بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب: برگردانده‌شده |
بدون خلاصۀ ویرایش برچسب‌ها: برگردانده‌شده پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل = عبدالله بن حبیب سلمی | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = اصحاب امام علی | عنوان مدخل = عبدالله بن حبیب سلمی | مداخل مرتبط = [[عبدالله بن حبیب سلمی در تاریخ اسلامی ]]| پرسش مرتبط = }} | ||
==مقدمه== | |||
عبداللّه بن حبیب به کنیه‌اش [[ابو عبدالرحمن سلمی]] [[شهرت]] دارد، در [[روزگار]] [[پیامبر]]{{صل}} ولادت یافت، اما به دیدار پیامبر{{صل}} نایل نشد. | |||
}} | |||
پدرش حبیب از کسانی است که در [[عصر رسالت]] [[اسلام]] آورده ودر کنار [[رسول خدا]]{{صل}} نیز جنگیده است. از ابو عبدالرحمن [[روایت]] است که: پدرم مرا [[قرآن]] آموخته است. | |||
برادرش [[خدَشة بن حبیب]] در شمار ثقاتی است که [[ابن حبّان]] از آنان نام برده است و [[بخاری]] در کتاب [[التاریخ الکبیر]]، او را از [[راویان]] [[امام علی]]{{ع}} می‌داند و روایتی نیز از او نقل میکند.<ref>کتاب التاریخ الکبیر ۳/ ۲۱۴ و کتاب الثقات ۴/ ۲۱۲.</ref> | |||
[[ | او را از آن جهت که به [[سلیم بن منصور]] از [[نوادگان]] [[قیس بن عیلان بن مضر]]، انتساب دارد، سُلَمی [[لقب]] داده‌اند، اما وجه اتصّاف وی به (ضریر) که [[ابن جزری]] تصریح کرده است، روشن نیست.<ref> اللباب ۲/ ۱۲۸ و غایة النهایة ۱/ ۴۱۳.</ref> | ||
وی | به هر حال وی همان کسی است که قرائت رسمی [[مصاحف]] از صدر اسلام تاکنون؛ یعنی قرائت مورد [[اتفاق مسلمانان]]، از طریق وی به [[امام علی]]{{ع}} انتساب دارد. به قول [[ابن جزری]] [[قرائت قرآن]] از جهت [[تجوید]] و ضبط به وی می‌‌رسد. | ||
او می‌‌گوید: از آن [[زمان]] به امر قرائت پرداختم که [[حدیث پیامبر]]{{صل}} را شنیدم که فرمود: {{متن حدیث| خَيْرُكُمْ مَنْ تَعَلَّمَ اَلْقُرْآنَ وَ عَلَّمَهُ}} معروف است که حدود چهل سال از زمان [[عثمان بن عفان]] تا [[خلافت]] [[عبدالملک بن مروان]] در [[مسجد اعظم]] [[کوفه]] به [[تعلیم]] قرائت قرآن [[اشتغال]] داشت و بر این کار مزدی نمی‌گرفت. با این که [[نابینا]] بود از راه دیگر گذران [[زندگی]] می‌‌کرد. | |||
{{ | |||
[[ذهبی]] و دیگران، [[عُمر بن خطّاب]]، عثمان بن عفان و [[عبداللّه بن مسعود]] را نیز از [[اساتید]] قرائت وی دانسته‌اند، اما به دو طریق از [[عاصم بن ابی النجود]] روایت است که ابوعبدالرحمن سُلَمی گفت: قرائت را از علی{{ع}} گرفته و بر او نیز عرضه کردم. چنان چه در روایت دیگر آمده است: او قرآن را از [[عثمان]] آموخته، لیکن بر علی{{ع}} عرضه کرده است.<ref>طبقات ابن سعد ۶/ ۱۷۲ و سیر اعلام النبلاء ۴/ ۲۷۰ - ۲۶۹.</ref> | |||
{{ | |||
او هر چند به قرائت مشهور است، لیکن [[روایات]] زیادی و نیز فتاوا و [[آرای فقهی]] از وی نقل شده است. او از [[اهل رأی]] و از کسانی که به قصه گویی و نقل [[افسانه‌ها]] مشهور بودند ناخرسند بود. | |||
به [[راویان]] [[حدیثی]] وی در بخش بعدی این مقاله اشاره خواهد شد، اما از میان راویان وی در قرائت، می‌‌توان کسانی چون: [[عاصم بن ابی النجود]]، [[عطاء بن سائب]]، [[یحیی بن وثاب]]، [[ابواسحاق سبیعی]]، [[عامر شعبی]] و [[اسماعیل بن ابی خالد]] را نام برد. | |||
عطاء بن سائب از ابوعبدالرحمن سلَمی نقل میکند که وی [[قرآن]] را از کسانی آموخته است که آنان قرآن را ده [[آیه]] ده آیه می‌‌آموختند و تا مقاصد [[آیه‌ها]] را نمی‌فهمیدند به ده آیه بعدی نمی‌پرداختند؛ یعنی [[علم]] و عمل به [[آیات]] را فرا می‌‌گرفتند و پس از ما کسانی وارثِ قرآن خواهند شد که آیه‌های آن را مانند آب می‌‌نوشند و از فراسوی گردنشان نمی‌گذرد. او خود، قرآن را پنج آیه پنج آیه [[تعلیم]] می‌‌داد. | |||
