بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
===برخی از جنبه های جامعیت قرآن=== | ===برخی از جنبه های جامعیت قرآن=== | ||
====جامعیت تبیینی قرآن==== | ====جامعیت تبیینی قرآن==== | ||
*مراد از جامعیت تبیینی قرآن آن است که از رهگذر اعتقاد به «تبیان کلّ شیءٍ» بودن قرآن، این کتاب آسمانی بیان کنندة همۀ سؤالات و نیازمندی‌های بشریت برای رسیدن به سعادت و کمال حقیقی است واحکام و دستورات هر یک در قرآن به‌روشنی انعکاس یافته است: "قرآن مجید و سنّت شامل همۀ دستورات و احکامی است که بشر برای سعادت و کمال خود احتیاج دارد. در کافی فصلی است به‌عنوان «تمام احتیاجات مردم در کتاب و سنّت بیان شده است» و «کتاب» یعنی قرآن، «تبیانُ کُلِّ شیءٍ» روشنگر همه چیز و همۀ امور است. <ref> امام خمینی.</ref> <ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | *مراد از جامعیت تبیینی قرآن آن است که از رهگذر اعتقاد به «تبیان کلّ شیءٍ» بودن قرآن، این کتاب آسمانی بیان کنندة همۀ سؤالات و نیازمندی‌های بشریت برای رسیدن به سعادت و کمال حقیقی است واحکام و دستورات هر یک در قرآن به‌روشنی انعکاس یافته است: "قرآن مجید و سنّت شامل همۀ دستورات و احکامی است که بشر برای سعادت و کمال خود احتیاج دارد. در کافی فصلی است به‌عنوان «تمام احتیاجات مردم در کتاب و سنّت بیان شده است» و «کتاب» یعنی قرآن، «تبیانُ کُلِّ شیءٍ» روشنگر همه چیز و همۀ امور است. <ref> امام خمینی.</ref> <ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین (نشریه)|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | ||
====جامعیت تربیتی قرآن==== | ====جامعیت تربیتی قرآن==== | ||
====جامعیت تقنینی قرآن==== | ====جامعیت تقنینی قرآن==== | ||
*قرآن کریم در باب قانونگذاری و قوانین موضوعه نیز از چنان جامعیت و شمولی برخوردار است که می‌تواند در سایة تبیین قوانین الهی، سعادت و زندگی انسان را در تمام مراحل حرکت وی تأمین نماید، بدون آنکه از مأموریت هدایتی و تربیتی خویش خارج و یا منحرف شود: "قانون‌های کلی اساسی مانند قانون مالیات و قانون قضا و قانون نظام و قانون ازدواج و طلاق و قانون میراث و قانون معاملات از قبیل تجارت و اجاره و صلح و هبه و مزارعه و شرکت و مانند آنها و قانون ثبت و قانون مجازات عمومی مانند حدود و قصاص و قانون تبلیغات و قانون جلوگیری از منکرات مانند شرب مسکرات و قمار بازی و ساز و نواز و زنا و لواط و سرقت و خیانت و قتل و غارت و قانون تطهیر و تنظیف و قانون کلی عبادات مانند: نماز و روزه و حج و وضو و غسل و امثال آنها، همه در قرآن وارد است. <ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | *قرآن کریم در باب قانونگذاری و قوانین موضوعه نیز از چنان جامعیت و شمولی برخوردار است که می‌تواند در سایة تبیین قوانین الهی، سعادت و زندگی انسان را در تمام مراحل حرکت وی تأمین نماید، بدون آنکه از مأموریت هدایتی و تربیتی خویش خارج و یا منحرف شود: "قانون‌های کلی اساسی مانند قانون مالیات و قانون قضا و قانون نظام و قانون ازدواج و طلاق و قانون میراث و قانون معاملات از قبیل تجارت و اجاره و صلح و هبه و مزارعه و شرکت و مانند آنها و قانون ثبت و قانون مجازات عمومی مانند حدود و قصاص و قانون تبلیغات و قانون جلوگیری از منکرات مانند شرب مسکرات و قمار بازی و ساز و نواز و زنا و لواط و سرقت و خیانت و قتل و غارت و قانون تطهیر و تنظیف و قانون کلی عبادات مانند: نماز و روزه و حج و وضو و غسل و امثال آنها، همه در قرآن وارد است. <ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین (نشریه)|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | ||
