فرهنگ جاهلی در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «==مقدمه== {{همچنین|جاهلیت}} علامه طباطبایی ابعاد فرهنگ جاهلی را در میان اع...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{سیره معصوم}} | |||
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[فرهنگ جاهلی]]''' است. "'''[[فرهنگ جاهلی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div> | |||
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[فرهنگ جاهلی در حدیث]] - [[فرهنگ جاهلی در فرهنگ جاهلی در فقه سیاسی]]</div> | |||
==مقدمه== | |||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
{{همچنین|جاهلیت}} | {{همچنین|جاهلیت}} | ||
| خط ۸: | خط ۱۳: | ||
#'''[[فرزندان]]:''' به‌رغم انتساب آنان به پدرانشان، [[فرزندان]] صغیر [[ارث]] نمی‌بردند و بزرگان [[فامیل]] [[ارث]] آنان و مادرانشان را از راه‌های مختلف مانند [[قیمومیت]]، [[ازدواج]] و... تصاحب و تملک می‌کردند. از معضلات [[اجتماعی]] دوره [[جاهلی]] [[یتیمان]] و بی‌سرپناهی و [[فقر]] آنان بود که بر اثر [[جنگ‌ها]]، [[غارت‌ها]] و راهزنی‌ها، این گروه تعداد بسیاری را تشکیل می‌دادند. از بدبختی‌های [[فرزندان]]، [[فقر]] و [[تنگدستی]] و [[قحطی]] مسلط بر [[زندگی]] بیابان نشینان بود که باعث [[قتل]] آنان به [[دست]] [[پدران]] و مادرانشان می‌شد: {{متن قرآن|لَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ}}<ref>«فرزندانتان را از ناداری نکشید» سوره انعام، آیه ۱۵۱.</ref> و دخترها نیز مورد [[بغض]] [[پدران]] بودند و زنده‌به‌گور می‌شدند{{متن قرآن|وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ}}<ref> «و چون یکی از ایشان را به آنچه برای (خداوند) بخشنده مثل می‌زند نوید بخشند، (و گویند دختردار شده‌ای) چهره‌اش سیاه می‌گردد و اندوهگین می‌شود» سوره زخرف، آیه ۱۷.</ref>. | #'''[[فرزندان]]:''' به‌رغم انتساب آنان به پدرانشان، [[فرزندان]] صغیر [[ارث]] نمی‌بردند و بزرگان [[فامیل]] [[ارث]] آنان و مادرانشان را از راه‌های مختلف مانند [[قیمومیت]]، [[ازدواج]] و... تصاحب و تملک می‌کردند. از معضلات [[اجتماعی]] دوره [[جاهلی]] [[یتیمان]] و بی‌سرپناهی و [[فقر]] آنان بود که بر اثر [[جنگ‌ها]]، [[غارت‌ها]] و راهزنی‌ها، این گروه تعداد بسیاری را تشکیل می‌دادند. از بدبختی‌های [[فرزندان]]، [[فقر]] و [[تنگدستی]] و [[قحطی]] مسلط بر [[زندگی]] بیابان نشینان بود که باعث [[قتل]] آنان به [[دست]] [[پدران]] و مادرانشان می‌شد: {{متن قرآن|لَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ}}<ref>«فرزندانتان را از ناداری نکشید» سوره انعام، آیه ۱۵۱.</ref> و دخترها نیز مورد [[بغض]] [[پدران]] بودند و زنده‌به‌گور می‌شدند{{متن قرآن|وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ}}<ref> «و چون یکی از ایشان را به آنچه برای (خداوند) بخشنده مثل می‌زند نوید بخشند، (و گویند دختردار شده‌ای) چهره‌اش سیاه می‌گردد و اندوهگین می‌شود» سوره زخرف، آیه ۱۷.</ref>. | ||
#'''[[حکومت]]:''' در اطراف شبه جزیره، پادشاهانی بودند که تحت‌الحمایه امپراتوری‌های بزرگ آن دوره ([[روم]] و [[ایران]]) [[حکومت]] می‌کردند؛ ولی در مرکز شبه‌جزیره مانند [[مکه]]، [[مدینه]] و طایف... ریش‌سفیدها بر [[قبایل]] بدوی [[حاکم]] بودند و بر همه این [[رذایل]]، بی‌سوادی و فقدان [[تعلیم و تعلم]]، تیره‌روزی [[عرب جاهلی]] را مضاعف می‌ساخت<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۱۵۱-۱۵۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۲۰۱-۲۰۳.</ref> | #'''[[حکومت]]:''' در اطراف شبه جزیره، پادشاهانی بودند که تحت‌الحمایه امپراتوری‌های بزرگ آن دوره ([[روم]] و [[ایران]]) [[حکومت]] می‌کردند؛ ولی در مرکز شبه‌جزیره مانند [[مکه]]، [[مدینه]] و طایف... ریش‌سفیدها بر [[قبایل]] بدوی [[حاکم]] بودند و بر همه این [[رذایل]]، بی‌سوادی و فقدان [[تعلیم و تعلم]]، تیره‌روزی [[عرب جاهلی]] را مضاعف می‌ساخت<ref>سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۱۵۱-۱۵۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص۲۰۱-۲۰۳.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | |||
