عبدالله بن قیس کندی

مقدمه

نامش عبدالله بن قیس، ولی به ابوبحره مشهور است^[۱]. در انتساب به قبیله از او با عنوان کندی، سکونی و تراغمی^[۲] یاد می‌کنند و به دلیل منزل گزیدن در شام، به او حمصی و شامی می‌گویند^[۳]. او جاهلیت و اسلام را درک کرد، و با معاذ بن جبل مصاحبت داشت^[۴] ذهبی^[۵] او را در شمار صحابه آورده است؛ چنان که مغلطای به نقل از ابوعمرو دانی مصنف، برای او ادراک رسول خدا(ص) را نوشته و حدیثی از او را نقل کرده است^[۶] البته منابع دیگر، همین حدیث «لن تزالو بخير ما لم تحاسدوا»؛ با واسطه ضمر به ثعلبه از رسول خدا(ص) نقل کرده‌اند^[۷] بیشتر منابع، او را تابعی دانسته‌اند. ابن سعد او را در طبقه اول تابعین اهل شام آورده است^[۸] چنان‌که ابوزرعه، او را در طبقه پس از صحابه دانسته است^[۹] ابن حجر نیز او را در قسم سوم کتابش آورده که به افراد غیر صحابی اختصاص دارد ^[۱۰].

ابو بحریه، در فتوحات روم به سال سیزدهم حاضر بود و خطبه عمر را در جابیه شنید^[۱۱]. وی در شام به در مجلس حدیث معاذ بن جبل راه یافت^[۱۲] و در مسجد دمشق، همراه عده‌ای دیگر از ابوکبشه سلولی حدیث شنید^[۱۳]. وی که از اصحاب ابو عبیدة بن جراح بود، در بیماری او به عیادتش رفت^[۱۴].

ابوبحریه در ادامه فتوحات روم در سال بیست شرکت داشت و بنا بر سخن واقدی، نخستین کسی بود که وارد آن سرزمین شد^[۱۵] و از درب روم گذشت^[۱۶]. این گفته را طبری نیز تأیید کرده است^[۱۷]. البته خود ابوبحریه نقل کرده که در اولین لشکری بوده که به فرماندهی عبدالله بن سعدی^[۱۸] در خلافت عمر به جنگ تابستانی (صائفه) رفته و وارد سرزمین روم شده است^[۱۹]. او در جنگ پشت کار داشت و از اطرافیانش می‌خواست چنانچه در کارزار از او نااستواری دیدند، بدو تذکر دهند^[۲۰]. ابو بحریه با توجه به آیه ﴿إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الَّذِينَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِهِ صَفًّا كَأَنَّهُمْ بُنْيَانٌ مَرْصُوصٌ﴾^[۲۱]. دوست داشت روی زمین و پیاده بجنگد، نه سواره و بر روی اسب^[۲۲].

بنا بر نقل واقدی، عثمان در خلافت خود از معاویه خواست فردی را که امین مسلمانان و آشنا به سیاست ایشان باشد، برای جنگ تابستانی (صائفه) بفرستد که او ابوبحریه را گسیل داشت^[۲۳]. ابوبحریه هنگامی که معاویه، بر منبر، اموال و فییء مسلمانان را از آن خود می‌دانست، به او اعتراض کرد^[۲۴] با این حال، معاویه و خلفای بنی امیه او را بزرگ می‌شمردند^[۲۵] وی در پیری نزد عبدالملک رفت. عبدالملک که ضعف در پیری را در او دید، نظرش را درباره معاف بودن از حضور بُعوث (گسیل دسته‌های نظامی) پرسید. ابوبحریه پاسخ منفی داد و از او خواست یکی از فرزندانش را برای خدمت بپذیرد^[۲۶].

در زمان مرگ وی اختلاف است. طبری مرگش را در سال ۷۷ دانسته است^[۲۷]. برخی، مرگ او را در زمان خلافت عبدالملک بن مروان می‌دانند؛ زیرا پس از این دوره، دیگر یادی از او نیست^[۲۸] عده‌ای نیز مرگش را در خلافت ولید بن عبدالملک ذکر می‌کنند^[۲۹].

ابو بحریه که عثمانی مذهب بود^[۳۰] ثقه دانسته شده ^[۳۱] و با عنوان ناسک و فقیه از او یاد شده است ^[۳۲].

او از عمر، معاذ بن جبل، ابوعبیده جراح و عده‌ای دیگر روایت می‌کند^[۳۳] و فرزندش بحریه از او روایت می‌کند^[۳۴].^[۳۵]

جستارهای وابسته

بحریه بن عبدالله بن قیس کندی (فرزند)

منابع

داداش نژاد، منصور، مقاله «عبدالله بن قیس کندی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱

پانویس

↑ ابن حجر، تهذیب، ج۵، ص۳۱۹.
↑ تراغم بطنی از سکون؛ سمعانی، ج۱، ص۳۵۵.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۰۸.
↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۴۰.
↑ تجرید، ج۱، ص۳۳۰.
↑ مغلطای، ج۱، ص۳۷۷.
↑ طبرانی، مسند شامیین، ج۲، ص۴۳۳؛ ابن ابی عاصم، ج۳، ص۶۸ و ج۵، ص۳۳۰.
↑ ابن سعد، ج۷، ص۳۰۸.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۰.
↑ الاصابه، ج۷، ص۴۰.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۰۸.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۰۹.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۰.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۴-۱۱۳.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۴-۱۱۵؛ ابن حبان، ج۲، ص۲۲.
↑ مزی، ج۱۵، ص۴۵۸.
↑ طبری، تاریخ، ج۴، ص۱۱۲.
↑ عمیر بن سعد؛ مزی، ج۱۵، ص۴۵۸.
↑ ابن مبارک، ص۲۰۱؛ مزی، ج۱۵، ص۴۵۸؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۹۵.
↑ طبری، جامع البیان، ج۲۸، ص۱۱۰.
↑ «بی‌گمان خداوند کسانی را دوست می‌دارد که در راه او صف زده کارزار می‌کنند چنان که گویی بنیادی به هم پیوسته (و استوار) اند» سوره صف، آیه ۴.
↑ ابن جوزی، زاد المسیر، ج۸، ص۱۶.
↑ مزی‌، ج۱۵، ص۴۵۷؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۴؛ ابن جوزی، منتظم، ج۴، ص۲۹۴؛ ابن حجر، تهذیب، ج۵، ص۳۱۹.
↑ ابن عساکر، ج۵۹، ص۱۶۹.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۵؛ ذهبی، سیر، ج۴، ص۵۹۴.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۵.
↑ ابن حجر، تهذیب، ج۵، ص۳۱۹؛ در تاریخ طبری این مطلب یافت نشد.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۶.
↑ ذهبی، تاریخ، ج۶، ص۵۱۲؛ مزی، ج۱۵، ص۴۵۸.
↑ مزی، ج۱۵، ص۴۵۸؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۵.
↑ عجلی، ج۲، ص۳۸۶؛ ابن حبان، ج۵، ص۲۵؛ مزی، ج۱۵، ص۴۵۷.
↑ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۴.
↑ بخاری، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۱۷۱؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۲۲۵؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۰۸.
↑ مزی‌، ج۱۵، ص۴۵۷؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۴؛ ذهبی، تاریخ، ج۶، ص۵۱۲.
↑ داداش نژاد، منصور، مقاله «عبدالله بن قیس کندی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۴۰-۱۴۱.

[1] ابن حجر، تهذیب، ج۵، ص۳۱۹.

[2] تراغم بطنی از سکون؛ سمعانی، ج۱، ص۳۵۵.

[3] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۰۸.

[4] ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۴۰.

[5] تجرید، ج۱، ص۳۳۰.

[6] مغلطای، ج۱، ص۳۷۷.

[7] طبرانی، مسند شامیین، ج۲، ص۴۳۳؛ ابن ابی عاصم، ج۳، ص۶۸ و ج۵، ص۳۳۰.

[8] ابن سعد، ج۷، ص۳۰۸.

[9] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۰.

[10] الاصابه، ج۷، ص۴۰.

[11] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۰۸.

[12] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۰۹.

[13] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۰.

[14] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۴-۱۱۳.

[15] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۴-۱۱۵؛ ابن حبان، ج۲، ص۲۲.

[16] مزی، ج۱۵، ص۴۵۸.

[17] طبری، تاریخ، ج۴، ص۱۱۲.

[18] عمیر بن سعد؛ مزی، ج۱۵، ص۴۵۸.

[19] ابن مبارک، ص۲۰۱؛ مزی، ج۱۵، ص۴۵۸؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۹۵.

[20] طبری، جامع البیان، ج۲۸، ص۱۱۰.

[21] «بی‌گمان خداوند کسانی را دوست می‌دارد که در راه او صف زده کارزار می‌کنند چنان که گویی بنیادی به هم پیوسته (و استوار) اند» سوره صف، آیه ۴.

[22] ابن جوزی، زاد المسیر، ج۸، ص۱۶.

[23] مزی‌، ج۱۵، ص۴۵۷؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۴؛ ابن جوزی، منتظم، ج۴، ص۲۹۴؛ ابن حجر، تهذیب، ج۵، ص۳۱۹.

[24] ابن عساکر، ج۵۹، ص۱۶۹.

[25] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۵؛ ذهبی، سیر، ج۴، ص۵۹۴.

[26] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۵.

[27] ابن حجر، تهذیب، ج۵، ص۳۱۹؛ در تاریخ طبری این مطلب یافت نشد.

[28] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۶.

[29] ذهبی، تاریخ، ج۶، ص۵۱۲؛ مزی، ج۱۵، ص۴۵۸.

[30] مزی، ج۱۵، ص۴۵۸؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۵.

[31] عجلی، ج۲، ص۳۸۶؛ ابن حبان، ج۵، ص۲۵؛ مزی، ج۱۵، ص۴۵۷.

[32] ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۴.

[33] بخاری، التاریخ الکبیر، ج۵، ص۱۷۱؛ ابن ماکولا، ج۷، ص۲۲۵؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۰۸.

[34] مزی‌، ج۱۵، ص۴۵۷؛ ابن عساکر، ج۳۲، ص۱۱۴؛ ذهبی، تاریخ، ج۶، ص۵۱۲.

[35] داداش نژاد، منصور، مقاله «عبدالله بن قیس کندی»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۱۴۰-۱۴۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]

[۳۰]

[۳۱]

[۳۲]

[۳۳]

[۳۴]

[۳۵]