آیا امام مهدی فرزند دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '==پاسخ‌های دیگر== {{یادآوری پاسخ}}' به '==پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه== {{یادآوری پاسخ}}') |
جز (جایگزینی متن - 'ازجمله' به 'از جمله') |
||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۳۰: | ||
[[پرونده:1368303.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]] | [[پرونده:1368303.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]] | ||
::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند: | ::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند: | ||
:::::: «درباره [[ازدواج]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[اختلاف]] است. بعضی [[علما]] | :::::: «درباره [[ازدواج]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} [[اختلاف]] است. بعضی [[علما]] از جمله مرحوم [[محدث نوری]] "نویسنده کتاب [[نجم الثاقب (کتاب)|نجم الثاقب]]."، بر این عقیده‌اند که آن [[حضرت]] [[ازدواج]] کرده و فرزندانی نیز دارد. عمده [[دلیل]] این گروه آن است که [[ازدواج]]، [[سنت]] مؤکد [[اسلامی]] است که مورد سفارش [[پیامبر مکرم اسلام]]{{صل}} بوده است و [[حضرت مهدی]]{{ع}} از هر شخصی شایسته‌تر است که به [[سنت پیامبر]] عمل کند. | ||
::::::در پاسخ می‌گوییم: [[امام مهدی]]{{ع}} در حال حاضر در [[غیبت]] به سر می‌برد و این یک حالت استثنایی است که ارتباط ایشان را با [[مردم]] محدود می‌کند. بنابراین، همین عذر می‌تواند [[مانع]] اجرای این [[سنت نبوی]] شود؛ زیرا به [[یقین]] گاه به [[دلیل]] شرایطی خاص، ممکن است [[حکم]] واجبی از عهده [[انسان]] برداشته شود، چه رسد به [[مستحبات]] و سنت‌ها. افزون بر این، [[ازدواج]] سنتی [[نبوی]] است که باید در طول [[زندگی]] انجام گیرد و هیچ اشکالی ندارد که [[حضرت مهدی]]{{ع}} پس از [[ظهور]] [[اقدام]] به این عمل نماید و در این صورت، ترک‌کننده [[سنت نبوی]] نیز نخواهد بود. از همین‌جا می‌توان استفاده کرد دعاهایی که در آنها به [[حضرت]] و [[خانواده]] او اشاره کرده، می‌تواند به [[دوران ظهور]] آن بزرگوار مربوط باشد، نه [[زمان غیبت]]. | ::::::در پاسخ می‌گوییم: [[امام مهدی]]{{ع}} در حال حاضر در [[غیبت]] به سر می‌برد و این یک حالت استثنایی است که ارتباط ایشان را با [[مردم]] محدود می‌کند. بنابراین، همین عذر می‌تواند [[مانع]] اجرای این [[سنت نبوی]] شود؛ زیرا به [[یقین]] گاه به [[دلیل]] شرایطی خاص، ممکن است [[حکم]] واجبی از عهده [[انسان]] برداشته شود، چه رسد به [[مستحبات]] و سنت‌ها. افزون بر این، [[ازدواج]] سنتی [[نبوی]] است که باید در طول [[زندگی]] انجام گیرد و هیچ اشکالی ندارد که [[حضرت مهدی]]{{ع}} پس از [[ظهور]] [[اقدام]] به این عمل نماید و در این صورت، ترک‌کننده [[سنت نبوی]] نیز نخواهد بود. از همین‌جا می‌توان استفاده کرد دعاهایی که در آنها به [[حضرت]] و [[خانواده]] او اشاره کرده، می‌تواند به [[دوران ظهور]] آن بزرگوار مربوط باشد، نه [[زمان غیبت]]. | ||
