←مصرف بیت المال و عدالت در توزیع
(←پانویس) |
|||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
لزوم پرداخت حقوق عمومی و به‌طور خاص زکات: [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]]، کسانی که اموالی را انباشته کرده، [[انفاق]] نمی‌کنند، به [[عذاب]] دردناک و داغ‌نهادن با سکه‌های اندوخته شده، بر پشت و پیشانی و پهلوهای آنان، [[بیم]] داده است<ref>توبه، ۳۴–۳۵</ref> و [[بخل]] ورزیدن را مایه [[شر]] برای آنان دانسته و از تبدیل شدن این [[اموال]] به طوقی بر گردن صاحبانشان در [[روز قیامت]]، خبر داده‌است<ref>آل عمران، ۱۸۰</ref>؛ همچنان که نپرداختن زکات را [[نشانه نفاق]] در [[دل]] شمرده است<ref>توبه، ۷۷</ref> و [[امامان معصوم]]{{ع}} نپرداختن حتی یک قیراط از زکات را به منزله خروج از [[ایمان]] و اسلام دانسته‌اند.<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، ۹/۳۲–۳۴</ref> اصل [[حکم]] زکات را امام خمینی<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۲۹۴</ref> و فقهای دیگر<ref>نجفی، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ۱۵/۱۳؛ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۴/۶</ref> از [[ضروریات دین]] و منکر آن را [[کافر]] شمرده‌اند.<ref>[[علی رضا سروش|سروش]] و [[سید مصطفی سید صادقی|سید صادقی]]، [[بیت المال (مقاله)|مقاله «بیت المال»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۳ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۳، ص ۱۶ – ۲۵.</ref> | لزوم پرداخت حقوق عمومی و به‌طور خاص زکات: [[خداوند متعال]] در [[قرآن کریم]]، کسانی که اموالی را انباشته کرده، [[انفاق]] نمی‌کنند، به [[عذاب]] دردناک و داغ‌نهادن با سکه‌های اندوخته شده، بر پشت و پیشانی و پهلوهای آنان، [[بیم]] داده است<ref>توبه، ۳۴–۳۵</ref> و [[بخل]] ورزیدن را مایه [[شر]] برای آنان دانسته و از تبدیل شدن این [[اموال]] به طوقی بر گردن صاحبانشان در [[روز قیامت]]، خبر داده‌است<ref>آل عمران، ۱۸۰</ref>؛ همچنان که نپرداختن زکات را [[نشانه نفاق]] در [[دل]] شمرده است<ref>توبه، ۷۷</ref> و [[امامان معصوم]]{{ع}} نپرداختن حتی یک قیراط از زکات را به منزله خروج از [[ایمان]] و اسلام دانسته‌اند.<ref>حر عاملی، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعه، ۹/۳۲–۳۴</ref> اصل [[حکم]] زکات را امام خمینی<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱/۲۹۴</ref> و فقهای دیگر<ref>نجفی، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ۱۵/۱۳؛ یزدی طباطبایی، العروة الوثقی، ۴/۶</ref> از [[ضروریات دین]] و منکر آن را [[کافر]] شمرده‌اند.<ref>[[علی رضا سروش|سروش]] و [[سید مصطفی سید صادقی|سید صادقی]]، [[بیت المال (مقاله)|مقاله «بیت المال»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۳ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۳، ص ۱۶ – ۲۵.</ref> | ||
=== [[مصرف]] | === [[مصرف بیت المال]] و [[عدالت در توزیع]] === | ||
