انیس بن قتاده باهلی
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
وی از تیره باهله از قیس عیلا بن مضر بود[۱]. نام او را «انس» نیز گفته‌اند[۲]، اما «أنیس»، درست‌تر[۳] و مشهورتر است[۴]. او را در شمار اصحاب ساکن بصره آورده‌اند[۵].
براساس گزارشی تاریخی، در مجلسی که خطیبان درباره امام علی (ع) سخنان ناشایست می‌گفتند، مردی از انصار به نام انیس پس از ستایش و درود بر خداوند گفت: شما امروز در دشنام به این مرد- امام علی (ع)- زیاده روی کردید. به خدا سوگند از رسول خدا (ص) شنیدم که فرمود: «روز قیامت از بیشتر جانداران روی زمین شفاعت خواهم کرد»؛ وی سپس گفت: به خدا سوگند هیچ کس به رسول خدا (ص) نزدیک‌تر از علی نیست؛ آیا شفاعت آن حضرت به شما می‌رسد، اما به اهل بیتش نمی‌رسد؟[۶]
ابن اثیر[۷] با اشاره به اختلاف در نسبت انیس به انصاری یا باهلی، گوید: در این روایت چیزی نیست که بر باهلی بودن انیس دلالت داشته باشد، بلکه روایت دال بر انصاری بودن اوست و اگر نسبت او را باهلی نمی‌گفتند، بهتر بود. برخی همین حدیث شفاعت را به أُنیس انصاری یا اُنیس انصاری بیاضی نسبت داده، بدون ذکر نسبش، برای او شرح حال جداگانه‌ای آورده‌اند[۸][۹]
منابع
پانویس
- ↑ خلیفة بن خیاط، ص۹۳ و ۹۴؛ ابن حزم، ص۲۴۷.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۲۹۳؛ ابن حجر، ج۱، ص۲۷۵.
- ↑ ابن حجر، ج۱، ص۲۸۵.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۰۲.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۲۴۹؛ ابن عبدالبر، ج۱، ص۲۰۲؛ ذهبی، ج۱، ص۳۲.
- ↑ ابونعیم، ج۱، ص۲۴۹؛ ابن اثیر، ج۱، ص۳۰۴.
- ↑ ابن اثیر، ج۱، ص۳۰۲.
- ↑ طبرانی، اوسط، ج۵، ص۲۹۶؛ ابونعیم، ج۱، ص۲۵۰؛ ابن عبد البر، ج۱، ص۲۰۳؛ ابن اثیر، ج۱، ص۳۰۲؛ ابن حجر، ج۱، ص۲۸۷.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «انیس بن قتاده باهلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۵۱.