ابن سبیل در فقه سیاسی

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث ابن سبیل است. "ابن سبیل" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

ابن سبیل در قرآن - ابن سبیل در حدیث - ابن سبیل در کلام اسلامی - ابن سبیل در فقه سیاسی - ابن سبیل در معارف و سیره رضوی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ابن سبیل (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• ابن سبیل: در راه‌ مانده، مسافری که سفر او قطع شده و هزینه بازگشت به وطن ندارد، مسافر کثیرُ السَّفر.
• ﴿وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا﴾.
• "ابن سبیل" در راه‌ مانده‌ای است که در غُربت دچار تهیدستی شده و هزینه بازگشت به وطن خود را ندارد، گرچه در شهر خود متمکن و غنی است؛ به چنین فردی می‌توان صدقه و زکات پرداخت کرد تا به وطنش باز گردد.
• از وظایف دولت اسلامی است که نیاز چنین افرادی را از طریق مالیات‌های اسلامی؛ مانند زکات تأمین کند: ﴿إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ فَرِيضَةً مِنَ اللَّهِ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴾؛ گرچه مؤمنان نیز وظیفه صدقه‌دادن به چنین افرادی را دارند.
• تفاوت میان صدقه و زکات چنین تحلیل شده است: زکات اعطای مالی به درصدی معیّن از اموالی مشخص با کیفیت مخصوص است که در کتب فقهی تبیین شده است؛ ولی صدقه محدود و معیّن به کیفیت خاصی نیست .

منابع

• نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم