بحث:شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)

مقدمه

• ‌انتظار امام مهدی(ع) به معنای آماده باش بودن برای تحقق حکومت عدل جهانی توسط آن حضرت است. بر اساس تعالیم روایی، انتظار واقعی و به تبع آن منتظر واقعی شرایط خاصی دارد و هر کسی را به صرف ادعا نمی‌توان منتظر واقعی فرض کرد.

شرایط بینشی و آگاهی

• شروط انتظار واقعی در سه حوزۀ زیر قابل تعریف است که عبارتند از:
• شرایط بینشی: اولین شرط انتظار واقعی، "ایجاد معرفت نسبت به امام عصر(ع)" است و بدیهی است هر مقدار، معرفت انسان نسبت به امام زمان(ع) بیشتر باشد، انسان ارزش او را بیشتر درک خواهد کرد. حصول این معرفت وابسته به "آگاهی" است و این آگاهی بر چند گونه است:

1. بینش توحیدی: یعنی اینکه تمام هستی از خدا و همه چیز در کف قدرت او است.
2. آگاهی به وعدۀ الهی در شرایط سخت سیاسی و مرحلۀ ضعف و ناکامی و در شرایط سقوط.
3. آگاهی به نقش انسان مسلمان در روی زمین، که عبارت است از سرپرستی، گواهی دادن و رهبری بشریت [به سوی خیر و فلاح‌].
4. آگاهی به نقش دین اسلام در زندگی بشری برای از میان برداشتن فتنه و امیال نفسانی از مسیر دعوت حق.
5. آگاهی به سنت‌های [رایج‌] الهی در تاریخ و اجتماع و ضرورت آمادگی، زمینه‌سازی، حرکت و فعالیت در ضمن این سنن و محال بودن گذر از آنها.

شرایط گرایشی

• شرایط گرایشی: دومین شرط انتظار واقعی، به حوزۀ گرایش انسانی و امیال عاطفی باز می‌گردد، که برخی از آنها عبارتند از:

1. محبت به امام زمان(ع): زیرا بدیهی است تا زمانی که محبت به امام زمان(ع) در وجود انسان شکل نگرفته و شعله ور نشده باشد، او نمی‌تواند به وظایف منتظر واقعی عمل نماید: ﴿قُل لّا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى﴾.
2. ایجاد سنخیت با امام زمان(ع): منتظران واقعی کسانی هستند که وضعیت روحی و عاطفی خود را به گونه‌ای سامان می‌دهند که با حضرت بقیة الله الاعظم(ع) بیشترین سنخیت را داشته باشند. بدیهی است انتظار، ملازم با سنخیت داشتن با منتظر است و ایجاد سنخیت با امام زمان(ع) از طریق تقویت ایمان، تثبیت تقوا، تحکیم فضایل اخلاقی و توسعۀ درجات معنوی حاصل می‌شود.
3. دعا برای سلامتی و ظهور حضرت مهدی(ع): منتظر واقعی کسی است که هر لحظه، برای سلامتی محبوبش دعا می‌کند و از خداوند درخواست می‌کند هر چه زودتر او را برساند. چه اینکه آن وجود نازنین خود در کلامی گهربار فرموده‌اند: «أَکثِرُوا الدُعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَ ذَلِک فَرَجُکم‌» آری، منتظر واقعی کسی است که در انتظار رسیدن زمان ظهور حضرت مهدی(ع) باشد.

شرایط کنشی و رفتاری

• شرایط کنشی: سومین شرط انتظار واقعی، به حوزه کنش انسانی و رفتارهای فردی و افعال جمعی باز می‌گردد، که برخی از آنها عبارتند از:

1. ارتباط با امام زمان(ع): منتظر واقعی، در زمان غیبت کبری که موفق به زیارت حضرت مهدی(ع) نمی‌شود، باید ارتباط خویش را با آن حضرت حفظ کند.
2. زمینه سازی برای ظهور امام زمان(ع): منتظر واقعی کسی است که نه تنها در انتظار رسیدن زمان ظهور حضرت مهدی(ع) بوده و برای ایشان دعا می‌کند، بلکه همواره در فکر زمینه‌سازی برای ظهور آن حضرت است. از جمله کارهایی که می‌توان برای زمینه‌سازی ظهور انجام داد عبارتند از: انجام واجبات و ترک محرمات و عمل به دستورات قرآن و عترت.