با [[عنایت]] به قراین و شواهد موجود چنین به نظر می‌‌رسد که ابو عبدالرّحمن بخش مهمّی از قرائت را از [[امام علی]]{{ع}} فرا گرفت و این، در طول ۲۵ سال [[کناره‌گیری]] آن حضرت از [[خلافت]] بود و چون [[امیرمؤمنان]] به خلافت رسید، عبداللّه با وی [[بیعت]] کرد و در [[جنگ صفین]] حاضر شد، ولی چیزی نگذشت که [[عثمانی]] شد و به [[حزب]] مخالفان آن حضرت پیوست و ظاهراً تا آخر [[عمر]] طولانی‌اش ازاهل [[بیت]]{{ع}} کناره گرفت. | |||
از [[عطاء بن سائب]] نقل شده است که مردی به ابوعبدالرحمن سلمی گفت: تو را به [[خدا]]، آیا [[بغض]] تو نسبت به علی{{ع}} از آن رو نیست که هنگام [[تقسیم بیت المال]] در [[کوفه]]، به تو وخانواده ات چیزی نرسید. | |||
گفت: حال که سوگندم دادی، چنین است که گفتی.<ref> الغارات ۲/ ۵۵۸ و ۵۶۷؛ تهذیب التهذیب ۵/ ۱۸۴ و طبقات ابن سعد ۱/ ۱۷۲.</ref> | |||
او از طبقه دوم راویان و از [[حافظان]] [[کثیرالحدیث]] به شمار می‌‌رود. [[برقی]] نام او را در شمار [[اولیا]] و [[دوستان]] (مضری) [[امیرمؤمنان]]{{ع}} آورده و می‌‌افزاید: بعضی او را [[طعن]] و [[سرزنش]] کرده‌اند. با این حال، [[علامه]] و [[ابن داوود]]، نام او را در قسم [[راویان]] [[معتمد]] و معتبر ذکر می‌‌کنند و تقریباً همه نقّادان غیر [[شیعی]] از [[اهل حدیث]]، به [[وثاقت]] و [[اتقان]] وی [[اذعان]] دارند، بلکه او را [[امام]] و پیشوای برجسته معرفی می‌‌کنند. از آنجا که وی در [[اسناد روایات]] [[تفسیر قمی]] نیز قرار دارد از نظر [[علی بن ابراهیم قمی]] و [[آیة اللّه]] [[سید ابوالقاسم خویی]] نیز وثاقت دارد. <ref>تفسیر قمی ۲/ ۳۴۹ و معجم رجال الحدیث ۱/ ۵۰،۴۹.</ref> | |||
[[روایات]] او در [[صحاح شش گانه]] [[اهل سنت]] و در برخی [[منابع شیعه]] آمده است. در این روایات از [[امام علی]]{{ع}} [[عثمان بن عفان]]، [[عمر بن خطاب]]، [[ابن مسعود]]، [[ابو موسی اشعری]]، [[ابو هریره]] و دیگران، نقل میکند. و [[ابراهیم نخعی]]، [[علقمة بن مرثد]]، [[سعد بن عبیده]]، [[ابواسحاق سبیعی]]، [[سعید بن جبیر]]، [[عبدالملک بن اعین]]، [[عاصم بن ابی النجود]] از او [[نقل روایت]] می‌‌کنند.<ref> تهذیب الکمال ۱۴/ ۴۰۸ و بحارالانوار ۱۷/ ۴۰۴ و ۵۸/ ۳۱۳.</ref> | |||
[[عطاء بن سائب]] از وی نقل میکند: شخصی [[حدیثی]] را که از [[پیامبر]]{{صل}} شنیده بود نقل کرد که آن حضرت فرمود: تا زمانی که [[نمازگزار]] در مصهی خود نشسته منتظرِ [[اقامه نماز]] است، از [[نماز]] محسوب می‌‌شود و [[فرشتگان]] گویند: خدایا او را بیامرز و مشمول رحمتت فرما.<ref>طبقات ابن سعد ۶/ ۱۷۲ و تاریخ بغداد ۹/ ۴۳۰.</ref> | |||
او سرانجام در [[روزگار]] [[عبدالملک بن مروان]] پس از سال ۷۰ه.ق. درگذشت.<ref> تهذیب الکمال ۴۱۰/ ۱۴ و تاریخ بغداد ۴۳۱/ ۹.</ref>.<ref>[[حسین عزیزی|عزیزی]]، [[پ‍روی‍ز رستگار|رستگار]]، [[ی‍وس‍ف بیات|بیات]]، [[راویان مشترک (کتاب)|راویان مشترک]]، ص 53.</ref> | |||
==جستارهای وابسته== | |||
*[[خدَشة بن حبیب]] (برادر) | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده: | # [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[حسین عزیزی|عزیزی]]، [[پ‍روی‍ز رستگار|رستگار]]، [[ی‍وس‍ف بیات|بیات]]، [[راویان مشترک (کتاب)|'''راویان مشترک''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||