گستره عصمت: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| پرسش مرتبط = عصمت (پرسش) | | پرسش مرتبط = عصمت (پرسش) | ||
}} | }} | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
مبحث [[عصمت]] از سه جهت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است: | [[عصمت]] به معنای عام آن، از جمله مسائل مهم [[کلام اسلامی]] است که علاوه بر اهمیت مستقل، پیوند ناگسستنی جدی با دیگر مسائل [[کلامی]] دارد، از بدو پیدایش مسائل کلامی تاکنون مورد توجه و [[عنایت خاص]] [[فریقین]] قرار داشته، در کشاکش [[اختلافات]] کلامی [[مذاهب و فرق]] [[اسلامی]] مورد [[مباحثه]] بوده است<ref>اسدآبادی، عبدالجبار، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، تحقیق: محمد مصطفی حلمی، ج۱۳، ص۱۵؛ علم الهدی، سیدمرتضی، الشافی فی الامامة، تحقیق: سید عبدالزهرا حسینی، ج۱، ص۲۰۷.</ref>.<ref>[[محمد حسن نادم|نادم، محمد حسن]]، [[رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید (مقاله) |رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید]]، ص۱۵۷-۱۷۶.</ref> | ||
== گستره عصمت == | |||
از سه جهت گستره و قلمرو عصمت قابل توجه است: | |||
#اول، از جهت [[زمان]]؛ در این قلمرو محدوده زمانی [[عصمت]] مورد بحث قرار می‌گیرد تا روشن شود عصمت به چه زمانی از [[عمر]] [[معصوم]] تعلق پیدا می‌کند، آیا به زمانی که معصوم عهده‌دار [[مسئولیت]] [[نبوت]] یا [[امامت]] است، یا اینکه خارج از این زمان؟ | |||
#دوم، از جهت متعلق؛ در این قلمرو، متعلقات عصمت مورد بحث قرار می‌گیرد که چه چیزهایی می‌تواند متعلق عصمت باشد، آیا فقط آنچه مربوط به مسئولیت [[دینی]] [[نبی]] و [[امام]] میشود، متعلق عصمت است، مانند [[ادعای نبوت]]، [[دریافت وحی]]، [[حفظ وحی]]، [[ابلاغ وحی]]، [[تفسیر وحی]]، اجرای [[وحی]]، و...، یا اینکه امور غیرمرتبط با مسئولیت و [[امور دینی]] دیگر هم می‌تواند متعلق عصمت قرار گیرد؟ مانند امور مربوط به [[وظایف فردی]] و [[زندگی شخصی]] که ربطی به [[مسئولیت‌های نبی]] و امام ندارد. | |||
#سوم، قلمرو عصمت از جهت مرتبه؛ در این قلمرو، اقسام [[گناهان]] منافی با عصمت مورد بحث قرار می‌گیرد که آیا همه اقسام و [[مراتب گناه]] اعم از [[کبیره]]، [[صغیره]]، عمدی، [[سهوی]] و نسیانی در عصمت دخالت دارند یا نه؟<ref>[[محمد حسن نادم|نادم، محمد حسن]]، [[رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید (مقاله) |رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید]]، ص۱۵۷-۱۷۶.</ref>. | |||
در نگاهی دیگر، مبحث [[عصمت]] از سه جهت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است: | |||
#[[عصمت از گناه]] و [[مخالفت نکردن با اوامر و نواهی مولوی خداوند]]؛ | #[[عصمت از گناه]] و [[مخالفت نکردن با اوامر و نواهی مولوی خداوند]]؛ | ||
#[[عصمت در قبول وحی]] و [[حفظ وحی]] و [[ابلاغ وحی]]؛ | #[[عصمت در قبول وحی]] و [[حفظ وحی]] و [[ابلاغ وحی]]؛ | ||
#[[عصمت از خطا]] و [[عصمت از اشتباه|اشتباه]] در [[تطبیق شریعت]] و در [[امور فردی]] و [[اجتماعی]]»<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، مصطفی]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۲۱۷.</ref>. | #[[عصمت از خطا]] و [[عصمت از اشتباه|اشتباه]] در [[تطبیق شریعت]] و در [[امور فردی]] و [[اجتماعی]]»<ref>[[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، مصطفی]]، [[مقامات امامان (کتاب)|مقامات امامان]]، ص ۲۱۷.</ref>. | ||
[[وسعت عصمت معصومین]] شامل امور فردی، [[امور اجتماعی]]، [[امور دینی]] و امور غیر [[دینی]] میشود، به نحوی که می‌‌توان گفت [[امامت]] [[امامان معصوم]] زیر سایۀ [[عصمت]] آنان توسط [[خداوند]] [[جعل]] شده است. | [[وسعت عصمت معصومین]] شامل امور فردی، [[امور اجتماعی]]، [[امور دینی]] و امور غیر [[دینی]] میشود، به نحوی که می‌‌توان گفت [[امامت]] [[امامان معصوم]] زیر سایۀ [[عصمت]] آنان توسط [[خداوند]] [[جعل]] شده است<ref>ر.ک: [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، ص ۱۲۵-۱۲۹.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
