسی برای [[بشر]] نیست<ref>نساء، آیه ۱۱۳.</ref>، این معلومات که علم لدنی است<ref>هود، آیه ۱؛ نمل، آیه ۶.</ref>، نوعی [[علم خاص]] است که موجب عصمت نیز میشود<ref>نساء، آیه ۱۱۳.</ref>. | |||
# [[نعمت الهی]]: از نظر قرآن، برخی از امور نعمتهای مطلق هستند که از جمله آنها میتوان به [[نعمت]] [[ولایت]]، [[اسلام]]، [[ایمان]] و [[نبوت]] و [[رسالت]] اشاره کرد<ref>مائده، آیه ۳؛ حجرات، آیه ۷.</ref>. همین [[لطف الهی]] است که [[اجازه]] نمیدهد تا [[شیاطین]] و [[جنیان]] بر نفس پیامبر{{صل}} مسلط شوند و القائات [[شیطانی]] داشته باشند و او را به [[جنون]] [[مبتلا]] سازند که همان جنزدگی است<ref>قلم، آیه ۲؛ حج، آیه ۵۲.</ref>. | |||
# [[استعاذه]] به خدا: از عوامل موثر در عصمت استعاذه به خداست. کسی که واقعاً در پناه خدا قرار گیرد از عصمت بهرهمند میشود؛ چنانکه [[حضرت یوسف]]<ref>یوسف، آیه ۲۳.</ref> و پیامبر{{صل}} با استعاذه در امان خدا قرار گرفته و از هرگونه وسوسهها و تاثیرات [[شیطانی]] در [[امان]] ماندند<ref>اعراف، آیه ۲۰۰؛ فصلت، آیه ۳۶.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[عصمت پیامبر اکرم از نگاه قرآن (مقاله)|عصمت پیامبر اکرم از نگاه قرآن]].</ref> | |||
== گستره [[عصمت پیامبر خاتم]] == | == گستره [[عصمت پیامبر خاتم]] == |