جاسوسی در فقه سیاسی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث جاسوسی است. جاسوسی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جاسوسی در قرآن - جاسوسی در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
«جاسوسی»، عبارت است از گردآوری و گزارش مخفیانه اخبار و اطلاعات سری کسی یا مؤسسهای و یا کشوری، به طرف مقابل یا افراد و یا کشور ذی نفع، از احکام آن در باب جهاد سخن گفته‌اند. جاسوسی مسلمانی علیه مسلمان، حرام و موجب ثبوت تعزیر است؛ هر چند امام(ع) می‌تواند او را عفو کند[۱]. جایز نیست فرمانده لشکر، کسی را که علیه مسلمانان جاسوسی می‌کند، یا جاسوسی را پناه می‌دهد همراه خود به جنگ ببرد و اگر چنین فردی در جنگ شرکت کند، از غنایم سهمی نمی‌برد[۲]. جاسوسی کردن علیه کفار، به نفع مسلمانان جایز است و بنا بر تصریح برخی، جاسوس از غنایم نیز سهم می‌برد[۳]. امان دادن به جاسوس دشمن باطل است[۴]. پناه دادن کافر ذمی جاسوس مشرکان را، در صورتی که خودداری از آن در عقد ذمه شرط شده باشد، موجب بطلان عقد می‌شود و در صورت عدم استراط، قرارداد باطل نمی‌شود، لیکن ذمی تعزیر می‌گردد[۵]. برخی، پناه دادن جاسوس را مطلقاً موجب بطلان عقد دانسته‌اند؛ هر چند ترک آن در عقد شرط نشده باشد[۶].[۷]
منابع
پانویس
- ↑ المبسوط، ج۲، ص۱۵؛ جواهرالفقه، ص۵۱؛ قواعدالاحکام، ج۱، ص۵۰۵.
- ↑ جامع المقاصد، ج۳، ص۳۸۸-۳۸۹؛ تحریرالاحکام، ج۲، ص۱۳۹.
- ↑ جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۰۱.
- ↑ جواهر الکلام، ج۲۱، ص۱۰۰.
- ↑ قواعد الاحکام، ج۱، ص۴۸۱-۴۸۲؛ جواهر الکلام، ج۲۱، ص۲۶۸.
- ↑ الدروس الشرعیه، ج۲، ص۳۴؛ الروضة البهیه، ج۲، ص۳۸۸-۳۸۹؛ فرهنگ فقه، ج۳، ص۳۶.
- ↑ عمید زنجانی، عباس علی، دانشنامه فقه سیاسی، ص ۵۷۲.