پیروی از نواب عام در دوران غیبت

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.

ولایت فقیه تبعیت از امام عصر

وظیفۀ هر انسانی نسبت به امام زمان(ع) بر دو قسم است، وظایف عام و خاص. وظایف عام آن دسته از وظایفی است که هر مسلمانی نسبت به امام خود دارا هست؛ با قطع نظر از اینکه امام او مهدی(ع) است یا غیر او و با قطع نظر از اینکه امام او در حال غیبت است یا حضور؛ چون این وظیفه مربوط به هر امام واجب الطاعه است و قطعا شامل امام مهدی(ع) نیز می‌‌شود. اما وظایف خاص عبارت است از وظایفی که هر مسلمانی نسبت به خصوص امام مهدی(ع) دارد؛ چه وظایفی که مربوط به غیبت او می‌‌شود و چه مربوط به غیبت او نمی‌شود (اما مختص امام مهدی است؛ نه هر امامی)^[۱]. حال با توجه به این معنا از وظایف خاص، آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص محسوب می‌‌شود یا نه؟
مسلماً پیروی از نواب عام که عبارتند از "ولی فقیه، فقها و علما" در زمان غیبت امام عصر از وظایف خاص مسلمانان یا به عبارتی منتظران واقعی امام مهدی(ع) است؛ زیرا این وظیفۀ خاص، مقدمۀ ظهور آن حضرت است و در حقیقت تبعیت از ولی فقیه همان تبعیت از امام عصر است^[۲].

دلایل ضرورت پیروی از نواب عام امام عصر

موارد و دلایل ضرورت پیروی از نواب عام امام مهدی(ع) توسط مسلمانان عبارتند از:

از شرایط مردمی‌ ظهور آن است که مردم با اطاعت از جانشینان و نایبان امام زمان(ع) صداقت خود را نشان دهند^[۳].
از سوی دیگر، در زمان غیبت حضرت مهدی(ع) ما را به حال خود رها نکرده‌اند، بلکه به پیروی از فقها و اسلام شناسان عادل و با تقوا که نوّاب عام آن حضرت هستند، سفارش کرده‌اند؛ بنابراین، لازم است در حوادث و مشکلات، گوش به فرمان حکم خدا که از طریق فقیه جامع الشرایط عادل به ما ابلاغ می‌شود، باشیم و باید توجه داشت نقش ولایت فقیه، همان نقش امامت و تدوام خط انبیاست^[۴].
عصر غیبت، دوران پنهان‌زیستی امام و عدم دسترسی به ایشان است؛ در این صورت برای اخذ احکام و تعالیم دینی و عمل به وظایف و تکالیف سیاسی، اجتماعی و عقیدتی، باید به نایبان عام آن حضرت مراجعه کرد و به ولایت و رهبری آنان گردن نهاد. فقها و علما، به عنوان جانشینان عام امام عصر به حساب می‌‌آیند^[۵].
تبعیت از ولی فقیه به عنوان نائب عام امام عصر(ع) در دوران غیبت علاوه بر مصالح فراوان به مثابه تمرین تبعیت و اطاعت از آن امام به شمار می‌آید. در واقع زعامت و رهبری مسلمانان در دوران غیبت از ناحیۀ آن امام به فقیه جامع الشرائط رسیده است. بی‌تردید جامعه‌ای که پذیرای نائب امام عصر(ع) نباشد، پذیرای آن امام نیز نخواهد بود تاریخ^[۶] شاهدی بر این مدعاست، کوفیانی که از مسلم بن عقیل تبعیت نکردند و او را تنها گذاشتند از یاری نمودن امام حسین(ع) محروم ماندند^[۷].

نتیجه‌گیری

نتیجه اینکه، پیروی از نواب عام امام عصر(ع) نه تنها امری واجب و از وظایف خاص مسمانان است بلکه ادامۀ حیات نبوت، وابسته به پیروی از نواب عام است و کسانی که از این امر غافل‌اند از امام زمان خود هم بی نصیب می‌‌مانند. تاریخ شاهدی بر این مدعا است، کوفیانی که از مسلم بن عقیل تبعیت نکردند و او را تنها گذاشتند از یاری نمودن امام حسین (ع) محروم ماندند