محمد بن عبدالله حمیری قمی

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

محمد بن عبدالله حمیری قمی در تاریخ اسلامی

مقدمه

شیخ ابو جعفر محمد بن عبدالله بن جعفر بن الحسین بن جامع بن مالک حمیری قمی از محدثان گران‌قدر و دانشوران نامدار شیعه در اوایل غیبت صغری بوده است.

پدرش از اصحاب بزرگوار امام حسن عسکری (ع) و از مؤلفان و محدثان مورد وثوق به شمار آمده و از آثار ارزشمند او، جمع‌آوری و تدوین توقیعات بوده است. همچنین «احمد»، «جعفر» و «حسین» - برادران دیگر شیخ ابو جعفر حمیری، از محدّثان برومند و نامدار شیعه بوده‌اند و با حضرت بقیة الله (ع) مکاتبه داشته‌اند.

نسبت حمیری از آن جهت است که این خاندان از نسل قبیله "حمیر" از قبایل بزرگ یمن بوده‌اند و عنوان قمی، به اعتبار اقامت در شهر مقدس قم می‌باشد. شیخ ابو جعفر حمیری، از اساتید شیخ کلینی به شمار آمده است.

همچنین علی بن حاتم قزوینی کتاب‌هایش را از وی روایت نموده، و نیز شیخ صدوق به واسطه احمد بن هارون فامی و جعفر بن الحسین از او روایت کرده است. جعفر بن محمد بن قولویه هم از حمیری حدیث گرفته است.

حمیری آثار ارزشمندی داشته، از جمله: «کتاب الحقوق»، «کتاب الاوائل»، «کتاب السماء»، «کتاب الارض»، «الغیبة و الحیرة»، «کتاب المساحة و البلدان»، «قرب الاسناد»، «کتاب ابلیس و جنوده»، و «کتاب الاحتجاج». نیز در ابواب مختلف شریعت، مسائلی از حضرت ولی عصر (ع) پرسیده است. سه توقیع از سوی آن حضرت در پاسخ به سؤالات او صادر گردیده است؛ در یکی از این توقیعات پس از جواب سؤالات، امام زمان (ع)، زیارت آل یاسین را مرقوم داشته‌اند و شیعیان را به آن افتخار بخشیده‌اند.

پرسش مستقیم

• توقیعات امام مهدی به چه کسانی بوده است؟ (پرسش)

1. توقیع به چه معناست؟ (پرسش)
2. توقیع ابتدایی به چه معناست؟‌ (پرسش)
3. نقش سفیر در توقیعات چه بوده است؟ (پرسش)
4. در چه مدت زمانی توقیع از طرف امام مهدی صادر می‏‌شده است؟ (پرسش)
5. آیا توقیعات به خط خود امام مهدی بوده است؟ (پرسش)
6. چه مقدار توقیع از ناحیه مقدسه صادر شده است؟ (پرسش)
7. سند دو توقیع صادر شده از امام مهدی‏ بر شیخ مفید چگونه قابل اثبات است؟ (پرسش)
8. آیا زیارت‏نامه‌‏های منسوب به امام مهدی از طریق توقیع به دست ما رسیده است؟ (پرسش)
9. در نامه امام مهدی به شیخ مفید به چه مطالبی اشاره شده است؟ (پرسش)
10. دو توقیع امام مهدی به شیخ مفید در چه زمانی صادر شد؟ (پرسش)
11. متن دو توقیع امام مهدی به شیخ مفید چیست؟ (پرسش)
12. توقیع امام مهدی در پاسخ اسحاق بن یعقوب چه بود؟ (پرسش)
13. توقیعات امام مهدی چگونه صادر شده است؟ (پرسش)
14. معروف‌ترین توقیع امام مهدی کدام است؟ (پرسش)

منابع

• مجتبی تونه‌ای، موعودنامه