بحث:ام‌کلثوم دختر پیامبر خاتم
ام‌کلثوم دختر پیامبر (ص)
سومین دختر رسول خدا(ص) امّ‌کلثوم است. او با همین کنیه معروف شده و هیچ یک از مورخان نام او را ذکر نکرده‌اند. رقیه و امّ‌کلثوم از دختران رسول خدا(ص) با دو تن از فرزندان ابولهب به نام عتبه و عتیبه ازدواج کرده بودند، ولی پس از نکوهش ابولهب و همسرش از زبان وحی او به فرزندانش دستور داد از دختران پیامبر جدا شوند و آنها دستور پدرشان را اجرا کرده و با دختران رسول خدا(ص) متارکه نمودند.
ولی مورخان و محدثان درباره عتیبه مطلب و حادثه جالبی نقل نموده‌اند که می‌توان آن را به عنوان یکی از معجزات رسول خدا(ص) ذکر کرد و آن حادثه این است: با آنکه عتیبه حاضر به زندگی با امّ‌کلثوم نگردید ولی باز هم شعله کینه و عداوتش نسبت به رسول خدا(ص) خاموش نشد و تصمیم گرفت عناد و لجاجت خویش را به طریق دیگری اعمال کند. او در حالی که برای تجارت با عده‌ای عازم سفر به شام بود، نزد رسول خدا(ص) رفت و خطاب به آن حضرت گفت: كفرت بدينك و فارقت ابنتط لا تحبني و لا احبك؛ «دیدی چگونه آیین تو را نپذیرفتم و دخترت را طلاق گفتم؟! من با تو دشمنم همان‌گونه که تو با من دشمنی». آن‌گاه جسارت و بی‌ادبی را به آنجا رساند که گوشه‌ای از لباس پیامبر را گرفت و با شدت به سوی خود کشید؛ به طوری که یقه آن حضرت پاره گردید.
رسول خدا در پاسخ این جسارت و بی‌ادبی عتیبه، چنین فرمود: «اما إني أسأل الله أن يسلط عليك كلبة»، «من هم از خدا می‌خواهم سگی را بر تو مسلط کند». عتیبه پس از این جریان مکه را به سوی شام ترک نمود تا این که شبی در گوشه‌ای از بیابان شامات، به نام «زرقا» در حالی که به استراحت پرداخته بودند، مورد حمله شیری قرار گرفت و بدن او در زیر پنجه‌های قوی شیر تکه تکه گردید و نفرین رسول خدا(ص) در مورد او به اجابت رسید[۱].
ام‌کلثوم در سال نهم هجرت در مدینه بدرود حیات گفت و رسول خدا(ص) در تشییع دخترش شرکت کرد و بر پیکر او نماز خواند. در کتب تاریخ و رجال اهل سنت، نقل شده است که رسول خدا(ص) به هنگام دفن امّ‌کلثوم فرمود: «أفيكم أحد لم يقارف الليلة»[۲] یا «من لم يقارف الليلة فليدخل»[۳].
از میان جمع حاضر که عثمان نیز جزو آنها بود، سه تن اعلام آمادگی نموده و داخل قبر شدند: امیرمؤمنان(ع)، فضل بن عباس و اسامة بن زید و بدین‌گونه مراسم خاکسپاری پیکر امّ‌کلثوم بدون مشارکت همسرش عثمان انجام پذیرفت. این موضوع در منابع حدیثی اهل سنت در طی حدیث‌های متعدد و با مختصر تفاوت در متن آن نقل گردیده است. در متن بعضی از این احادیث به جای «ام کلثوم»، «رقیه» آمده است و در بعضی از آنها بدون ذکر نام و ابنة لرسول الله عنوان شده است. ولی هم‌زمان بودن فوت رقیه با جنگ بدر و دفن پیکر او قبل از مراجعت رسول خدا(ص)، صحت نظر علمای تراجم و وقوع این جریان به هنگام دفن امّ‌کلثوم را تأیید می‌کند[۴].[۵]