←تأویل
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←تأویل) |
||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
{{متن قرآن|...فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا}}<ref>«اوست که این کتاب را بر تو فرو فرستاد؛ برخی از آن، آیات «محکم» (/ استوار/ یک رویه)اند، که بنیاد این کتاب‌اند و برخی دیگر (آیات) «متشابه» (/ چند رویه)اند؛ اما آنهایی که در دل کژی دارند، از سر آشوب و تأویل جویی، از آیات متشابه آن، پیروی می‌کنند در حالی که تأویل آن را جز خداوند نمی‌داند و استواران در دانش، می‌گویند: ما بدان ایمان داریم، تمام آن از نزد پروردگار ماست و جز خردمندان، کسی در یاد نمی‌گیرد» سوره آل عمران، آیه ۷.</ref>. | {{متن قرآن|...فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاءَ الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاءَ تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا}}<ref>«اوست که این کتاب را بر تو فرو فرستاد؛ برخی از آن، آیات «محکم» (/ استوار/ یک رویه)اند، که بنیاد این کتاب‌اند و برخی دیگر (آیات) «متشابه» (/ چند رویه)اند؛ اما آنهایی که در دل کژی دارند، از سر آشوب و تأویل جویی، از آیات متشابه آن، پیروی می‌کنند در حالی که تأویل آن را جز خداوند نمی‌داند و استواران در دانش، می‌گویند: ما بدان ایمان داریم، تمام آن از نزد پروردگار ماست و جز خردمندان، کسی در یاد نمی‌گیرد» سوره آل عمران، آیه ۷.</ref>. | ||
[[تأویل]] از ماده «اول» به معنای [[رجوع]] است. ابن فارس می‌نویسد: {{عربی|آل يؤول، أي رجع. أول الحكم إلى أهله، أي أرجعه}}<ref>معجم مقاییس اللغه، ج۱، ص۱۵۹.</ref>. | [[تأویل]] از ماده «اول» به معنای [[رجوع]] است. ابن فارس می‌نویسد: {{عربی|آل يؤول، أي رجع. أول الحكم إلى أهله، أي أرجعه}}<ref>معجم مقاییس اللغه، ج۱، ص۱۵۹.</ref>. [[راغب اصفهانی]] می‌گوید: «تأویل به معنای برگرداندن چیزی است به هدفی که از آن در نظر است»<ref>راغب، مفردات الفاظ القرآن، ص۹۹.</ref>. جوهری می‌نویسد: «[[تأویل]] بیان چیزی است که چیزی دیگر به آن باز می‌گردد»<ref>الصحاح، ج۴، ص۱۶۲۷.</ref>. | ||
با توجه به گفته‌های لغت‌شناسان، تأویل به معنای ارجاع و برگرداندن چیزی به چیز دیگر است؛ لیکن چون تأویل در آیۀ هفتم [[سوره آل عمران]] وصف کتاب قرار گرفته و [[حقیقت]] کتاب نیز از سنخ [[کلام]] است، تأویل به معنای برگرداندن الفاظ، جملات و [[آیات قرآن]]، به معانی، مقاصد و مصادیق مورد نظر است. اگر این برگرداندن به معانی و مقاصد دلخواه صورت گیرد، تأویل ناروا است و هرگاه به مدلول‌ها و مصادیق مورد نظر گوینده کلام ([[خداوند متعال]]) باشد، تأویل صحیح و مقبول است. از این سخن دو نکته استفاده می‌شود: | با توجه به گفته‌های لغت‌شناسان، تأویل به معنای ارجاع و برگرداندن چیزی به چیز دیگر است؛ لیکن چون تأویل در آیۀ هفتم [[سوره آل عمران]] وصف کتاب قرار گرفته و [[حقیقت]] کتاب نیز از سنخ [[کلام]] است، تأویل به معنای برگرداندن الفاظ، جملات و [[آیات قرآن]]، به معانی، مقاصد و مصادیق مورد نظر است. اگر این برگرداندن به معانی و مقاصد دلخواه صورت گیرد، تأویل ناروا است و هرگاه به مدلول‌ها و مصادیق مورد نظر گوینده کلام ([[خداوند متعال]]) باشد، تأویل صحیح و مقبول است. از این سخن دو نکته استفاده می‌شود: | ||