حمیل بن بصره غفاری: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

نام وی حَمیل<ref>بخاری، ج۳، ص۱۲۳.</ref> یا حَمُیل<ref>ابن ماکولا، ج۲، ص۴۷۵.</ref> است، ولی برخی<ref>ر. ک: دولابی، ج۱، ص۳۲.</ref> نام وی را جَمیل دانسته‌اند که [[بخاری]]<ref>بخاری، ج۳، ص۱۲۳.</ref> آن را [[اشتباه]] می‌داند. وی فرزند [[بصرة بن وقاص بن حبیب بن غفار]]، از شاخه [[بنو حرام]] از [[قبیله غفار]] بود<ref>خلیفة بن خیاط، ص۷۲.</ref>. کنیه جدش نیز ابوبصره بود و او را به [[اختلاف]]، فرزند حبیب یا حاجب دانسته‌اند. برخی "عَزّه" همدم "کُثَیّر عَزّه" را که مورد تشبیب کُثیر قرار می‌گرفت، نوه ابوبصره دانسته‌اند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۷۵.</ref>. [[ابن اثیر]]<ref>ابن اثیر، ج۶، ص۳۲.</ref> این نسبت را [[انکار]] کرده و افزوده است افرادی که این نسبت را پذیرفته‌اند، وقاص جد او را نیز فرزند حاجب دانسته‌اند، نه حبیب.

با اینکه [[پدر]] و جد ابوبصره در شمار [[صحابه رسول خدا]] {{صل}} بوده‌اند<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۷.</ref>، از زندگانی آنان در دوره [[نبوی]] اطلاع چندانی در دست نیست. از ابوبصره درباره [[مسلمان]] شدن قبیله غفار پرسیدند. او [[خشکسالی]] را سبب روی آوردن وی و [[مردم]] غفار به [[مدینه]] دانست، تا پس از یافتن آذوقه‌ای برگردند. [[شب]] هنگام [[رسول خدا]] {{صل}} به اصحابش [[فرمان]] داد هر یک، یکی از مردم غفار را به [[منزل]] ببرد و خود آن [[حضرت]] ابوبصره را به منزل برد. صبح [[روز]] بعد پس از مسلمان شدن مردم غفار، ابوبصره نیز مسلمان شد<ref>ابن عبد الحکم، ص۴۷۵-۴۷۶.</ref>.

ابوبصره در [[مصر]] سکونت گزید، خانه‌ای نزد [[خانه]] زبیر ساخت<ref>ابن عبد الحکم، ص۲۱۰.</ref> همانجا درگذشت و در گورستان [[مصریان]] به نام مُقَطَّم [[دفن]] شد<ref>ابن سعد، ج۷، ص۳۴۶؛ ابن عبدالحکم، ص۲۷۵؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۳۷.</ref> او مصر را گنجینه تمام [[زمین]] و [[سلطان]] آن را، سلطان تمام زمین می‌دانست و در این خصوص به گفتار [[یوسف]] {{ع}} استناد می‌کرد که به [[پادشاه]] مصر گفت: {{متن قرآن|اجْعَلْنِي عَلَى خَزَائِنِ الْأَرْضِ}}<ref>«(یوسف) گفت: مرا بر گنجینه‌های این سرزمین بگمار که من نگاهبانی دانایم» سوره یوسف، آیه ۵۵.</ref>. و [[خداوند]] فرمود: {{متن قرآن|وَكَذَلِكَ مَكَّنَّا لِيُوسُفَ فِي الْأَرْضِ}}<ref>«بدین‌گونه یوسف را در آن (سر) زمین جای دادیم» سوره یوسف، آیه ۲۱.</ref>.

ساکنان مصر به [[نقلی]] از ابوبصره پنج [[روایت]]<ref>ابن عبد الحکم، ص۴۷۷-۴۷۳.</ref> و به نقلی ده روایت <ref>سیوطی، ص۲۰۰.</ref> نقل کرده‌اند. بنا بر نقلی، [[ابوهریره]] پس از بازگشت از [[کوه]] طور با ابوبصره [[ملاقات]] کرد. او [[سفر]] ابوهریره را [[نادرست]] خواند و در این باره به سخن [[رسول خدا]] {{صل}} استناد کرد که جز برای رفتن به سه [[مسجد]]، بار سفر نبندید: [[مسجدالحرام]]، [[مسجدالنبی]] و مسجد [[ایلیا]] ([[مسجد الاقصی]])<ref>بخاری، ج۳، ص۱۲۴.</ref>.

این روایت درباره [[فضیلت]] [[نماز]] در مسجدالحرام و مسجدالنبی است که در دوره [[اموی]]، مسجد ایلیا را نیز به آن اضافه کردند<ref>ابوریه، ص۱۷۰؛ حسنی، ص۲۶۹.</ref>. در منابع [[شیعی]]<ref>ر. ک: صدوق، ج۱، ص۲۳۱.</ref>، به جای مسجد ایلیا یا اقصی، [[مسجد کوفه]] آمده است. [[ابوتمیم جیشانی]] نیز روایت مرفوعه‌ای در خصوص "محافظت بر [[نماز عصر]] و نماز نخواندن بعد از عصر تا [[طلوع]] [[ستارگان]]" از ابوبصره نقل کرده است. در انتساب [[روایات]] نقل شده به ابوبصره غفاری و فرزندش [[بصره بن حمیل بن بصره غفاری|بصره]] اختلاف است<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۴۹.</ref> ولی [[ابن حجر]] در تقریب<ref>ابن حجر، تقریب، ج۱، ص۱۳۴.</ref> آنها را از ابوبصره دانسته است.<ref>[[حسین حسینیان مقدم|حسینیان مقدم، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوبصره غفاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۱۵۴.</ref>