::::::در مقابل این نظریه، دیدگاه دیگری مطرح است که قاطعانه [[ازدواج حضرت]] را نفی می‌کند. عمده [[دلیل]] ایشان هم این است که لازمه [[ازدواج حضرت]]، یا طولانی بودن [[عمر]] [[همسر]] اوست که دلیلی بر آن نداریم، یا آنکه [[حضرت]] پس از [[رحلت]] [[همسر]]، مجبور است با دیگری [[ازدواج]] کند، یا به [[دلیل]] [[ازدواج]] باید فرزندانی داشته باشد که [[سرپرستی]] آنها موجب شناخته شدن [[حضرت]] گردد و.... | ::::::در مقابل این نظریه، دیدگاه دیگری مطرح است که قاطعانه [[ازدواج حضرت]] را نفی می‌کند. عمده [[دلیل]] ایشان هم این است که لازمه [[ازدواج حضرت]]، یا طولانی بودن [[عمر]] [[همسر]] اوست که دلیلی بر آن نداریم، یا آنکه [[حضرت]] پس از [[رحلت]] [[همسر]]، مجبور است با دیگری [[ازدواج]] کند، یا به [[دلیل]] [[ازدواج]] باید فرزندانی داشته باشد که [[سرپرستی]] آنها موجب شناخته شدن [[حضرت]] گردد و.... | ||
نسخهٔ ۱۰ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۰۶
| آیا امام مهدی فرزند دارد؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / آشنایی با امام مهدی / معرفت امام مهدی (شناخت امام مهدی) |
آیا امام مهدی(ع) فرزند دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- آیت الله نجم‌الدین طبسی در «درس گفتارهای مهدویت» در اين‌باره گفته است:
- «از اشکالاتی که به مسأله اولاد داشتن امام زمان(ع) وارد است، جریان ضراب اصفهانی و صلواتی منقول از او است، وی در سال ۲۸۰ هجری یعنی دوران غیبت صغری روایت می‌کند که صلواتی را از یک زن که مدعی است خاله امام زمان(ع) است نقل می‌کند، این درحالی است که در هیچ منبعی ذکر نشده که امام زمان(ع) خاله داشته باشد.
- سند روایت صلوات ضراب اصفهانی، مشکل دارد. فرستادن یک صلوات به قصد ذکر و بهره معنوی بردن ایرادی ندارد بلکه استفاده ابزاری از آن در راستای اهداف مدعیان دروغین موضوعی است که باعث می‌شود به سندیت این حدیث و دیگر احادیث بپردازیم و اجازه ندهیم مدعیان دروغین از این موضوع سوء استفاده کنند. ادعاهای مختلف بسیار است، اما در مقام اثبات که باشد نمی‌توان آنها را ثابت کرد. ملاقات‌ها با امام زمان(ع) اکثراً اتفاقی است، در همین زمینه هم باید با دقت به مسأله نگاه کرد و فریب افراد کذاب را نخوریم. بسیاری از بزرگان ملاقات با امام زمان(ع) داشته‌اند اما هیچکدام مدعی ملاقات اختیاری نیستند.
- در جمال الاسبوع ابن طاووس دو نص نقل می‌کند منقول از امام رضا(ع) که بعد از نماز عصر جمعه برای امام زمان(ع) دعایی که نقل شده است بخوانید، در این دعا به فرزندان امام زمان(ع) و جانشین‌های امام زمان(ع) اشاره شده است. اول اینکه این حدیث از نظر نقل و راویان دچار مشکل است و برخی راویان یا وجود ندارند و شناخته شده نیستند یا ثقه نیستند. موضوع دیگر این است که این روایت پیش از ولادت حضرت ولی عصر(ع) ذکر شده است و حتی پیش از میلاد جد امام زمان(ع) بوده است، در این روایت به اولاد امام زمان(ع) دعا می‌کنیم اما این به معنای اولاد داشتن نیست بلکه به این معنا است که هروقت ایشان اولاد دار شدند رحمت و مغفرت الهی شامل آنها شود.
- روایاتی که فرزند داشتن امام زمان(ع) را نشان میدهد همه مشکل سندی دارند، مدعیان دروغین مدعی می‌شوند که با حضور فرزندان امام زمان(ع) باعث می‌شود دیگر نیازی به مراجع معظم تقلید نباشد و رشته ارتباط مردم و مراجعات دینی به مراجع را باید پاره کرد، درحالی که توان اثبات فرزند داشتن امام زمان(ع) را هم ندارند و تنها متوسل به روایات ضعیف و فرضیه‌ها می‌شوند»[۱].
