ابن وضاح در علوم قرآنی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ابن وضاح است. ابن وضاح از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابن وضاح در علوم قرآنی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
وی از مفسران عصر حضور است؛ زیرا شیخ طوسی او را با عنوان «عبدالله بن وضّاح» از اصحاب امام کاظم(ع) به شمار آورده[۱] و در فهرست از وی با عنوان «ابن وضّاح» یاد کرده و با عبارت " له كتاب التفسير" از کتاب تفسیری وی خبر داده است[۲].
آیت‌الله خویی نیز ابن وضاح را همان عبد الله بن وضاح دانسته است[۳]، ولی آقا بزرگ تهرانی پس از ذکر کتاب وی با عنوان تفسیر ابن وضّاح فرموده است: اسم وی معلوم نیست و از شیخ نقل کرده که او را در باب کنیه‌های فهرست آورده و گفته است: «احمد بن میثم نوه فضل بن دکین کوفی که در سال ۲۱۹ شهید شده این تفسیر را از وی روایت کرده»، و از آن استفاده کرده است که وی در اواسط قرن سوم زندگی می‌کرده و احتمال داده است که وی از نوه‌های عبدالله بن وضّاح کوفی باشد[۴]، ولی در فهرست شیخ دربارۀ ایشان چنین سخنی دیده نمی‌شود، بلکه این سخن را شیخ دربارۀ کتاب المناقب حمّانی که بعد از ایشان آورده، فرموده است[۵] و ظاهراً آقا بزرگ به اشتباه این سخن را دربارۀ تفسیر ابن وضاح دانسته است. در نتیجه، بر این اساس که وی «عبد الله بن وضاح» باشد، شیعه و ثقه است؛ زیرا نجاشی او را در رجال خویش ذکر و توثیق کرده است[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ رجال الطوسی، ص۳۵۵ (اصحاب الکاظم(ع)، باب العین، رقم ۲۴).
- ↑ ر.ک: طوسی، الفهرست، ص۱۹۳، رقم ۸۸۲.
- ↑ ر.ک: خویی، معجم رجال الحدیث، ج۲۳، ص۴۹، رقم ۱۵۱۷۶ و ج۱۰، ص۳۶۴، رقم ۷۱۹۷.
- ↑ آقا بزرگ تهرانی، الذریعة، ج۴، ص۲۴۹، رقم ۱۱۹۸.
- ↑ ر.ک: طوسی، الفهرست، ص۱۹۳، رقم ۸۸۳.
- ↑ رجال النجاشی، ص۲۱۵، رقم ۵۶۰. شایان ذکر است که برخی او را متوفای حدود ۳۲۸ و معاصر شیخ کلینی دانسته‌اند (ر.ک: عقیقی بخشایشی، طبقات مفسران شیعه، ج۱، ص۵۹۶، رقم ۱۱۲) ولی نادرستی آن نیز با توجه به بیان فوق، معلوم است.
- ↑ بابایی، علی اکبر، تاریخ تفسیر قرآن، ص ۲۳۳-۲۳۴.