*فلذا این کتاب آسمانی در کنار برخورداری از جامعیّت تبیینی و نیز جامعیّت تربیتی و معرفتی از چنان ظرفیت و جامعیّت بالای تقنینی نیز بهره‌مند است که برای آحاد بشر از حیث زندگی فردی و زندگی اجتماعی و مدنی در تمام سطوح و ابعاد آن، با ارائة نمونه‌ها و الگوهای موفق جوامع الهی و توحیدی که بر روش قانون گرایی حرکت کرده‌اند، برنامۀ جامع و مدوّنی را طراحی و عرضه می‌نماید که مبانی و زیرساخت‌های کلی این قوانین در شئون گوناگون حیات دنیوی و اخروی انسان‌ها قابل احصا و اجراست به‌گونه‌ای که در این برنامه‌ریزی قانون مدارانۀ خویش، همۀ زوایای زندگی و دریچه‌های رشد و نیز استعدادهای بالقوه و بالفعل انسان‌ها را لحاظ کرده و حتی از بیان مسائل بهداشتی و سلامت فردی آنان نیز غفلت نکرده است. <ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | *فلذا این کتاب آسمانی در کنار برخورداری از جامعیّت تبیینی و نیز جامعیّت تربیتی و معرفتی از چنان ظرفیت و جامعیّت بالای تقنینی نیز بهره‌مند است که برای آحاد بشر از حیث زندگی فردی و زندگی اجتماعی و مدنی در تمام سطوح و ابعاد آن، با ارائة نمونه‌ها و الگوهای موفق جوامع الهی و توحیدی که بر روش قانون گرایی حرکت کرده‌اند، برنامۀ جامع و مدوّنی را طراحی و عرضه می‌نماید که مبانی و زیرساخت‌های کلی این قوانین در شئون گوناگون حیات دنیوی و اخروی انسان‌ها قابل احصا و اجراست به‌گونه‌ای که در این برنامه‌ریزی قانون مدارانۀ خویش، همۀ زوایای زندگی و دریچه‌های رشد و نیز استعدادهای بالقوه و بالفعل انسان‌ها را لحاظ کرده و حتی از بیان مسائل بهداشتی و سلامت فردی آنان نیز غفلت نکرده است. <ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین (نشریه)|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | ||
====جامعیت فرا زمانی و فرا مکانی قرآن==== | ====جامعیت فرا زمانی و فرا مکانی قرآن==== | ||
*تمام تعالیم و آموزه‌های اخلاقی، تربیتی، معرفتی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، جهادی و حقوقی قرآن، فراتر از محدودیت‌های عصری و یا مرزهای جغرافیایی است، قرآن کتاب هدایت برای همۀ عصرهاست، لذا بر این مبنا، قرآن دارای جامعیّت زمانی و مکانی قوانین و معارف حقۀ قرآنی بوده و راهنمای همیشگی بشریت در طول تمامی اعصار و قرون است که قلمرو جغرافیایی آن تمام سرزمین‌ها و ملت‌ها و ملیت‌های دنیاست: «آنکه قانون اسلام را آورده است خداست، خداست که محیط بر همۀ چیزها در همۀ اعصار است. قرآن است که کتاب همۀ اعصار است، دستورات رسول‌الله است که برای همۀ اعصار است.» <ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | *تمام تعالیم و آموزه‌های اخلاقی، تربیتی، معرفتی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، جهادی و حقوقی قرآن، فراتر از محدودیت‌های عصری و یا مرزهای جغرافیایی است، قرآن کتاب هدایت برای همۀ عصرهاست، لذا بر این مبنا، قرآن دارای جامعیّت زمانی و مکانی قوانین و معارف حقۀ قرآنی بوده و راهنمای همیشگی بشریت در طول تمامی اعصار و قرون است که قلمرو جغرافیایی آن تمام سرزمین‌ها و ملت‌ها و ملیت‌های دنیاست: «آنکه قانون اسلام را آورده است خداست، خداست که محیط بر همۀ چیزها در همۀ اعصار است. قرآن است که کتاب همۀ اعصار است، دستورات رسول‌الله است که برای همۀ اعصار است.» <ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین (نشریه)|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | ||
