خشیت در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
 
خط ۶: خط ۶:
}}
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
* [[خوف]]<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۲۸.</ref>، [[ترس]] و [[بیم]]، [[خوف]] آمیخته با [[تعظیم]] و [[بزرگداشت]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۳.</ref>.
* [[خوف]]<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۴، ص۲۲۸.</ref>، [[ترس]] و [[بیم]]، [[خوف]] آمیخته با [[تعظیم]] و [[بزرگداشت]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۸۳.</ref>.
*{{متن قرآن|وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ}}<ref>«از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی» سوره احزاب، آیه ۳۷.</ref>.
*{{متن قرآن|وَتَخْشَى النَّاسَ وَاللَّهُ أَحَقُّ أَنْ تَخْشَاهُ}}<ref>«از مردم می‌ترسیدی در حالی که خداوند سزاوارتر بود که از او بترسی» سوره احزاب، آیه ۳۷.</ref>.
*در اصطلاح [[قرآنی]] [[خشیت]] به مفهوم [[مراقبت]] و خویشتنداری در [[اعمال]] و نیّات به‌ واسطه [[خوف]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۶۱.</ref> می‌باشد.
* در اصطلاح [[قرآنی]] [[خشیت]] به مفهوم [[مراقبت]] و خویشتنداری در [[اعمال]] و نیّات به‌ واسطه [[خوف]]<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۳، ص۶۱.</ref> می‌باشد.
* [[خشیت]] به اعتبار متعلق آن، بار ارزشی می‌گیرد. [[خشیة]] [[الله]] از [[صفات پسندیده]] [[مؤمن]] است که عاملی جهت تنظیم و کنترل [[اعمال]] فردی و [[اجتماعی]] اوست: {{متن قرآن|إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ}}<ref>«از بندگان خداوند تنها دانشمندان از او می‌هراسند» سوره فاطر، آیه ۲۸.</ref>.  
* [[خشیت]] به اعتبار متعلق آن، بار ارزشی می‌گیرد. [[خشیة]] [[الله]] از [[صفات پسندیده]] [[مؤمن]] است که عاملی جهت تنظیم و کنترل [[اعمال]] فردی و [[اجتماعی]] اوست: {{متن قرآن|إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ}}<ref>«از بندگان خداوند تنها دانشمندان از او می‌هراسند» سوره فاطر، آیه ۲۸.</ref>.  
* [[خشیة]] [[الناس]]، [[ترس]] و [[خوف]] همراه با بزدلی و [[زبونی]] از [[صفات رذیله]] و ناپسندی است که در [[قرآن]] به‌شدت از آن [[نهی]] شده است؛ به‌ویژه زمانی که در مقابل [[خشیة]] [[الله]] قرار گیرد و کسی به خاطر [[ترس]] از مخلوق، [[حرمت]] [[خالق]] را در نیّات و [[اعمال]] خود هتک کند: {{متن قرآن|فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا}}<ref>«از مردم نهراسید و از من بهراسید و آیات مرا ارزان مفروشید» سوره مائده، آیه ۴۴.</ref>.<ref>ر.ک: محسن معینی، "خشیت"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۹۸۹.</ref>.
* [[خشیة]] [[الناس]]، [[ترس]] و [[خوف]] همراه با بزدلی و [[زبونی]] از [[صفات رذیله]] و ناپسندی است که در [[قرآن]] به‌شدت از آن [[نهی]] شده است؛ به‌ویژه زمانی که در مقابل [[خشیة]] [[الله]] قرار گیرد و کسی به خاطر [[ترس]] از مخلوق، [[حرمت]] [[خالق]] را در نیّات و [[اعمال]] خود هتک کند: {{متن قرآن|فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلَا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا}}<ref>«از مردم نهراسید و از من بهراسید و آیات مرا ارزان مفروشید» سوره مائده، آیه ۴۴.</ref>.<ref>ر. ک: محسن معینی، "خشیت"، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۱، ص۹۸۹.</ref>.
*از دیدگاه [[روان‌شناسی]] [[اجتماعی]]، بزدلی و جبونی ([[خشیة]] [[الناس]]) از خصوصیات منفی انسان‌هایی است که از انجام [[کارها]] بر اساس [[اصول اخلاقی]] عاجزند و علت آن [[ناتوانی]] در [[غلبه]] بر [[ترس]] است. جبونی و بزدلی یا ناشی از خوددوستی و [[خودپرستی]] است ([[ترس]] از [[تهدید جانی]] و [[مالی]]، [[ترس]] ازدست‌ دادن [[منافع]]) یا نیمه ‌آگاهانه و ناشی از پدیده‌های ناشناخته و کنترل‌ نشده [[اجتماعی]] و طبیعی. در هر دو صورت بزدلی خصوصیت ساده [[روان‌شناختی]] یک شخص خاص نیست؛ بلکه پدیده‌ای [[اجتماعی]] است که منجر به کارهای غیراخلاقی مثل [[حقه بازی]]، فریبکاری و فرصت‌ طلبی، نان به نرخ روز خوردن و بی‌وجدانی می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۲۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۵۵-۲۵۶.</ref>.
* از دیدگاه [[روان‌شناسی]] [[اجتماعی]]، بزدلی و جبونی ([[خشیة]] [[الناس]]) از خصوصیات منفی انسان‌هایی است که از انجام [[کارها]] بر اساس [[اصول اخلاقی]] عاجزند و علت آن [[ناتوانی]] در [[غلبه]] بر [[ترس]] است. جبونی و بزدلی یا ناشی از خوددوستی و [[خودپرستی]] است ([[ترس]] از [[تهدید جانی]] و [[مالی]]، [[ترس]] ازدست‌ دادن [[منافع]]) یا نیمه ‌آگاهانه و ناشی از پدیده‌های ناشناخته و کنترل‌ نشده [[اجتماعی]] و طبیعی. در هر دو صورت بزدلی خصوصیت ساده [[روان‌شناختی]] یک شخص خاص نیست؛ بلکه پدیده‌ای [[اجتماعی]] است که منجر به کارهای غیراخلاقی مثل [[حقه بازی]]، فریبکاری و فرصت‌ طلبی، نان به نرخ روز خوردن و بی‌وجدانی می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۲۳.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۲۵۵-۲۵۶.</ref>.


== منابع ==
== منابع ==
۱۱۸٬۲۸۱

ویرایش