اخلاق الاهی ج۱ (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۴۴: خط ۴۴:
{{ستون-شروع|4}}
{{ستون-شروع|4}}
*مقدمه [[سرپرست]] تحقیق
*مقدمه [[سرپرست]] تحقیق
*'''بخش اول*درآمدی بر [[اخلاق]]'''
*'''بخش اول درآمدی بر [[اخلاق]]'''
*'''فصل اول*کلیات'''
*'''فصل اول کلیات'''
*الف) مفهوم‌شناسی
*الف) مفهوم‌شناسی
*[[اخلاق]]
*[[اخلاق]]
خط ۱۰۴: خط ۱۰۴:
*رویکرد
*رویکرد
*سازمان بحث
*سازمان بحث
*'''فصل دوم*مبانی [[نظام اخلاق اسلامی]]'''
*'''فصل دوم مبانی [[نظام اخلاق اسلامی]]'''
*الف) مبانی انسان‌شاسی
*الف) مبانی انسان‌شاسی
*ویژگی‌های [[انسان]] از دیدگاه [[مکتب اسلام]]
*ویژگی‌های [[انسان]] از دیدگاه [[مکتب اسلام]]
*اصل اول*[[انسان]] موجودی دوبعدی
*اصل اول [[انسان]] موجودی دوبعدی
*[[روح]] چیست؟
*[[روح]] چیست؟
*[[اسامی]] [[روح]]
*[[اسامی]] [[روح]]
خط ۱۲۰: خط ۱۲۰:
*[[روح]] به جسم محتاج است
*[[روح]] به جسم محتاج است
*[[نفس]] [[انسان]] جاوید است
*[[نفس]] [[انسان]] جاوید است
*اصل دوم*[[اعتقاد]] به [[زندگی]] [[اخروی]]
*اصل دوم [[اعتقاد]] به [[زندگی]] [[اخروی]]
*محدود نبودن [[عمر]] [[انسان]] به [[زندگی]] [[دنیا]]
*محدود نبودن [[عمر]] [[انسان]] به [[زندگی]] [[دنیا]]
*[[انسان]] در سرای [[آخرت]]
*[[انسان]] در سرای [[آخرت]]
*اصل سوم*[[هدفمندی]] [[انسان]]
*اصل سوم [[هدفمندی]] [[انسان]]
*ویژگی [[انسان]]
*ویژگی [[انسان]]
*معیارهای صفت کمالی
*معیارهای صفت کمالی
*معیار اول*موجب توسعه وجود باشد
*معیار اول موجب توسعه وجود باشد
*معیار دوم*همیشگی باشد
*معیار دوم همیشگی باشد
*معیار سوم*موجب سرور و افتخار باشد
*معیار سوم موجب سرور و افتخار باشد
*خیر و [[سعادت]]
*خیر و [[سعادت]]
*خیر چیست؟
*خیر چیست؟
خط ۱۴۴: خط ۱۴۴:
*رابطه بین [[پاداش]] و عمل
*رابطه بین [[پاداش]] و عمل
*رابطه [[اعمال]] با [[کیفر]] و [[پاداش اخروی]]
*رابطه [[اعمال]] با [[کیفر]] و [[پاداش اخروی]]
*اصل پنجم*[[اختیار انسان]]
*اصل پنجم [[اختیار انسان]]
*[[انسان]] مجبور است یا مختار
*[[انسان]] مجبور است یا مختار
*نظریه [[جبر]]
*نظریه [[جبر]]
*نظریه [[تفویض]]
*نظریه [[تفویض]]
*نظریه امربین‌الامرین
*نظریه امربین‌الامرین
*اصل ششم*تغییرپذیری [[انسان]]
*اصل ششم تغییرپذیری [[انسان]]
*منشأ ملکات
*منشأ ملکات
*امکان [[تهذیب]] [[اخلاق]]
*امکان [[تهذیب]] [[اخلاق]]
خط ۱۶۲: خط ۱۶۲:
*[[قرآن کریم]] و امکان [[تهذیب]]
*[[قرآن کریم]] و امکان [[تهذیب]]
*ب) مبانی جهان‌شناختی
*ب) مبانی جهان‌شناختی
*اصل اول*[[اعتقاد]] به [[عالم غیب]]
*اصل اول [[اعتقاد]] به [[عالم غیب]]
*اصل دوم*[[اعتقاد]] به [[حاکمیت خدا]] بر [[جهان]]
*اصل دوم [[اعتقاد]] به [[حاکمیت خدا]] بر [[جهان]]
*اصل سوم*[[اعتقاد]] به [[نظام احسن]]
*اصل سوم [[اعتقاد]] به [[نظام احسن]]
*اصل چهارم*حق‌مداری
*اصل چهارم حق‌مداری
*[[هدفمندی]] [[جهان]]
*[[هدفمندی]] [[جهان]]
*کمال‌گرایی
*کمال‌گرایی
خط ۱۷۱: خط ۱۷۱:
*[[نظم]]
*[[نظم]]
*توازن
*توازن
*اصل پنجم*اصل [[تطهیر]]
*اصل پنجم اصل [[تطهیر]]
*[[بعثت پیامبران]]
*[[بعثت پیامبران]]
*[[کارهای نیک]]
*[[کارهای نیک]]
خط ۱۸۳: خط ۱۸۳:
*پذیرش
*پذیرش
*ج) نتیجه بحث
*ج) نتیجه بحث
*'''فصل سوم*[[تهذیب نفس]] در [[حوزه]] عمل'''
*'''فصل سوم [[تهذیب نفس]] در [[حوزه]] عمل'''
*الف) [[حکم]] [[تهذیب نفس]]
*الف) [[حکم]] [[تهذیب نفس]]
*ب) دشواری‌های تهذیب‌ [[نفس]]
*ب) دشواری‌های تهذیب‌ [[نفس]]
خط ۲۲۲: خط ۲۲۲:
*بستن راه‌های عود [[بیماری]]
*بستن راه‌های عود [[بیماری]]
*جبران کمبود [[بیمار]]
*جبران کمبود [[بیمار]]
*'''بخش دوم*خِرد'''
*'''بخش دوم خِرد'''
*اشاره
*اشاره
*'''فصل اول*[[عقل]]'''
*'''فصل اول [[عقل]]'''
*الف) [[عقل]] چیست؟
*الف) [[عقل]] چیست؟
*[[عقل]] در لغت
*[[عقل]] در لغت
خط ۲۵۰: خط ۲۵۰:
*ز) نقش [[عقل]] در [[خودسازی]]
*ز) نقش [[عقل]] در [[خودسازی]]
*ح) حفظ معیار
*ح) حفظ معیار
*'''فصل دوم*رذیلت‌های [[قوه عاقله]]'''
*'''فصل دوم رذیلت‌های [[قوه عاقله]]'''
*الف) رذیلت‌های تفریطی [[قوه عاقله]] (بلاهت)
*الف) رذیلت‌های تفریطی [[قوه عاقله]] (بلاهت)
*[[جهل]] بسیط
*[[جهل]] بسیط
خط ۳۳۵: خط ۳۳۵:
*[[پاک‌سازی قلب]] از [[وسوسه]]
*[[پاک‌سازی قلب]] از [[وسوسه]]
*مرحله اول:‌ بستن راه‌های نفوذ [[شیطان]]
*مرحله اول:‌ بستن راه‌های نفوذ [[شیطان]]
*مرحله دوم*[[عمران]] و [[آبادانی]] [[قلب]]
*مرحله دوم:[[عمران]] و [[آبادانی]] [[قلب]]
*مرحله سوم*ذکر [[خدا]]
*مرحله سوم:ذکر [[خدا]]
*مراتب ذکر
*مراتب ذکر
*مرتبه اول*ذکر زبانی
*مرتبه اول:ذکر زبانی
*مرتبه دوم*ذکر مشترک
*مرتبه دوم:ذکر مشترک
*مرتبه سوم*ذکر قلبی
*مرتبه سوم:ذکر قلبی
*مرتبه چهارم*[[خودفراموشی]]
*مرتبه چهارم:[[خودفراموشی]]
*مکر
*مکر
*مکر چیست؟
*مکر چیست؟
خط ۳۵۲: خط ۳۵۲:
*[[اندیشه]] در فواید [[خیرخواهی]] و یکرنگی
*[[اندیشه]] در فواید [[خیرخواهی]] و یکرنگی
*[[اندیشه]] در بازتاب [[دنیایی]] مکر
*[[اندیشه]] در بازتاب [[دنیایی]] مکر
*'''فصل سوم*فضیلت‌های [[قوه عاقله]]'''
*'''فصل سوم:فضیلت‌های [[قوه عاقله]]'''
*الف) [[علم]] و [[دانش]]
*الف) [[علم]] و [[دانش]]
*[[علم]] چیست؟
*[[علم]] چیست؟