مصرف بیت المال و مراعات عدالت در توزیع آن: در [[صدر اسلام]] دربارهٔ چگونگی استفاده از بیت المال، حساسیت زیادی وجود داشت. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} آن را با توجه به تعبیر [[قرآن]]،<ref>نور، ۳۳؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۵/۱۱۳</ref> مال‌الله شمرد.<ref>حلبی، تقریب المعارف، ۲۷۰</ref> امیرالمؤمنین علی{{ع}} نیز بارها آن را مال‌الله خواند<ref>ثقفی، الغارات، ۱/۳۲۰؛ نهج البلاغه، ترجمه سید جمال‌الدین دین‌پرور، خ۱۲۶، ۱۷۸؛ ن۶۲، ۴۸۳ و ن۲۶۳، ۵۶۶</ref> و بر [[تقسیم مساوی]] بیت المال میان [[مسلمانان]] تأکید می‌کرد،<ref>نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، خ۱۲۶، ۱۷۸</ref> پرداخت [[حقوق]] آنان را به‌طور کامل از [[وظایف]] خود می‌شمرد<ref>ثقفی، الغارات، ۱/۳۸، نهج البلاغه، ترجمه سید جمال‌الدین دین‌پرور، خ۳۴، ۵۷</ref> و [[تقسیم عادلانه بیت المال]] را از وظایف اصلی [[حاکم اسلامی]] می‌دانست.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۶/۲۲۷</ref> آن حضرت [[مسئولان]] را از دست‌درازی به [[اموال عمومی]] و اختصاص [[بیت المال]] به خود و [[خویشان]]، [[پرهیز]] می‌داد.<ref>نهج البلاغه، ترجمه سید جمال‌الدین دین‌پرور، ن۵۳، ۴۷۰؛ مغربی، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، ۱/۲۵۲</ref> در سخن آن حضرت، [[توبیخ]] [[خطاکاران]] در امر بیت المال<ref>نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، ن۷۱، ۴۹۴</ref> و بیم‌دادن آنان به عقوبتی سخت<ref>نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، ن۲۰، ۳۹۲</ref> به چشم می‌خورد. | مصرف بیت المال و مراعات عدالت در توزیع آن: در [[صدر اسلام]] دربارهٔ چگونگی استفاده از بیت المال، حساسیت زیادی وجود داشت. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} آن را با توجه به تعبیر [[قرآن]]،<ref>نور، ۳۳؛ طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۵/۱۱۳</ref> مال‌الله شمرد.<ref>حلبی، تقریب المعارف، ۲۷۰</ref> امیرالمؤمنین علی{{ع}} نیز بارها آن را مال‌الله خواند<ref>ثقفی، الغارات، ۱/۳۲۰؛ نهج البلاغه، ترجمه سید جمال‌الدین دین‌پرور، خ۱۲۶، ۱۷۸؛ ن۶۲، ۴۸۳ و ن۲۶۳، ۵۶۶</ref> و بر [[تقسیم مساوی]] بیت المال میان [[مسلمانان]] تأکید می‌کرد،<ref>نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، خ۱۲۶، ۱۷۸</ref> پرداخت [[حقوق]] آنان را به‌طور کامل از [[وظایف]] خود می‌شمرد<ref>ثقفی، الغارات، ۱/۳۸، نهج البلاغه، ترجمه سید جمال‌الدین دین‌پرور، خ۳۴، ۵۷</ref> و [[تقسیم عادلانه بیت المال]] را از وظایف اصلی [[حاکم اسلامی]] می‌دانست.<ref>طوسی، تهذیب الاحکام، ۶/۲۲۷</ref> آن حضرت [[مسئولان]] را از دست‌درازی به [[اموال عمومی]] و اختصاص [[بیت المال]] به خود و [[خویشان]]، [[پرهیز]] می‌داد.<ref>نهج البلاغه، ترجمه سید جمال‌الدین دین‌پرور، ن۵۳، ۴۷۰؛ مغربی، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام، ۱/۲۵۲</ref> در سخن آن حضرت، [[توبیخ]] [[خطاکاران]] در امر بیت المال<ref>نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، ن۷۱، ۴۹۴</ref> و بیم‌دادن آنان به عقوبتی سخت<ref>نهج البلاغه، ترجمه سیدجمال‌الدین دین‌پرور، ن۲۰، ۳۹۲</ref> به چشم می‌خورد. | ||