| خط ۲۴: | خط ۳۲: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده:1100785.jpg|22px]] [[مصطفی سلیمانیان|سلیمانیان، مصطفی]]، [[مقامات امامان (کتاب)|'''مقامات امامان''']] | ||
# [[پرونده:1368914.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵''']] | |||
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[محمد حسن نادم|نادم، محمد حسن]]، [[رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید (مقاله) |رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید]]، پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه؛ سال ۱، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۸ | # [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[محمد حسن نادم|نادم، محمد حسن]]، [[رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید (مقاله) |رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید]]، پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه؛ سال ۱، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۸ | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
نسخهٔ ۱۵ ژوئن ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۳۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث عصمت است. گستره عصمت از چند منظر متفاوت، بررسی میشود: گستره عصمت در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
عصمت به معنای عام آن، از جمله مسائل مهم کلام اسلامی است که علاوه بر اهمیت مستقل، پیوند ناگسستنی جدی با دیگر مسائل کلامی دارد، از بدو پیدایش مسائل کلامی تاکنون مورد توجه و عنایت خاص فریقین قرار داشته، در کشاکش اختلافات کلامی مذاهب و فرق اسلامی مورد مباحثه بوده است[۱].[۲]
گستره عصمت
از سه جهت گستره و قلمرو عصمت قابل توجه است:
- اول، از جهت زمان؛ در این قلمرو محدوده زمانی عصمت مورد بحث قرار می‌گیرد تا روشن شود عصمت به چه زمانی از عمر معصوم تعلق پیدا می‌کند، آیا به زمانی که معصوم عهده‌دار مسئولیت نبوت یا امامت است، یا اینکه خارج از این زمان؟
- دوم، از جهت متعلق؛ در این قلمرو، متعلقات عصمت مورد بحث قرار می‌گیرد که چه چیزهایی می‌تواند متعلق عصمت باشد، آیا فقط آنچه مربوط به مسئولیت دینی نبی و امام میشود، متعلق عصمت است، مانند ادعای نبوت، دریافت وحی، حفظ وحی، ابلاغ وحی، تفسیر وحی، اجرای وحی، و...، یا اینکه امور غیرمرتبط با مسئولیت و امور دینی دیگر هم می‌تواند متعلق عصمت قرار گیرد؟ مانند امور مربوط به وظایف فردی و زندگی شخصی که ربطی به مسئولیت‌های نبی و امام ندارد.
- سوم، قلمرو عصمت از جهت مرتبه؛ در این قلمرو، اقسام گناهان منافی با عصمت مورد بحث قرار می‌گیرد که آیا همه اقسام و مراتب گناه اعم از کبیره، صغیره، عمدی، سهوی و نسیانی در عصمت دخالت دارند یا نه؟[۳].
در نگاهی دیگر، مبحث عصمت از سه جهت مورد بحث و بررسی قرار گرفته است:
- عصمت از گناه و مخالفت نکردن با اوامر و نواهی مولوی خداوند؛
- عصمت در قبول وحی و حفظ وحی و ابلاغ وحی؛
- عصمت از خطا و اشتباه در تطبیق شریعت و در امور فردی و اجتماعی»[۴].
وسعت عصمت معصومین شامل امور فردی، امور اجتماعی، امور دینی و امور غیر دینی میشود، به نحوی که می‌‌توان گفت امامت امامان معصوم زیر سایۀ عصمت آنان توسط خداوند جعل شده است[۵]
جستارهای وابسته
منابع
سلیمانیان، مصطفی، مقامات امامان
زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵
نادم، محمد حسن، رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید، پژوهشنامه کلام تطبیقی شیعه؛ سال ۱، شماره ۱، بهار و تابستان ۱۳۹۸
پانویس
- ↑ اسدآبادی، عبدالجبار، المغنی فی ابواب التوحید و العدل، تحقیق: محمد مصطفی حلمی، ج۱۳، ص۱۵؛ علم الهدی، سیدمرتضی، الشافی فی الامامة، تحقیق: سید عبدالزهرا حسینی، ج۱، ص۲۰۷.
- ↑ نادم، محمد حسن، رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید، ص۱۵۷-۱۷۶.
- ↑ نادم، محمد حسن، رویکرد کلامی محدثان و متکلمان در تبیین قلمرو عصمت با تأکید بر آرای شیخ صدوق و شیخ مفید، ص۱۵۷-۱۷۶.
- ↑ سلیمانیان، مصطفی، مقامات امامان، ص ۲۱۷.
- ↑ ر.ک: زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ص ۱۲۵-۱۲۹.