ابوضمضم: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[ابوضمضم در تراجم و رجال]] - [[ابوضمضم در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}

وی را ابوضیغم<ref>عقیلی، ج۴، ص۹۳.</ref>، ابوضمامه<ref>مرتضی، ج۴، ص۳۶۰.</ref> و ابو ضمره<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۹۱.</ref> نیز گفته‌اند ولی مشهور ابوضضم است<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۱۷۴؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۱۹۱.</ref>. در اینکه او پیش از [[اسلام]] می‌زیسته یا صحابی بوده، [[اختلاف]] است. [[صحابه]] نگاران، ابوضمضم را به دلیل روایتی درباره‌اش، [[صحابی]] خوانده‌اند. این [[روایت]] با عبارات گوناگون و از چند طریق از [[رسول خدا]]{{صل}} نقل شده است که به [[اصحاب]] فرمود: آیا ناتوانید<ref>و به تعبیر ابن اثیر، ج۵، ص۲۳۲ آیا دوست ندارید.</ref> از اینکه همانند ابو ضمضم باشید؟ گفتند: ابوضمضم کیست؟ رسول خدا{{صل}} فرمود: او کسی بود که پیش از ما می‌زیست و صبحگاهان (و به قولی به گاهِ بیرون رفتن از [[خانه]]) می‌گفت: خدایا! من در راه تو آبرویم را برای همه [[مردم]] [[صدقه]] قرار دادم<ref>مصباح الشریعه، ص۱۵۹.</ref> یا می‌گفت: خدایا! من امروز آبروی خود را صدقه قرار می‌دهم برای کسی که به من [[ظلم]] کند یا [[دشنام]] دهد (یعنی او را می‌بخشم)<ref>عقیلی، ج۴، ص۹۳.</ref> یا خدایا! جانم و آبرویم را به تو بخشیدم. از این رو، در مقابل دشنام و ظلم دیگران واکنشی نداشت<ref>نووی، ص۸۴.</ref>. در واقع تمام این تعابیر، از [[عفو و گذشت]] حکایت دارند و [[رسول]] خدا{{صل}} [[یاران]] خود را به این امر [[پسندیده]] فرا می‌خواند. به نظر می‌رسد این تشتت عبارات از آن رو است که نه یک مرتبه، بلکه به تصریح برخی مآخذ، رسول خدا{{صل}} به چندین بار این مسئله را مطرح کرده است<ref>عقیلی، ج۴، ص۹۳؛ ذهبی، ج۳، ص۵۹۷؛ ابن حجر، لسان، ج۵، ص۲۱۹.</ref>. [[راویان حدیث]] هر کدام بنا به برداشتی که از واژه "[[تصدق]]" و "عرض" داشته‌اند، آن را در باب‌هایی چون [[عفو]]<ref>مصباح الشریعه، ص۱۵۹.</ref>، صدقه<ref>جصاص، ج۳، ص۳۵۲.</ref>، [[غیبت]]<ref>ابوداود، ج۲، ص۴۵۳.</ref>، حد [[قذف]]<ref>البانی، ج۸، ص۳۱.</ref>، حد شراب<ref>مرتضی، ج۴، ص۳۶۰.</ref> و اعمالی که در صبح و شب توصیه شده<ref>نووی، ص۸۴.</ref> آورده‌اند و به آن استناد کرده‌اند. حتی در موضوع حد قذف، مستند [[فقهی]] قرار گرفته است<ref>سرخسی، ج۹، ص۱۰۹.</ref>. [[ابوداود]]<ref>ابوداود، ج۲، ص۴۵۳.</ref> این [[روایت]] را از چند طریق نقل می‌کند و طریق [[حماد]] را صحیح‌تر می‌داند.