ابزارهای قیام امام مهدی

مقدمه

هنگام ظهور و قیام جهانی حضرت مهدی(ع)، تمام قدرت‌های باطل و ستمگر، مقهور و مغلوب قدرت بی‌پایان حضرت مهدی(ع) شده، مانند علف‌های هرز از روی زمین برداشته می‌شوند تا زمینه رشد و کمال انسان‌ها، به صورت کامل فراهم آید و زمین پر از عدل و داد شود. اما پرسش این است که این پیروزی به چه صورت است و حضرت مهدی(ع) با چه ابزاری بر آن قدرت‌ها پیروز می‌شود؟ در روایات، کمتر سخن روشنی در این‌باره به چشم می‌خورد و یگانه ابزار و سلاح آن حضرت هنگام قیام، سیف (شمشیر) ذکر شده است^[۱]. در این باره که آیا این شمشیر بر معنای حقیقی حمل می‌شود یا معنای کنایی، دو دیدگاه وجود دارد:

معنای حقیقی: عده‌ای بر این باورند: کاربرد کلمه "شمشیر" در معنای حقیقی است و مصداق آن، همان ابزار جنگی خاص است. اینان درباره پیروز شدن حضرت مهدی(ع) با این سلاح بر دشمنان، توجیهات گوناگونی دارند: برخی می‌گویند: اگرچه حضرت با شمشیر قیام می‌کند؛ اما خداوند در آن شمشیر قدرت و اعجازی قرار می‌دهد که همه سلاح‌های موجود را مقهور نیروی خود می‌سازد^[۲]. دسته دیگر می‌گویند: خداوند در عصر ظهور، همه تسلیحات دشمن را از کار می‌اندازد و یا به سبب جنگ‌های خونینی که در آستانه ظهور به وقوع می‌پیوندد، تمام سلاح‌های پیشرفته از بین می‌رود. مردم نیز به ناگزیر در جنگ، از همان سلاح‌های ابتدایی (یعنی شمشیر و مانند آن) استفاده می‌کنند؛ بنابراین حضرت مهدی(ع) با همان شمشیر می‌جنگد. به نظر عده‌ای: همه اسلحه‌ها در اختیار حضرت قرار می‌گیرد؛ ولی از آنجا که استفاده از آنها به ناگزیر ستمگرانه خواهد بود، حضرت فقط از سلاح شمشیر بهره می‌برد.

دلیل‌های این دیدگاه:

روایاتی که حکایت می‌کند آن حضرت، مدتی طولانی شمشیر بر دوش می‌گیرد. امام باقر(ع) فرمود: «"وَ یَضَعُ السیْفَ ثَمَانِیَهَ أَشْهُرٍ هَرْجاً هَرْجاً حَتی یَرْضَی اللهُ"»^[۳]؛ و مدت هشت ماه شمشیر بر شانه خود دارد و دشمنان را از بین می‌برد تا آن گاه که خداوند خشنود شود….
معصومین(ع) می‌توانستند از مدلول سلاح که قدرت و قوت است یاد کنند.
استفاده از سلاح‌های ساده همچون شمشیر بر خلاف بهره‌گیری از سلاح‌های پیشرفته به جهت عادلانه بودن مبارزه با آن است. استفاده از سلاح‌های کشتار گروهی، شایسته رهبر آسمانی عدالت‌گستر نیست؛ چه اینکه سلاح‌های کشتار جمعی، علاوه بر انسان‌های بی‌گناه، جانوران و طبیعت را نیز از بین می‌برد!

