قوت القلوب (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Msadeq (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۱۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۰ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
قوت القلوب
فی معامله‌المحبوب و وصف طریق‌ المریدالی مقام‌التوحید
زبانعربی
نویسندهابوطالب محمد بن علی مکی
موضوععرفان
مذهبشیعه
ناشرانتشارات دار الكتب العلمية
محل نشربیروت، لبنان
سال نشر۱۴۱۷ ق، ۱۳۷۶ ش
تعداد جلد۲
فهرست جلدهاجلد اول، جلد دوم
شماره ملی۱۱۳۶۲۴۹

قوت القلوب (فی معامله‌المحبوب و وصف طریق‌ المریدالی مقام‌التوحید) مجموعه‌ای دو جلدی که با زبان فارسی به بررسی مباحث عرفانی می‌پردازد. این مجموعه اثر ابوطالب محمد بن علی مکی است و انتشارات دار الكتب العلمية انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: « از نخستین و مهم‏‌ترین سرگذشت‌‏نامه‌‏های عارفان و معتبرترین منابع آداب و اصول طریقت است که از دیرباز تاکنون جزو منابع دست اول عرفان و تصوف بوده است. این کتاب، دایرة المعارفی از معارف دینی با گرایش عرفانی و صوفیانه است.

این کتاب را می‏‏‌توان جزء کتب حدیثی هم محسوب کرد؛ زیرا نویسنده به حدیث بسیار متکی است. برخی از محققان، روایات او را تضعیف کرده‏‌اند‏، اما واقعیت این است که در این کتاب هم روایات قوی و هم مرسل و مقطوع هست. در هر حال نمی‌‏‏توان به دلیل وجود معدود روایات غیرقابل قبول از اصل آن صرف نظر کرد. نویسنده آنچه در توان داشته به کار برده و کاستی‏‌های او در مقابل محسناتش اندک است. از سوی دیگر عارفان و نویسندگان دیگر مطالب او را تنقیح و گزینش کرده‌‏اند‏.

تکیه زیاد نویسنده بر توحید صفاتی و افعالی نشان دهنده روحیه و سلوک عرفانی و تجربیات عملی وی در زمینه‏ عرفان است. تکیه وی عمدتا بر روش پیامبر(ص) و صحابه است که گل سرسبد آنان امام علی است که از دیدگاه نویسنده جامع تمام کمالات همه صحابه است.

کتاب، مشتمل بر چهل و هشت فصل است و در دو جلد تنظیم شده است. حدود ۳۲ فصل در جلد اول و بقیه در جلد دوم ذکر شده است.

شیوه مؤلف، در هر فصلی، بر نقل آیات و روایات و حکایات و اقوال بزرگان در خصوص موضوع آن فصل، استوار است.

در این کتاب، از مایحتاج مرید تا رسیدن به توحید سخن گفته می‌‏شود؛ مایحتاجی اعم از فقه اصغر که فروع دین و تکالیف شرعی است و فقه اوسط که علم اخلاق است و فقه اکبر که عقاید است و نیز از تطبیق تصوف با تشرع و طریقت با شریعت بحث می‌‏شود»[۱]

مباحث جلدهای کتاب

دربارهٔ پدیدآورنده

ابوطالب مکی
ابوطالب محمد بن علی بن عطیه بن عطیه حارثی مکی معروف به ابوطالب مکی، از زاهدان، عارفان و مؤلفان مشهور صوفیه در قرن چهارم هجری قمری بود. ( متوفی ۳۸۶ ق /۹۹۶ م، بغداد)، تحصیلات دینی را از درس افرادی همچون: عبدالله بن جعفر بن فارس، ابوبکر آجری، علی بن احمد مصیصی، محمد بن عبدالحمید صنعانی و احمد ضحاک پیگیری کرد. او به تألیف چندین جلد کتاب پرداخت. «قوت القلوب»، «علم القلوب»، «اختلافات علم القلوب و قوت القلوب» و « المجمل المختصر» ‏برخی از این آثار است.[۲]

پانویس