*ریشه و علت این جامعیّت و جاودانگی زمانی قرآن، ناشی از وحیانیت این کتاب آسمانی و همچنین عظمت و قدرت پدید آورندۀ آن؛ یعنی خداوند متعال است چرا که قرآن کلام خداست و از آنجا که خداوند احاطه بر تمامی امور عالم دارد و هیچ‌گاه در کالبد زمان‌ها محدود و محصور نمی‌شود، از این رو، قرآن کریم نیز که جلوه‌ای از عظمت و احاطۀ قدرت الهی است، از جامعیت فرا زمانی و فرا عصری برخوردار خواهد بود و لذا همانند پدیدآورندۀ خود در قید زمان، محصور و محبوس نمی‌شود.<ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | *ریشه و علت این جامعیّت و جاودانگی زمانی قرآن، ناشی از وحیانیت این کتاب آسمانی و همچنین عظمت و قدرت پدید آورندۀ آن؛ یعنی خداوند متعال است چرا که قرآن کلام خداست و از آنجا که خداوند احاطه بر تمامی امور عالم دارد و هیچ‌گاه در کالبد زمان‌ها محدود و محصور نمی‌شود، از این رو، قرآن کریم نیز که جلوه‌ای از عظمت و احاطۀ قدرت الهی است، از جامعیت فرا زمانی و فرا عصری برخوردار خواهد بود و لذا همانند پدیدآورندۀ خود در قید زمان، محصور و محبوس نمی‌شود.<ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین (نشریه)|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | ||
====جامعیت قرآن در تمام مصالح انسـانـی==== | ====جامعیت قرآن در تمام مصالح انسـانـی==== | ||
*قرآن جامع و شامل تمام مصالح بشری و ضامن سعادت انسان در دنیا و آخرت است آنگونه که این کتاب مقدس، از بیان هیچ مصلحتی فروگذاری نکرده و برای رسیدن به سعادت هر دو جهان، میان مادیّت و معنویت، اتصال و پیوند ناگسستنی برقرار کرده است: «ما یک همچو کتابی داریم که مصالح شخصی، مصالح اجتماعی، مصالح سیاسی، کشورداری و همة چیزها در آن هست، البته با آن تفسیرهایی که از اهل تفسیر وارد شده است و ما به رأی خودمان نمی‌توانیم قرآن را تأویل کنیم».<ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | *قرآن جامع و شامل تمام مصالح بشری و ضامن سعادت انسان در دنیا و آخرت است آنگونه که این کتاب مقدس، از بیان هیچ مصلحتی فروگذاری نکرده و برای رسیدن به سعادت هر دو جهان، میان مادیّت و معنویت، اتصال و پیوند ناگسستنی برقرار کرده است: «ما یک همچو کتابی داریم که مصالح شخصی، مصالح اجتماعی، مصالح سیاسی، کشورداری و همة چیزها در آن هست، البته با آن تفسیرهایی که از اهل تفسیر وارد شده است و ما به رأی خودمان نمی‌توانیم قرآن را تأویل کنیم».<ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین (نشریه)|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> | ||
==جامعیت قرآن از لحاظ هدف و فلسفۀ نزول== | ==جامعیت قرآن از لحاظ هدف و فلسفۀ نزول== | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
===جامعیت هدایتی=== | ===جامعیت هدایتی=== | ||
*گروهی با بی اساس دانستن ادعای جامعیت مطلق قرآن، مقصود از کمال و جامعیت قرآن را، جامعیت در شئون دینی، اعم از اصول و فروع آن دانسته<ref>ر. ک: التمهید فی علوم القرآن: ج ۶ ص ۱۹ - ۳۰.</ref>و روایات جامعیت قرآن را بر فهم باطن الفاظ که نزد معصومان {{عم}} است حمل کرده‌اند. قرآن، کتاب شریعت و هدایت است و در مسیر هدایت و تربیت جوامع بشری، جامع تمام قوانین و اصولی است که به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم در دایرة هدایت و تأمین سعادت انسان‌ها تعریف و تبیین می‌شود.<ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> این گروه معتقدند شأن قرآن و دین اقتضا نمی‌کند در اموری که مربوط به یافته‌های خود بشر است، وارد شود و حتی راهنمایی کردن او هم معنا ندارد؛ زیرا خداوند به انسان عقل ارزانی داشته و انسان را توانمند و خردورز و کاوشگر آفریده و میدان تأثیرپذیری را در طبیعت باز گذاشته و لزومی ندارد خداوند فرمول شیمی یا مسائل ریاضی را توضیح دهد<ref>التمهید فی علوم القرآن: ج ۶ ص ۳۰.</ref> و اگر هم بحثی از علوم تجربی، ریاضی، نجوم و مانند آن در قرآن آمده، فقط جنبه هدایتی و تربیتی آن مورد نظر بوده است.<ref>ر. ک: التفسیر والمفسرون: ج ۲ ص ۴۶۹ - ۴۷۲.</ref> آیاتی که غرض از نزول قرآن را هدایت می‌دانند، این نظر را تقویت می‌کنند؛ مانند: {{عربی|اندازه=۱۵۵%|﴿{{متن قرآن|الر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ}}﴾}}<ref>«الف - لام - را. ما قرآن را بر تو (پیامبر) نازل کردیم تا با آن مردم را از تاریکی ها به سوی نور بیرون بری» ابراهیم: آیه ۱.</ref>؛ {{عربی|اندازه=۱۵۵%|﴿{{متن قرآن|وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلاَّ خَسَارًا}}﴾}}<ref>«و ما از قرآن آنچه برای مؤمنان شفا و رحمت است نازل می‌کنیم» اسرا: آیه ۸۲.</ref>؛ {{عربی|اندازه=۱۵۵%|﴿{{متن قرآن|شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى }}﴾}}<ref>«وماه رمضان ماهی که قرآن در آن فرو فرستاده شد، در حالی که برای عموم مردم رهنمود است» بقره: آیه ۱۸۵.</ref><ref>[[سید حامد علی‌زاده موسوی|علی‌زاده موسوی، سید حامد]]، [[پژوهشی درباره *جامعیت قرآن (مقاله)|پژوهشی درباره جامعیت قرآن]] ص: ۴.</ref> | *گروهی با بی اساس دانستن ادعای جامعیت مطلق قرآن، مقصود از کمال و جامعیت قرآن را، جامعیت در شئون دینی، اعم از اصول و فروع آن دانسته<ref>ر. ک: التمهید فی علوم القرآن: ج ۶ ص ۱۹ - ۳۰.</ref>و روایات جامعیت قرآن را بر فهم باطن الفاظ که نزد معصومان {{عم}} است حمل کرده‌اند. قرآن، کتاب شریعت و هدایت است و در مسیر هدایت و تربیت جوامع بشری، جامع تمام قوانین و اصولی است که به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم در دایرة هدایت و تأمین سعادت انسان‌ها تعریف و تبیین می‌شود.<ref>ر.ک: [[فیض‌الله اکبری دستک|اکبری دستک، فیض‌الله]]، [[جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی (مقاله)|جامعیت قرآن از دیدگاه امام خمینی]]، [[پژوهشنامه متین (نشریه)|مجلۀ علمی پژوهشی امام خمینی و انقلاب اسلامی (متین)]]، ش ۶۷، ص ۱ ـ ۲۲.</ref> این گروه معتقدند شأن قرآن و دین اقتضا نمی‌کند در اموری که مربوط به یافته‌های خود بشر است، وارد شود و حتی راهنمایی کردن او هم معنا ندارد؛ زیرا خداوند به انسان عقل ارزانی داشته و انسان را توانمند و خردورز و کاوشگر آفریده و میدان تأثیرپذیری را در طبیعت باز گذاشته و لزومی ندارد خداوند فرمول شیمی یا مسائل ریاضی را توضیح دهد<ref>التمهید فی علوم القرآن: ج ۶ ص ۳۰.</ref> و اگر هم بحثی از علوم تجربی، ریاضی، نجوم و مانند آن در قرآن آمده، فقط جنبه هدایتی و تربیتی آن مورد نظر بوده است.<ref>ر. ک: التفسیر والمفسرون: ج ۲ ص ۴۶۹ - ۴۷۲.</ref> آیاتی که غرض از نزول قرآن را هدایت می‌دانند، این نظر را تقویت می‌کنند؛ مانند: {{عربی|اندازه=۱۵۵%|﴿{{متن قرآن|الر كِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ إِلَيْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ بِإِذْنِ رَبِّهِمْ إِلَى صِرَاطِ الْعَزِيزِ الْحَمِيدِ}}﴾}}<ref>«الف - لام - را. ما قرآن را بر تو (پیامبر) نازل کردیم تا با آن مردم را از تاریکی ها به سوی نور بیرون بری» ابراهیم: آیه ۱.