حسن بصری: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل...» ایجاد کرد) |
(←منابع) |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
الندیم می‌‌نویسد که حسن مدتی کاتب [[ربیع بن زیاد حارثی]] ([[والی خراسان]]) بود و زمانی چند برای انس بن مالک در شاپور [[کتابت]] می‌‌کرد. وی از کسانی است که با [[ابن اشعث]] [[بیعت]] کرد، ولی هنگامی که ابن اشعث [[شکست]] خورد و [[لشکریان]] او دستگیر شدند، بر [[حجاج]] وارد شد و حجاج او را [[امان]] داد، اما حسن به امان‌نامه [[اطمینان]] نکرد و از [[ترس]] حجاج متواری گشت و تا هنگام فوت متواری بود و سخنانی در [[مذمت]] حجاج گفت.<ref>الفهرست (الندیم) ۲۰۲.</ref> وی در نهایت در اول [[رجب]] سال ۱۱۰ در [[بصره]] درگذشت و در [[غرب]] شط العرب به [[خاک]] سپرده شد.<ref>لغت نامه دهخدا ۶/۷۸۹۲.</ref> او دارای آثار و تألیفاتی بوده که عبارت‌اند از: کتاب [[التفسیر للقرآن]]، کتاب [[الی عبدالملک بن مروان فی الرد علی القدریه]] کتاب [[عدد آی القرآن]]، [[نزول القرآن]]<ref>الفهرست (الندیم) ۲۰۲، ۲۰۳ و ۲۳۵.</ref> [[مناظره]] [[حسن بصری]]<ref>الذریعه ۲۲/۲۹۱.</ref> کتاب [[الاخلاص]] [[رسالة فی فضل مکّه]] و [[رسالة الی عبدالرحیم بن أنس فی الترغیب بمجاورة مکّه المکرّمة]]<ref>هدیة العارفین ۱/۲۶۵.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۲۵۰-۲۵۱.</ref> | الندیم می‌‌نویسد که حسن مدتی کاتب [[ربیع بن زیاد حارثی]] ([[والی خراسان]]) بود و زمانی چند برای انس بن مالک در شاپور [[کتابت]] می‌‌کرد. وی از کسانی است که با [[ابن اشعث]] [[بیعت]] کرد، ولی هنگامی که ابن اشعث [[شکست]] خورد و [[لشکریان]] او دستگیر شدند، بر [[حجاج]] وارد شد و حجاج او را [[امان]] داد، اما حسن به امان‌نامه [[اطمینان]] نکرد و از [[ترس]] حجاج متواری گشت و تا هنگام فوت متواری بود و سخنانی در [[مذمت]] حجاج گفت.<ref>الفهرست (الندیم) ۲۰۲.</ref> وی در نهایت در اول [[رجب]] سال ۱۱۰ در [[بصره]] درگذشت و در [[غرب]] شط العرب به [[خاک]] سپرده شد.<ref>لغت نامه دهخدا ۶/۷۸۹۲.</ref> او دارای آثار و تألیفاتی بوده که عبارت‌اند از: کتاب [[التفسیر للقرآن]]، کتاب [[الی عبدالملک بن مروان فی الرد علی القدریه]] کتاب [[عدد آی القرآن]]، [[نزول القرآن]]<ref>الفهرست (الندیم) ۲۰۲، ۲۰۳ و ۲۳۵.</ref> [[مناظره]] [[حسن بصری]]<ref>الذریعه ۲۲/۲۹۱.</ref> کتاب [[الاخلاص]] [[رسالة فی فضل مکّه]] و [[رسالة الی عبدالرحیم بن أنس فی الترغیب بمجاورة مکّه المکرّمة]]<ref>هدیة العارفین ۱/۲۶۵.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص۲۵۰-۲۵۱.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | |||
*[[تفسیر حسن بصری]] | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۱۲
مقدمه
ابوسعید حسن بن یسار بصری انصاری از مردم میشان،[۱] ناحیه‌ای بزرگ بین واسط، بصره و اهواز[۲] است. گفته شده که پدرش یسار از اسیران میشان بوده و هنگامی که به مدینه برده شد، ربیع دختر نضر (عمه أنس بن مالک) او را خرید و آزاد کرد.