نسخهٔ ‏۲۷ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۵۴

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
اخلاق الاهی
زبانفارسی
نویسندهمجتبی تهرانی
موضوعاخلاق اسلامی
مذهب[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر[[:رده:انتشارات انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی|انتشارات انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]][[رده:انتشارات انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]]
محل نشرتهران، ایران
سال نشر
  • ۱۳۹۱
  • ۱۳۹۵ ش
شابک۹۷۸-۶۰۰-۱۰۸-۱۶۳-۷
شماره ملی‫‎۱‎۷‎۹‎۶‎۷‎۷‎۳‬

این کتاب، جلد اول از مجموعهٔ بیست و هشت جلدی اخلاق الاهی کتابی است که با زبان فارسی به بررسی اخلاق و مباحث خرد می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر مجتبی تهرانی است و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.[۱]

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «کتاب یادشده در دو بخش سامان یافته است: بخش اول: درآمدی بر اخلاق و بخش دوم: خِرد؛ علم اخلاق دانش مدونی است که صفت‌های نیک و بد و پسندیده و ناپسند و به تعبیر علمای اخلاق، منجیه و مهلکه را به ما می‌‌شناساند؛ مزایا و منافع دسته اول و مضرات و معایب دسته دوم را بازمی گوید و راه‌های آراسته شدن به خوی‌های نیک و دوری گزیدن از خوی‌های ناشایست را به ما نشان می‌‌دهد. اندیشمندان مسلمان معتقدند نفس مجرد انسان، همانند بدن، دارای حالت‌های مختلف صحت و بیماری می‌‌شود؛ چرا که روح نیز مثل جسم، منافیات و ملایمت‌هایی دارد؛ بعضی چیزها با او سازگار و بعضی دیگر ناسازگار است. فضیلت‌ها با روح انسان سازگار و رذیلت‌ها با آن ناسازگار است. دانشی که به بررسی حالت‌های مختلف نفس، شناخت بیماری‌ها و کیفیت درمان آنها می‌‌پردازد، طب الارواح است که علم اخلاق نامیده می‌‌شود. تفاوت تعریف عالمان مسلمان با آنچه در منابع غربی آمده است، در این است که دانشمندان اسلامی بر تعدیل غرایز و تهذیب نفس از صفت‌های ناپسند تأکید می‌‌کنند و دانشمندان غربی بر اصلاح رفتار آدمی که برخاسته از صفت‌ها و سجایای اوست. موضوع هر علم، همان چیزی است که آن علم درباره حالت‌های آن بحث می‌‌کند؛ مثل مقدار که موضوع علم هندسه و بدن انسان که موضوع علم پزشکی است. موضوع علم اخلاق، نفس ناطقه انسانی است که اصل و حقیقت انسان است؛ نفس انسان از نظر مراتب و شئون مختلف آن، از پایین ترین تا بالاترین مرتبه یعنی از آن منظر که به صفت‌های نیک و بد متصف می‌‌شود. تمامی کسانی که درباره هدف علم اخلاق در حوزه دین سخن گفته‌اند، اتفاق نظر دارند که وظیفه علم اخلاق، حرکت دادن انسان به سمت کمال نهایی و رساندن او به مقصد اعلی است و این مهم با آراستن انسان به فضیلت‌ها و پیراستنش از رذیلت‌ها میسر می‌‌شود»[۱].

فهرست کتاب

‌*ادله امکان تهذیب

عادت

دربارهٔ پدیدآورنده

مجتبی تهرانی

آیت‌الله مجتبی شهیدی کلهری معروف به مجتبی تهرانی (متولد ۱۳۱۶ ش، تهران، متوفی ۱۳۹۱ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: امام خمینی، سید حسین بروجردی، محمد حسین طباطبائی، سید محمد رضا گلپایگانی و سید محمد محقق داماد به اتمام رساند. تدریس دروس اخلاق به طلاب و عموم مردم از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس فقه و اصول تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «رسائل بندگی»، «سلوک عاشورایی»، «خطبه فدک»، «آراستگی به آداب الهی»، «اخلاق الاهی»، «ادب سرلوحه دعوت انبیا»، «آداب الهی قلب نسبت به نبوت»، «بیداری در کلام امام حسین» و «درباره قیام و انقلاب حسینی» برخی از این آثار است.[۲]


کتاب‌های وابسته

پانویس


دریافت متن

پیوند به بیرون