ایمان به غیب در اخلاق اسلامی

مقدمه

از دیگاه اسلام، هستی، به عالم طبیعت که در حوزه ادراک ما قرار دارد، منحصر نیست، بلکه عالم وجود دارای دو بخش است: بخش آشکار که از آن به عالم شهادت تعبیر می‌شود و بخشی پنهان که عالم غیب نام دارد. عالم شهادت شامل موجوداتی است که در حوزه ادراک حسی انسان قرار دارند.

موجودات دیدنی، شنیدنی، لمسی کردنی، بوییدنی و... همه در عالم شهادت قرار دارند. عالم غیب شامل موجوداتی است که انسان قادر به ادراک حسی آنها نیست^[۱]. مثل خدا و فرشتگان طبق این آموزه قرآنی تنها خدا هم از غیب و هم از شهادت آگاه است ﴿وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَيَوْمَ يَقُولُ كُنْ فَيَكُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ﴾^[۲] و دیگران جز به خواست خدا از غیب آگاه نمی‌شوند ﴿عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا﴾ ^[۳]. همچنین بخش محسوس عالم شهادت پست‌ترین مراتب هستی است و با این حال با عالم غیب بی‌ارتباط نیست و حداقل تدبیر آن از پس پرده غیب صورت می‌گیرد^[۴].

منابع

تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی ج۱

پانویس

↑ سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۵.
↑ «و اوست آن کس که آسمان‌ها و زمین را به درستی آفرید و روزی که فرماید: باش! بی‌درنگ خواهد بود، گفتار او راستین است و روزی که در «صور» دمند فرمانفرمایی از آن اوست؛ دانای نهان و آشکار است و او فرزانه آگاه است» سوره انعام، آیه۷۳.
↑ «او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند» سوره جن، آیه ۲۶؛ ر. ک: سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۱۷۱.
↑ تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی، ج۱، ص۱۱۷.

[1] سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۵.

[2] «و اوست آن کس که آسمان‌ها و زمین را به درستی آفرید و روزی که فرماید: باش! بی‌درنگ خواهد بود، گفتار او راستین است و روزی که در «صور» دمند فرمانفرمایی از آن اوست؛ دانای نهان و آشکار است و او فرزانه آگاه است» سوره انعام، آیه۷۳.

[3] «او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند» سوره جن، آیه ۲۶؛ ر. ک: سید محمدحسین طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۱۷۱.

[4] تهرانی، مجتبی، اخلاق الاهی، ج۱، ص۱۱۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]