سایر شرایط انتظار واقعی

• برخی دیگر از شرایط انتظار واقعی عبارتند از:

1. جهاد: جهاد به معنای به کار گرفتن تمام توان همراه با تحمل مشقت‌ها در مسیر دستیابی به هدف است و اولین اثر انتظار تشکیل حکومت عدل جهانی، شکل‌گیری روحیۀ جهادی در درون آدمی و رو آوردن به عمل مجاهدانه است.
2. ظرفیت و تحمل: میزان تحمل انسان به اندازه عشق و تعلق خاطری است که به محبوبش دارد و این عشق است که آستانۀ تحمل آدمی را بالاتر می‌برد و او را برای رسیدن به محبوب به هر ریاضتی می‌کشاند و در مواجهه با سختی‌های راه مجاب می‌کند، بنابراین وقتی که مؤمن منتظر، چشم انتظار تشکیل جامعۀ آرمانی است و آن را به عنوان هدف و مطلوب خود برگزید، به میزان تعلق خاطری که به این آرمان دارد سختی‌های مسیر را تحمل می‌کند و از موانعی که در راه آن قرار دارند نمی‌هراسد.
3. نیروسازی: وقتی که مقصد ـ نه تکامل یک نفر ـ تکامل جامعه و بالاتر از آن جامعۀ جهانی است و قرار است جامعۀ جهانی موحد تشکیل شود که به تعبیر قرآن ﴿يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئًا﴾ است، این مقصد طولانی را نمی‌توان به تنهایی پیمود؛ به تعبیر دیگر منتظران چشم به راه ظهور امام مهدی و تشکیل حکومت عادلانۀ جهانی هستند که شرق و غرب دنیا را فرا می‌گیرد، از این رو دستیابی به این هدف سترگ نیازمند تربیت و پرورش انسان‌هایی در این طراز است و با تربیت افراد و شکل دادن جمعیت‌هایی از تربیت‌یافتگان و رشد و ارتقا دادن آنان و نیز توسعه این جمعیت‌هاست که می‌توان امید نیل به آن چشم‌انداز بزرگ داشت.
4. امیدواری‌: درصورتی که انسان به برآورده شدن وعده‌های خداوند و قدرت و اقتدار او امیدوار باشد؛ بی‌گمان این امید پایان‌ناپذیر بوده و صاحبش ناکام نخواهد شد. به همین دلیل مسلمان، نیرو و توان خود را به نیرو و قدرت الهی پیوند می‌زند و هرکه چنین کند، نیرو و اقتدارش پایان ناپذیر خواهد بود.
5. استقامت در برابر دشمنان: طبیعی است هر جا چراغ هدایتی افروخته شود و جریانی در مسیر حق و برای حمایت از حق و به انگیزه گسترش حقیقت شکل بگیرد جبهه باطل با تمام قوا در برابرش صف‌آرایی کند؛ از این‌رو کسی که چنین چشم‌انداز سترگی را برای خود انتخاب می‌‌کند باید خود را برای مقاومت در برابر دشمنی‌ها و ستیزه‌جویی‌های دشمنان مهیا کند، دشمنی‌هایی عمیق که جز با کوتاه آمدن از هدف، رو به افول نمی‌رود.
6. حرکت‌: حرکت، همان امر به معروف و نهی از منکر، دعوت به سوی خدا، آماده‌سازی زمین برای ظهور امام عصر(ع) و برپایی دولت جهانی او و ایجاد آمادگی‌های بینشی، ایمانی و تشکیلاتی و توانایی در نسل مؤمنی است که به یاری امام و زمینه‌سازی ظهورش قیام کنند.