معنای مجازی و کنایی: دسته‌ای دیگر بر این باورند که شمشیر، کنایه از قدرت و نیروی نظامی است. این گروه، شواهد متعددی بر این ادعای خود، از ادبیات محاوره‌ای ذکر می‌کنند؛ ولی آنچه ایشان را به این قول وادار کرده، پیشرفت روزافزون جنگ افزارها و فناوری دفاعی است. از آنجا که اینان نتوانسته‌اند بین شمشیر و سلاح‌های پیشرفته، نسبتی بر قرار کنند، به چنین توجیهی دست زده‌اند! آنان شمشیر را نماد قدرت دانسته، می‌گویند: هر ابزاری که قدرت حضرت را به نمایش بگذارد، می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. به نظر می‌رسد دیدگاه نخست قابل قبول‌تر باشد. افزون بر آنچه یاد شد، ممکن است گفته شود: با تکامل خارق‌العاده علم در آن زمان، ممکن است سلاح‌هایی فراهم آید که هرگز در تصور انسان‌های امروز قابل درک نباشد. بنابراین علم آن به اهلش واگذار شده است. در هر حال قیام حضرت مهدی(ع) مبارزه‌ای است در برابر نیروهای کفر جهانی و برخلاف پندار برخی، این پیروزی با سختی‌ها و ناملایمات فراوانی آمیخته خواهد شد که بایسته است منتظران راستین و زمینه‌سازان آن قیام جهانی، به بهترین صورت ممکن خود را آماده سازند. موسی بن بکر واسطی از بشیر نبال روایت کرده که گفت: به امام باقر(ع) عرض کردم: آنان می‌‌گویند که مهدی(ع) اگر قیام کند، کارها به خودی خود برای او برقرار می‌شود و به اندازه حجامتی خون نمی‌ریزد. آن حضرت فرمود: «"کَلا وَ الذِی نَفْسِی بِیَدِهِ لَوِ اسْتَقَامَتْ لِأَحَدٍ عَفْواً لَاسْتَقَامَتْ لِرَسُولِ اللهِ صحِینَ أُدْمِیَتْ رَبَاعِیَتُهُ وَ شُج فِی وَجْهِهِ کَلا وَ الذِی نَفْسِی بِیَدِهِ حَتی نَمْسَحَ نَحْنُ وَ أَنْتُمُ الْعَرَقَ وَ الْعَلَقَ ثُم مَسَحَ جَبْهَتَهِ"»^[۴]؛ هرگز چنین نیست؛ سوگند به آنکه جانم در دست اوست! اگر کارها به خودی خود، برای کسی برقرار و رو به راه می‌شد، به طور مسلم برای رسول خدا درست می‌شد؛ آن گاه که دندان‌های پیشین آن حضرت شکست و صورتش را زخم رسید! نه هرگز، سوگند به آنکه جان من در دست اوست [چنین نخواهد شد] تا آنکه ما و شما عرق و خون بسته شده را پاک کنیم. سپس آن حضرت پیشانی خود را به عنوان نشانه‌ای از آن حالت پاک کرد. شکی نیست که دشمنان آن گاه که نابودی خود را در قیام آن حضرت ببینند همه تلاش خود را برای بقای خود به کار خواهند گرفت و این گونه نخواهد بود که به راحتی تسلیم شوند! اگر چنین باشد، پس این همه انتظار و فراهم شدن ابزار و امدادهای الهی برای چیست؟^[۵]

پرسش مستقیم

امام مهدی بعد از ظهور چه نوع سلاحی دارند؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

منابع

سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳

پانویس

↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۰۷، ح۱؛ ج۸، ص۵۰، ح۱۳؛ صدوق، عیون اخبارالرضا(ع)، ج۱، ص۵۹، ح۲۹؛ همو، علل الشرایع، ج۱، ص۲۴۵، ح۶؛ همو، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۲۱، ح۳؛ الاستبصار، ج۳، ص۱۰۸، ح۵۳۸۳؛ التهذیب، ج۶، ص۱۵۴، ح۲؛ نعمانی، الغیبه، ص۱۶۴، ح۵. و ده‌ها کتاب دیگر.
↑ ر. ک: صدوق، الخصال، ج۲، ص۶۴۹، ح۴۳.
↑ نعمانی، الغیبه، ص۱۶۴، ح۵.
↑ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۸۴، ح۳.
↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ص۱۷۶-۱۷۸.

[1] محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۰۷، ح۱؛ ج۸، ص۵۰، ح۱۳؛ صدوق، عیون اخبارالرضا(ع)، ج۱، ص۵۹، ح۲۹؛ همو، علل الشرایع، ج۱، ص۲۴۵، ح۶؛ همو، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۲۱، ح۳؛ الاستبصار، ج۳، ص۱۰۸، ح۵۳۸۳؛ التهذیب، ج۶، ص۱۵۴، ح۲؛ نعمانی، الغیبه، ص۱۶۴، ح۵. و ده‌ها کتاب دیگر.

[2] ر. ک: صدوق، الخصال، ج۲، ص۶۴۹، ح۴۳.

[3] نعمانی، الغیبه، ص۱۶۴، ح۵.

[4] محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۸۴، ح۳.

[5] سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ص۱۷۶-۱۷۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]