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:فرهنگ جاهلی]] | |||
[[رده:مدخل]] | |||
نسخهٔ ۱۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۴۷
اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث فرهنگ جاهلی است. "فرهنگ جاهلی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
مقدمه
علامه طباطبایی ابعاد فرهنگ جاهلی را در میان اعراب قبل از اسلام این‌گونه تبیین می‌کند:
- دین: اعراب به خاطر همجواری با ملل مختلف با ادیان متنوع (از جنوب با حبشه مسیحی از مغرب امپراتوری مسیحی روم، از شمال با ایران مجوس و در سایر نقاط مثل هند و مصر، بت‌پرستی و حضور قبایل یهودی در داخل جزیرة‌العرب) به بت‌پرستی و شرک روی آورده بودند و زندگی قبیله‌ای و بیابان‌نشینی آنان با اختلاطی از رسوم و عقاید یهودیت، مسیحیت و مجوس همراه شده بود.
- معیشت: بادیه‌نشینان عرب به رغم زندگی پر مشقت و رذیلانه همواره در جنگ، راهزنی و دزدی به سر می‌بردند و هیچ صلح و امنیتی در این جامعه بدوی به چشم نمی‌خورد و قاعده الحَقُّ لمن غَلب حاکم بود.
- مردان: فضیلت میان آنان سفاکی و خونخواری، تعصب جاهلی، تکبر، غرور و دنباله‌روی ستمکاران، تجاوز به حقوق مظلومان، عصیان‌گری، قمار، شرابخواری، زنا و... بود.
- زنان: محروم از حقوق اجتماعی و انسانی بودند و اختیاری درباره خود و کار خود نداشتند، ارث نمی‌بردند، تعداد همسر برای مردان محدود نبود، اخلاق رذیله مانند زینت‌نمایی و خودنمایی، زنا حتی میان شوهرداران آنها و عجیب‌تر از همه انجام اعمال حج به صورت عریان میان آنان شایع بود.
- فرزندان: به‌رغم انتساب آنان به پدرانشان، فرزندان صغیر ارث نمی‌بردند و بزرگان فامیل ارث آنان و مادرانشان را از راه‌های مختلف مانند قیمومیت، ازدواج و... تصاحب و تملک می‌کردند. از معضلات اجتماعی دوره جاهلی یتیمان و بی‌سرپناهی و فقر آنان بود که بر اثر جنگ‌ها، غارت‌ها و راهزنی‌ها، این گروه تعداد بسیاری را تشکیل می‌دادند. از بدبختی‌های فرزندان، فقر و تنگدستی و قحطی مسلط بر زندگی بیابان نشینان بود که باعث قتل آنان به دست پدران و مادرانشان می‌شد: ﴿لَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ﴾[۱] و دخترها نیز مورد بغض پدران بودند و زنده‌به‌گور می‌شدند﴿وَإِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِمَا ضَرَبَ لِلرَّحْمَنِ مَثَلًا ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَهُوَ كَظِيمٌ﴾[۲].
- حکومت: در اطراف شبه جزیره، پادشاهانی بودند که تحت‌الحمایه امپراتوری‌های بزرگ آن دوره (روم و ایران) حکومت می‌کردند؛ ولی در مرکز شبه‌جزیره مانند مکه، مدینه و طایف... ریش‌سفیدها بر قبایل بدوی حاکم بودند و بر همه این رذایل، بی‌سوادی و فقدان تعلیم و تعلم، تیره‌روزی عرب جاهلی را مضاعف می‌ساخت[۳].[۴]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «فرزندانتان را از ناداری نکشید» سوره انعام، آیه ۱۵۱.
- ↑ «و چون یکی از ایشان را به آنچه برای (خداوند) بخشنده مثل می‌زند نوید بخشند، (و گویند دختردار شده‌ای) چهره‌اش سیاه می‌گردد و اندوهگین می‌شود» سوره زخرف، آیه ۱۷.
- ↑ سیدمحمدحسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۱۵۱-۱۵۳.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص۲۰۱-۲۰۳.