</ref>؛ {{عربی|اندازه=۱۵۵%|﴿{{متن قرآن|وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاء وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ وَلاَ يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلاَّ خَسَارًا}}﴾}}<ref>«و ما از قرآن آنچه برای مؤمنان شفا و رحمت است نازل می‌کنیم» اسرا: آیه ۸۲.</ref>؛ {{عربی|اندازه=۱۵۵%|﴿{{متن قرآن|شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِيَ أُنزِلَ فِيهِ الْقُرْآنُ هُدًى }}﴾}}<ref>«وماه رمضان ماهی که قرآن در آن فرو فرستاده شد، در حالی که برای عموم مردم رهنمود است» بقره: آیه ۱۸۵.</ref><ref>[[سید حامد علی‌زاده موسوی|علی‌زاده موسوی، سید حامد]]، [[پژوهشی درباره *جامعیت قرآن (مقاله)|پژوهشی درباره جامعیت قرآن]] ص: ۴.</ref> | ||
*روایاتی وجود دارند که قرآن را در بیان احکام و قوانین مورد نیاز مردم برای زندگی سعادتمندانه، جامع دانسته‌اند. روایت [[حضرت زهرا]] {{س}} در خطبه فدکیه با بیانی کوتاه، مؤید این حقیقت است: «در آن، حجّت‌های نورانی خداوند و حرام‌های تعیین شده او، و فضایل فراخوانده‌اش و عام‌های فراگیر کفایت کننده او و رخصت‌های ارزانی شده‌اش و قوانین و احکام واجب گشته‌اش، بیان شده‌اند.»<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|فیهِ تِبیانُ حُجَجِ اللَّهِ المُنَوَّرَهِ، ومَحارِمِهِ المَحدودَهِ، وفَضائِلِهِ المَندوبَهِ، وجُمَلِهِ الکافِیَهِ، ورُخَصِهِ المَوهوبَهِ، وشَرایِعِهِ المَکتوبَهِ}} ر. ک: ص ۷۹ ح ۳۲۵.</ref> | *روایاتی وجود دارند که قرآن را در بیان احکام و قوانین مورد نیاز مردم برای زندگی سعادتمندانه، جامع دانسته‌اند. روایت [[حضرت زهرا]] {{س}} در خطبه فدکیه با بیانی کوتاه، مؤید این حقیقت است: «در آن، حجّت‌های نورانی خداوند و حرام‌های تعیین شده او، و فضایل فراخوانده‌اش و عام‌های فراگیر کفایت کننده او و رخصت‌های ارزانی شده‌اش و قوانین و احکام واجب گشته‌اش، بیان شده‌اند.»<ref>{{عربی|اندازه=۱۵۵%|فیهِ تِبیانُ حُجَجِ اللَّهِ المُنَوَّرَهِ، ومَحارِمِهِ المَحدودَهِ، وفَضائِلِهِ المَندوبَهِ، وجُمَلِهِ الکافِیَهِ، ورُخَصِهِ المَوهوبَهِ، وشَرایِعِهِ المَکتوبَهِ}} ر. ک: ص ۷۹ ح ۳۲۵.</ref> | ||
*در این زمینه نباید فراموش کرد انسان موجودی است فرامادی و دارای زندگی جاویدان لذا منظور از امور هدایتی، هر آن چیزی است که در راستای هدایت اخروی او باشد اعم از اینکه آن امر فردی باشد یا سیاسی، اجتماعی یا اقتصادی و .... یعنی چنین نیست که قرآن صرفا برای آموزه های فردی باشد بلکه امور هدایتی آن شامل زندگی اجتماعی انسان نیز می‌شود. و به عبارتی دیگر برای هر آنچیزی است که انسان در مسیر هدایت به آن نیاز دارد.<ref>پژوهشی در رویکرد جامعیت مطلق قرآن، علی غضنفری، دوفصلنامه علمی پژوهشی پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، ش ۱۰، ص ۱۱۳ ـ ۱۲۶.</ref> | *در این زمینه نباید فراموش کرد انسان موجودی است فرامادی و دارای زندگی جاویدان لذا منظور از امور هدایتی، هر آن چیزی است که در راستای هدایت اخروی او باشد اعم از اینکه آن امر فردی باشد یا سیاسی، اجتماعی یا اقتصادی و .... یعنی چنین نیست که قرآن صرفا برای آموزه های فردی باشد بلکه امور هدایتی آن شامل زندگی اجتماعی انسان نیز می‌شود. و به عبارتی دیگر برای هر آنچیزی است که انسان در مسیر هدایت به آن نیاز دارد.<ref>پژوهشی در رویکرد جامعیت مطلق قرآن، علی غضنفری، دوفصلنامه علمی پژوهشی پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، ش ۱۰، ص ۱۱۳ ـ ۱۲۶.</ref> | ||