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. آیت‌الله امینی؛ |
|---|
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین قرائتی؛ |
|---|
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین رضانژاد؛ |
|---|
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛ |
|---|
 حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در این‌باره گفته‌است:
|
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
| ۶. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ |
|---|
|
| ۷. حجت الاسلام و المسلمین رحیمی؛ |
|---|
|
| ۸. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛ |
|---|
|
- آیا امام مهدی ازدواج کرده‌اند یا خیر؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی همسر دارد؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی فرزند دارد؟ (پرسش)
- آیا کنیه اباصالح دلالت بر ازدواج امام مهدی دارد؟ (پرسش)
- آیا قول به عدم ازدواج امام مهدی با سنت محمدی منافات دارد؟ (پرسش)
- در صورت قول به عدم ازدواج به روایت مفضل بن عمر چگونه پاسخ میدهید؟ (پرسش)
- آیا روایت احمد بن محمد بن یحیی انباری بر ازدواج امام مهدی دلالت دارد؟ (پرسش)
- در برخی از روایات بر اهل و عیال امام مهدی اشاره شده آیا این دلالت بر ازدواج دارد؟ (پرسش)
- این که امام مهدی بر طبق روایاتی دارای زن و فرزند هست از نظر سند معتبر است یا نه؟ (پرسش)
- امام مهدی چگونه می‌تواند از نظر ازدواج الگو باشد در حالیکه آن حضرت ازدواج نکرده است؟ (پرسش)
- آیا صحت دارد که اگر دختران باعفت باشند امام مهدی با دختران عفیف ازدواج می‌کند؟ (پرسش)
- دلایل ازدواج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- دلایل منکران ازدواج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ طبسی، نجم الدین، درس گفتارهای مهدویت
- ↑ مانند: "اللهم اعطه فی نفسه و اهله و ولده و ذریته و امته و جمیع رعیته ما تقربه عینه" (مفاتیح الجنان) و در صلواتی که از ناحیه مقدسه صادر شده می‌گوید: "اللهم اعطه فی نفسه و ذریته و شیعته و رعیته و خاصته و عامته و عدوه و جمیع اهل الدنیا ما تقربه عینه" (مفاتیح الجنان). لکن بر دانشمندان پوشیده نیست که دعاهای مذکور به آن مرتبه حجیت و اعتبار نیستند که بتوان به آنها استدلال نمود و چنین موضوعی را اثبات کرد. لکن درعین‌حال، داشتن فرزند هم بعید نیست. امام صادق(ع) در حدیثی فرمود: "کانی اری نزول القائم فی مسجد السهله باهله و عیاله" (بحار، ج ۵۲، ص ۳۱۷).
- ↑ امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص ۲۱۷.
- ↑ سوره کهف، آیه:۲۲.
- ↑ قرائتی، محسن، جهت‌نما، ص ۶۸ - ۷۰.
- ↑ میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۲
- ↑ میرزا علی اکبر نهاوندی، العبقری الحسان، ج ۲، ص ۱۳۴
- ↑ میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۵
- ↑ شیخ طوسی، الغیبه، ص ۶۱ و بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳
- ↑ میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۵
- ↑ جمال الأسبوع، ص ۵۱۲.
- ↑ الايقاظ من الهجعه، ص ۳۹۲ - ۴۰۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۱۷
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۴۵
- ↑ شیخ طوسی، الغیبه، ص۱۳۴
- ↑ میرزا حسین نوری، النجم الثاقب، ص ۲۲۶
- ↑ شیخ طوسی، الغیبه، ص ۱۳۷
- ↑ میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷
- ↑ میر محمد میرلوحی، سیمای آفتاب، ص ۴۹۷.
- ↑ برای آگاهی فزونتر درباره این دعاها و زیارت‌ها، به منابع ذیل مراجعه کنید: - شیخ صدوق ، کمال الدین و تمام النعمه، ص ۵۱۲. - شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ص ۲۸۶ و ۴۰۹ - سید بن طاووس، جمال الأسبوع، ص۳۸ و نیز همو مصباح الزائر مخطوط)، ص۱۷۰ -بحارالانوار، ج ۱۵، ص ۳۳۲، ج ۱۰۲، ص ۲۲۸ - حسن بن سليمان حلی، مختصر بصائر الدرجات، ۱۹۲ - ابراهيم بن علی عاملی کفعمی، مصباح الكفعمي، ص۵۴۸
- ↑ خدایا! به او درباره خودش و اهل و فرزندان و امت و همه رعیتش، آنچه دیده‌اش را روشن و دلش را شادمان می‌سازد، عطا فرما....؛ بحارالانوار، ج ۹۹، ص ۱۱۴
- ↑ [خدایا!] بر ولی امرت و اولیای عهدش و پیشوایانی که از فرزندانش به شمار می‌آیند، درود فرست و عمر و مدت زندگی شان را فزونی بخش؛ شیخ طوسی، الغیبه، ص ۲۷۷ و بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۲۲
- ↑ رضانژاد، عزالدین، حیات امام مهدی، ص ۱۰۲ - ۱۰۶.
