قبر در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-''']] ==جستارهای وابسته== +''']] {{پایان منابع}} ==جستارهای وابسته==))
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== * +==منابع== {{منابع}} * ))
خط ۲۱: خط ۲۱:


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
* [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']]
* [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}

نسخهٔ ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۲۰:۱۵


اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث قبر است. "قبر" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل قبر (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

سؤال قبر

  • از روایات بسیاری برمی‌آید که چون مُرده را در قبر می‌نهند، دو فرشته سراغ او می‌آیند و از پاره‌ای موضوعات عقیدتی- مانند توحید، نبوت و ولایت- از او می‌پرسند و نیز از پاره‌ای موضوعات عملی؛ مثلًا می‌پرسند که با نماز چه کرده است و عمر خویش را صرف چه کارهایی ساخته و چگونه مال کسب کرده است. در برخی روایات از این دو فرشته با عنوان "ناکر و نکیر" و در برخی دیگر با عنوان "نکیر و منکر" یاد شده است[۳]. برخی دیگر از احادیث و نیز در پاره‌ای از ادعیه، این دو فرشته را "بشیر و مبشر" خوانده‌اند[۴]. سؤال و جواب قبر، فرآیندی ساده و معمول نیست که آدمی هر چه بخواهد بگوید. پاسخ‌ها از جان آدمی و باطن ملکات و باورهای راستین او می‌جوشند و بیرون می‌آیند. تلقین میت، کمکی است به همین جوشش نه‌ آنکه اثری مستقل داشته باشد. در سؤال و جواب قبر، پاسخ انسان از ژرفای تکوین و حاق باطن او سرچشمه می‌گیرد. سؤال قبر- بنابر مقتضای عدالت الهی و آنچه از روایات و ظواهر متون دینی برمی‌آید- ویژه مکلفان بالغ و عاقل است و از این رو، اطفال و دیوانگان و مستضعفان سؤال قبر ندارند. اینکه آیا پیامبران و امامان (ع) نیز با سؤال قبر مواجه می‌شوند، یا نه، به درستی روشن نیست. در این باره دلایلی متضاد وجود دارد و از این رو، علمای دینی از اظهار نظر درباره آن پرهیز کرده‌اند[۵][۶].

فشار قبر

  • آغازِ کیفرهای عالم برزخ و از مسلمات و مشهورات مسلمانان است و احادیث بسیاری بر آن گواهی می‌دهند. فشار قبر برای همه مردگان پیش می‌آید؛ ولی برای برخی کسان سخت‌تر و شدیدتر است و بخشی از کیفر اعمال آنان محسوب می‌گردد و برای برخی دیگر، ملایم است و به منزله کفاره گناهان و جبران نواقص. پرسشی در اینجا مطرح است که آیا بر جسم مادی و عنصری فشار وارد می‌آید و روح از این گذر به رنج و درد می‌افتد یا بر بدن مثالی و برزخی. در این باره نظریه‌های گوناگونی مطرح است. تنها بر این حقیقت می‌توان پای فشرد که بر اساس منابع دینی وجود اصل فشار قبر تردیدناپذیر است؛ هر چند کیفیت آن بر ما پوشیده است[۷].

عذاب قبر

حرمت قبور مسلمانان

زیارت قبور

بنای قبور

منابع

جستارهای وابسته

پانویس

  1. بحار الانوار، ۶/ ۲۷۱؛ الالهیات‌، ۲/ ۷۳۵.
  2. فرهنگ شیعه، ص 373.
  3. کافی‌، ۲/ ۶۳۳؛ بحارالانوار، ۶/ ۲۲۳.
  4. مفاتیح الجنان‌، دعای ماه رجب.
  5. بحارالانوار، ۶/ ۲۷۸.
  6. فرهنگ شیعه، ص 373-374.
  7. فرهنگ شیعه، ص 374.
  8. بحارالانوار، ۶/ ۲۶۶؛ معاد، ۱۱۳؛ عقائد صدوق‌، ۸۱؛ شرح عقائد، ۴۵؛ کشف المراد، ۲۲۶؛ ارشاد الطالبین‌، ۴۲۵؛ تجرید الاعتقاد، ۳۰۸؛ میزان الحکمة، ۱۰/ ۳۲۶؛ کافی‌، ۳/ ۲۴۱.
  9. فرهنگ شیعه، ص 374.
  10. معجم فقه الجواهر، ۴/ ۶۶۷.
  11. فرهنگ شیعه، ص 374.
  12. میزان الحکمة، ۲۲۹۲۵ و ۱۶۹۰.
  13. میزان الحکمة، ۱۶۹۱.
  14. میزان الحکمة، ۲۲۹۲- ۲۲۸۲؛ کامل الزیارات‌، ۴۷- ۳۵؛ مبانی فکری و کارنامه عملی وهابیت‌، ۹۹.
  15. فرهنگ شیعه، ص 375.
  16. به عنوان نمونه: ﴿حُنَفَاء لِلَّهِ غَيْرَ مُشْرِكِينَ بِهِ وَمَن يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَكَأَنَّمَا خَرَّ مِنَ السَّمَاء فَتَخْطَفُهُ الطَّيْرُ أَوْ تَهْوِي بِهِ الرِّيحُ فِي مَكَانٍ سَحِيقٍ؛ سوره حج، آیه ۳۱؛ ﴿وَكَذَلِكَ أَعْثَرْنَا عَلَيْهِمْ لِيَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَأَنَّ السَّاعَةَ لا رَيْبَ فِيهَا إِذْ يَتَنَازَعُونَ بَيْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقَالُوا ابْنُوا عَلَيْهِم بُنْيَانًا رَّبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قَالَ الَّذِينَ غَلَبُوا عَلَى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَيْهِم مَّسْجِدًا؛ سوره کهف، آیه ۲۱.
  17. وسائل الشیعة، ۳/ ۲۱۰؛ آیین وهابیت‌، ۹۵- ۳۷.
  18. فرهنگ شیعه، ص 375.