خداشناسی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۳ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۲۳:۴۲
، ۱۳ مارس ۲۰۲۳←پیشینه
برچسب: واگردانی دستی |
(←پیشینه) |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| پرسش مرتبط = | | پرسش مرتبط = | ||
}} | }} | ||
==معناشناسی خدا و خداشناسی== | |||
{{اصلی|الله}} | |||
واژه «[[خدا]]» که معادل لفظ «[[الله]]» در [[عربی]] است، به معنای صاحب و مالک آمده‌است<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ۶/۸۳۹۲–۸۳۹۷؛ معین، فرهنگ فارسی معین، ۴۸۰.</ref> و گاهی به معنای خودآینده است؛ زیرا مرکب از کلمه «خود» و «آ» است.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ۶/۸۳۹۲.</ref> واژه «خدا» به صورت مطلق تنها در «الله» به کار می‌رود، اما به صورت مضاف مثل «دهخدا» و «کدخدا» برای غیر خدا نیز به کار می‌رود.<ref>دهخدا، لغت‌نامه دهخدا، ۶/۸۳۹۲.</ref> در اصطلاح [[فلسفه]]، [[خداوند]] همان واجب‌الوجودی است که در تمام صفات و [[افعال]] خود بالذات است<ref>خواجه‌نصیر، شرح الاشارات، ۳/۱۳۱.</ref> و در سخن برخی حکمای [[مشاء]] از آن به «اوّل»<ref>خواجه‌نصیر، شرح الاشارات، ۳/۶۶.</ref> و در سخن [[حکمای اشراق]] به «نورالانوار»<ref>شیخ اشراق، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ۲/۱۵۰.</ref> تعبیر می‌شود. | |||
[[خداشناسی]] [[علمی]] است که به [[شناخت]] ذات و [[صفات خداوند]] می‌پردازد.<ref>مطهری، مجموعه آثار، مجموعه آثار، ۴/۱۸۶ و ۲۶/۱۰۵.</ref> [[امام خمینی]] خداوند را موجودی کامل و فوق تمام<ref>امام خمینی، تقریرات، ۳/۲۵۳ و ۴۵۳؛ امام خمینی، مصباح الهدایه، ۳۵.</ref> و صرف‌الوجودی که وجودش عین ذاتش است،<ref>امام خمینی، تقریرات، ۲/۱۴ و ۲۱۵–۲۱۶؛ امام خمینی، الطلب و الاراده، ۳۸–۳۹ و ۸۶.</ref> می‌داند. ایشان دربارهٔ [[خداوند تعالی]] در برخی آثار خود به [[پیروی]] از [[فلسفه مشاء]] تعبیر «[[واجب‌الوجود]]»<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۳۷۳، ۵۹۸ و ۶۱۱.</ref> و در برخی آثار دیگر، «نور الانوار»<ref>امام خمینی، دعاء السحر، ۵.</ref> و در آثار [[عرفانی]] تعبیر «اوّل مطلق»<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۶۲۴.</ref> را به کار برده است.<ref>[[باقر صاحبی|صاحبی، باقر]]، [[خداشناسی - صاحبی (مقاله)| مقاله «خداشناسی»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۵ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۵، ص۱۲۶ – ۱۳۶.</ref> | |||
== پیشینه == | == پیشینه == | ||
اهمیت و جایگاه خداشناسی و آثار عمیق آن بر [[حیات انسان]]، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی [[بشر]] بوده، بخش عمده‌ای از منابع گوناگون [[دینی]] به وصف مبدأ عالم (خداوند) پرداخته‌است.<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۲۵.</ref> [[آموزه‌های دینی]] همواره بشر را به [[کوشش]] در [[شناخت خداوند]] با [[براهین عقلی]] و [[تفکر]] [[دعوت]] کرده‌است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۸/۱۵۳.</ref>[[تاریخ]] [[ادیان]] و کتاب‌های غیر [[الهی]]، صورت‌های متفاوتی را که در [[طول حیات]] [[بشر]] از [[خدا]] [[تصور]] شده‌است، گزارش کرده‌اند. [[مکتب‌های مادی]] هر گونه موجودی ورای [[طبیعت]] را منکر هستند و آن را زاییده [[وهم]] بشری می‌دانند.<ref> صدر، سخنان سران کمونیسم دربارهٔ خدا، ۲۳.</ref> [[ادیان الهی]] به‌ویژه [[ادیان ابراهیمی]]، به نحو خاص متکفل پرداختن به بحث دربارهٔ خدا بوده‌اند؛ چنان‌که در [[کتاب مقدس]] نیز از [[خداوند]] به آفریننده [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] یاد شده‌است.<ref>سفر پیدایش، ۱/۱–۳؛ انجیل یوحنا، ۱/۱–۴.</ref> بی‌شک والاترین و ارزشمندترین مباحث و [[معارف]]، بحث دربارهٔ [[شناخت]] [[آفریدگار جهان]] است.<ref>ربانی گلپایگانی، ایضاح الحکمه، ۳/۳۶۹.</ref> | اهمیت و جایگاه خداشناسی و آثار عمیق آن بر [[حیات انسان]]، همواره یکی از دغدغه‌های اصلی [[بشر]] بوده، بخش عمده‌ای از منابع گوناگون [[دینی]] به وصف مبدأ عالم (خداوند) پرداخته‌است.<ref>سعیدی‌مهر، آموزش کلام اسلامی، ۲۵.</ref> [[آموزه‌های دینی]] همواره بشر را به [[کوشش]] در [[شناخت خداوند]] با [[براهین عقلی]] و [[تفکر]] [[دعوت]] کرده‌است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۸/۱۵۳.</ref>[[تاریخ]] [[ادیان]] و کتاب‌های غیر [[الهی]]، صورت‌های متفاوتی را که در [[طول حیات]] [[بشر]] از [[خدا]] [[تصور]] شده‌است، گزارش کرده‌اند. [[مکتب‌های مادی]] هر گونه موجودی ورای [[طبیعت]] را منکر هستند و آن را زاییده [[وهم]] بشری می‌دانند.<ref> صدر، سخنان سران کمونیسم دربارهٔ خدا، ۲۳.</ref> [[ادیان الهی]] به‌ویژه [[ادیان ابراهیمی]]، به نحو خاص متکفل پرداختن به بحث دربارهٔ خدا بوده‌اند؛ چنان‌که در [[کتاب مقدس]] نیز از [[خداوند]] به آفریننده [[آسمان‌ها]] و [[زمین]] یاد شده‌است.<ref>سفر پیدایش، ۱/۱–۳؛ انجیل یوحنا، ۱/۱–۴.</ref> بی‌شک والاترین و ارزشمندترین مباحث و [[معارف]]، بحث دربارهٔ [[شناخت]] [[آفریدگار جهان]] است.<ref>ربانی گلپایگانی، ایضاح الحکمه، ۳/۳۶۹.</ref> | ||