- ↑ نجم الثاقب، ص ۲۲۴.
- ↑ العبقری الحسان، ج ۲، ص ۱۳۴.
- ↑ نجم الثاقب، ص ۲۲۵.
- ↑ جمال الاسبوع، ص ۵۱۲.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۳، از ص ۲۱۳ تا ص ۲۲۱، حکایت ثالثه.
- ↑ الذریعه، ج ۵، ص ۱۰۶.
- ↑ دادگستر جهان، ص ۲۰۶.
- ↑ غیبت شیخ طوسی، ص ۱۰۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳.
- ↑ نجم الثاقب، ص ۲۲۵.
- ↑ غیبت شیخ طوسی، ص ۹۷؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۴۸.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۴۵ تا ص ۱۴۹.
- ↑ غیبت شیخ طوسی، ص ۱۳۴.
- ↑ نجم الثاقب، ص ۲۲۶.
- ↑ غیبت شیخ طوسی، ص ۱۳۷.
- ↑ ریاض المؤمنین.
- ↑ درود بی‌پایان خود را بر ولی امرت و اولیای عهدش و پیشوایان از اولادش نازل فرما و بر عمر و اجلشان بیفزا؛ غیبت شیخ طوسی، ص ۱۰۷؛ مصباح کفعمی، ص ۵۴۸؛ جمال الاسبوع سید بن طاوس، ص ۵۰۴؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۲.
- ↑ صلوات و سلام خود را بر ولی امرت و اولیای عهدت و پیشوایان از فرزندانش بفرست؛ بحارالانوار، ج ۱۰۲، ص ۲۲۸.
- ↑ بار خدایا! به او درباره خودش و اهلش و فرزندانش و امتش و همه رعیتش عطا فرما آنچه که دیده‌اش روشن و دلش مسرور گردد؛ بحارالانوار، ج ۹۵، ص ۳۳۲.
- ↑ ای مولای من‌ای صاحب الزمان که درود خدا بر تو و بر اهل بیت تو باد، امروز روز جمعه است... صلوات خدا بر تو و بر اهل بیت پاک تو باد؛ جمال الاسبوع، ص ۳۸؛ نجم الثاقب، ص ۲۲۴.
- ↑ تا ولی تو را به بینم- که صلوات تو بر او و آل او باد. با گفتاری روشن، برهانی آشکار، از گمراهی می‌رهاند، از جهالت و نادانی نجات می‌بخشد؛ کمال الدین، ص ۵۱۲؛ جمال الاسبوع، ص ۵۲۳.
- ↑ طاهری، حبیب‌الله، سیمای آفتاب، ص ۳۶۴ - ۳۶۸.
- ↑ میرزا حسین طبرسینوری، نجم الثاقب، ص ۴۰۲.
- ↑ سید بن طاووس، جمال الاسبوع، ص ۵۱۲.
- ↑ میرزا حسین طبرسی نوری، نجم الثاقب، ص ۴۰۲.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ۱جلد، شباب الجنه - قم (ایران)، چاپ: ۲، ۱۳۸۵ ه.ش.
- ↑ ر. ک: نجم الثاقب، ص ۴۰۲.
- ↑ محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۱۰۰، ص ۲۲۰.
- ↑ ناجی نجار، جزیره خضراء، و تحقیقی پیرامون مثلث برمودا، ترجمه: علی اکبر مهدیپور، ص ۳۸.
- ↑ "إِنَ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ غَيْبَتَيْنِ إِحْدَاهُمَا تَطُولُ حَتَّى يَقُولَ بَعْضُهُمْ مَاتَ وَ يَقُولَ بَعْضُهُمْ قُتِلَ وَ يَقُولَ بَعْضُهُمْ ذَهَبَ حَتَّى لَا يَبْقَى عَلَى أَمْرِهِ مِنْ أَصْحَابِهِ إِلَّا نَفَرٌ يَسِيرٌ لَا يَطَّلِعُ عَلَى مَوْضِعِه "؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۱۶۱.
- ↑ نعمانی، الغیبة، ص ۱۷۲.
- ↑ لطف اللّه صافی گلپایگانی، پاسخ ده پرسش، ص ۵۴.
- ↑ "كَأَنِّي أَرَى نُزُولَ الْقَائِمِ فِي مَسْجِدِ السَّهْلَةِ بِأَهْلِهِ وَ عِيَالِهِ "؛ محمّد باقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۸۱، باب ۲۷.
- ↑ لطف اللّه صافی گلپایگانی، پاسخ ده پرسش، ص ۵۴- ۵۵.
- ↑ سید محمّد صدر، تاریخ الغیبة الکبری، مقدمه ص ۲۳.
- ↑ ابو الحسن علی بن حسین مسعودی رحمه اللّه، اثبات الوصیة للامام علی بن ابی طالب(ع)، ص ۲۰۸.
- ↑ محمّد بن عمر کشی، رجال کشی، ص ۴۶۵.
- ↑ شیخ طوسی، اختیار معرفة الرجال، ج ۲، ص ۷۶۴.
- ↑ "يَكُونُ الْإِمَامُ إِلَّا وَ لَهُ عَقِبٌ إِلَّا الْإِمَامُ الَّذِي يَخْرُجُ عَلَيْهِ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍ(ع) فَإِنَّهُ لَا عَقِبَ لَهُ "؛ شیخ طوسی رحمه اللّه، کتاب الغیبة، ص ۲۲۴.
- ↑ "يإِنَ الْخَضِرَ شَرِبَ مِنْ مَاءِ الْحَيَاةِ فَهُوَ حَيٌ لَا يَمُوتُ حَتَّى يُنْفَخَ فِي الصُّورِ وَ إِنَّهُ لَيَحْضُرُ الْمَوْسِمَ كُلَّ سَنَةٍ وَ يَقِفُ بِعَرَفَةَ فَيُؤَمِّنُ عَلَى دُعَاءِ الْمُؤْمِنِينَ وَ سَيُونِسُ اللَّهُ بِهِ وَحْشَةَ قَائِمِنَا فِي غَيْبَتِهِ وَ يَصِلُ بِهِ وَحْدَتَهُ "؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۳۸۵، ح ۱.
- ↑ پیشین، باب ۲۶، ح ۱۳.
- ↑ "لَا بُدَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ غَيْبَةٍ وَ لَا بُدَّ لَهُ فِي غَيْبَتِهِ مِنْ عُزْلَةٍ وَ نِعْمَ الْمَنْزِلُ طَيْبَةُ وَ مَا بِثَلَاثِينَ مِنْ وَحْشَةٍ "؛ شیخ کلینی رحمه اللّه، کافی، ج ۱، ص ۳۴۰، ح ۱۶، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۲؛ محمّد بن ابراهیم نعمانی، الغیبة، ص ۱۸۸.
- ↑ جزیره خضراء افسانه یا واقعیت؟، ص ۲۲۶، به نقل از: الاخبار الدخیلة، ج ۲، ص ۷۲.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۱۹-۱۲۷.
- ↑ لا یطّلع علی موضعه احد من ولده و لا غیره، الّا المولی الّذی یلی امره. ( کتاب الغیبه، شیخ طوسی، ص ۱۰۲)
- ↑ کتاب الغیبه، محمد بن ابراهیم نعمانی، باب دهم، ص ۲۵۰.
- ↑ دادگستر جهان، ابراهیم امینی، ص ۲۰۷.
- ↑ جمال الاسبوغ، سید بن طاووس، ص ۵۱۲
- ↑ اثبات الوصیه، مسعودی، ترجمه نجفی، ص ۲۰۱
- ↑ کتاب الغیبه، شیخ طوسی، ص ۱۳۴.
- ↑ از جمله کتاب جزیره خضراء افسانه یا واقعیت علّامه سید مرتضی جعفر عاملی، ترجمه سپهری، ص ۲۲۱
- ↑ یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۴۲ تا ۱۴۴.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۳۱۶.
- ↑ رحیمی، عباس، امید فردا، ص۳۳.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳، حدیث ۶؛ کافی "کتاب الحجه، باب فی الغیبه"، حدیث ۱۶.
- ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۵۵ و ۵۶.