حسن به سال ۲۱هـ در مدینه متولد گردید و در وادی القری نشأت یافت. به گفته وی تا چهارده سالگی هنگامی که عثمان بن عفان کشته شد، در مدینه بوده[۳] و در سن شانزده هنگام جنگ جمل، از مدینه خارج شده و در این جنگ شرکت نکرده است. وی علوم قرائت را از بزرگانی چون حطان بن عبدالله رقاشی و ابوالعالیه فرا گرفت[۴] و حدیث را از کسانی چون انس بن مالک، جابر بن عبدالله انصاری و عبدالله بن عباس آموخته و روایت کرده است.[۵] گویند که حسن فردی فقیه، قاری و پیشوای اهل بصره[۶] و به گفته ابن خلکان، کسی بود که علم و زهد و ورع و عبادت را در خود جمع کرده بود.[۷] عجلی بر وثاقت وی تأکید کرده است.[۸]
او دارای شاگردان بسیاری بوده که در حلقه درسش پرورش یافته‌اند که از آن میان نام بزرگانی چون واصل بن عطا از پایه گذاران مذهب معتزله،[۹] ابوعمرو بن علاء و عاصم جحدری به چشم می‌‌خورد.[۱۰] ابونعیم اصفهانی می‌‌گوید که حسن بصری در روزگار ابوموسی در اصفهان بوده است.[۱۱] حسن به گفته خویش، زمانی همراه عبدالرحمان بن سمره در جنگی که در کابل و اندقان رخ داده، شرکت کرده است [۱۲]
الندیم می‌‌نویسد که حسن مدتی کاتب ربیع بن زیاد حارثی (والی خراسان) بود و زمانی چند برای انس بن مالک در شاپور کتابت می‌‌کرد. وی از کسانی است که با ابن اشعث بیعت کرد، ولی هنگامی که ابن اشعث شکست خورد و لشکریان او دستگیر شدند، بر حجاج وارد شد و حجاج او را امان داد، اما حسن به امان‌نامه اطمینان نکرد و از ترس حجاج متواری گشت و تا هنگام فوت متواری بود و سخنانی در مذمت حجاج گفت.[۱۳] وی در نهایت در اول رجب سال ۱۱۰ در بصره درگذشت و در غرب شط العرب به خاک سپرده شد.[۱۴] او دارای آثار و تألیفاتی بوده که عبارت‌اند از: کتاب التفسیر للقرآن، کتاب الی عبدالملک بن مروان فی الرد علی القدریه کتاب عدد آی القرآن، نزول القرآن[۱۵] مناظره حسن بصری[۱۶] کتاب الاخلاص رسالة فی فضل مکّه و رسالة الی عبدالرحیم بن أنس فی الترغیب بمجاورة مکّه المکرّمة[۱۷].[۱۸]
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ الطبقات الکبری ۷/۱۵۶.
- ↑ معجم البلدان ۵/۲۴۲.
- ↑ الطبقات الکبری ۷/۱۵۶و ۱۵۷.
- ↑ غایة النهایه ۱/۲۳۵.
- ↑ تهذیب الکمال ۶/۹۷و ۹۸.
- ↑ الوافی بالوفیات ۱۲/۳۰۶.
- ↑ وفیات الاعیان ۲/۶۹.
- ↑ تاریخ الثقات ۱۱۳.
- ↑ سیر اعلام النبلاء ۵/۴۶۵.
- ↑ غایة النهایه ۱/۲۳۵.
- ↑ ذکر اخبار اصبهان ۱/۳۰۵.
- ↑ الطبقات الکبری ۷/۱۵۷.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۰۲.
- ↑ لغت نامه دهخدا ۶/۷۸۹۲.
- ↑ الفهرست (الندیم) ۲۰۲، ۲۰۳ و ۲۳۵.
- ↑ الذریعه ۲۲/۲۹۱.
- ↑ هدیة العارفین ۱/۲۶۵.
- ↑ فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص۲۵۰-۲۵۱.