←مقدمه
(←مقدمه) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
شاخص‌ترین چهره [[سلفیه]] در سده‌های اخیر [[ابن‌تیمیه]] (۷۲۸ق) است. اجازه دهید با دیدگاه او آشنا شویم. او [[معتقد]] است که از نظر جمهور [[اهل سنت]] و نیز دیگران، امامت افضل در صورت امکان [[واجب]] است، اما اگر در [[ولایت]] و [[امامت]] فرد [[افضل]] مفسده‌ای باشد، این | شاخص‌ترین چهره [[سلفیه]] در سده‌های اخیر [[ابن‌تیمیه]] (۷۲۸ق) است. اجازه دهید با دیدگاه او آشنا شویم. او [[معتقد]] است که از نظر جمهور [[اهل سنت]] و نیز دیگران، امامت افضل در صورت امکان [[واجب]] است، اما اگر در [[ولایت]] و [[امامت]] فرد [[افضل]] مفسده‌ای باشد، این منصب به [[مفضول]] می‌رسد. | ||
او [[ابوبکر]] را افضل می‌داند و بر این [[باور]] است که [[امامت ابوبکر]] موافق با قاعده تقدیم افضل بر مفضول است، اما اگر کسی [[امام علی]] {{ع}} را افضل بداند و از سویی به امامت ابوبکر تن دهد، اوست که باید به منع این آموزه یعنی [[لزوم]] امامت افضل بپردازد<ref>احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه حرانی، منهاج السنة النبویة، ج۳، ص۳۹۱-۳۹۲.</ref>. | او [[ابوبکر]] را افضل می‌داند و بر این [[باور]] است که [[امامت ابوبکر]] موافق با قاعده تقدیم افضل بر مفضول است، اما اگر کسی [[امام علی]] {{ع}} را افضل بداند و از سویی به امامت ابوبکر تن دهد، اوست که باید به منع این آموزه یعنی [[لزوم]] امامت افضل بپردازد<ref>احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه حرانی، منهاج السنة النبویة، ج۳، ص۳۹۱-۳۹۲.</ref>. | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
ابن‌قیم جوزی یکی دیگر از علمای نامدار [[سلفی]] با بیان [[سنت نبوی]]، معتقد است که امامت و ولایت فرد انفع و [[اصلح]] برای امر [[حکومت]] لازم است، هر چند افضل نباشد<ref>ابن‌قیم جوزی، اعلام الموقعین عن رب العالمین، ج۱، ص۱۰۶-۱۰۷.</ref>. | ابن‌قیم جوزی یکی دیگر از علمای نامدار [[سلفی]] با بیان [[سنت نبوی]]، معتقد است که امامت و ولایت فرد انفع و [[اصلح]] برای امر [[حکومت]] لازم است، هر چند افضل نباشد<ref>ابن‌قیم جوزی، اعلام الموقعین عن رب العالمین، ج۱، ص۱۰۶-۱۰۷.</ref>. | ||
من از مجموع سخنان | من از مجموع سخنان دانشمندان وهابی همین نظر را به دست آوردم. برای نمونه، البانی از دانشمندان نامی [[وهابیت]] در برخی آثار خود به مسئله [[افضلیت]] پرداخته است. او گاهی با اشاره به اقتدای [[حضرت عیسی]] {{ع}} به [[حضرت مهدی]] {{ع}} آن را شرافتی برای [[دین اسلام]] می‌داند؛ آن‌گاه می‌افزاید که می‌توان این سخن را نیز مطرح کرد که در ابتدای [[ظهور امام زمان]] {{ع}} حضرت عیسی {{ع}} به آن [[امام]] [[اقتدا]] می‌کند تا نشان دهد که تابع [[پیامبر اسلام]] است اما در ادامه کار، [[امام عصر]] {{ع}} به حضرت عیسی {{ع}} اقتدا می‌کند؛ زیرا اقتدای مفضول به [[فاضل]] یک قاعده است<ref>محمد ناصرالدین البانی، مصابیح التنویر علی صحیح الجامع الصغیر، ج۱، ص۱۴۱.</ref>. | ||
برخی دیگر از نویسندگان وهابی نیز جواز [[امامت مفضول با وجود افضل]] را نظریه تمام [[اهل سنت و جماعت]] به شمار آورده‌اند<ref>علی بن نایف الشحود، موسوعة الدین النصحیة، ج۱، ص۲۲۶.</ref>. دیگر دانشمند وهابی یکی از [[وظایف]] [[اهل حل و عقد]] را [[گزینش]] فرد اصلح و انفع از میان افراد واجد شرایط دانسته است. بله، اگر [[انتخاب]] [[افضل]] به [[صلاح]] باشد، همو به [[امامت]] برگزیده می‌شود؛ چنان که [[خلفای راشدین]] هم به ترتیب [[افضلیت]]، امامت کردند؛ زیرا [[مصلحت]] هم در امامت آنها بود. اما به طورکلی امامت انفع و [[اصلح]] [[واجب]] است، هرچند افضل نباشد<ref>عبدالله بن عمر بن سلیمان دمیجی، الامامة العظمی عند اهل السنة و الجماعة، ج۱، ص۱۵۴.</ref>. | برخی دیگر از نویسندگان وهابی نیز جواز [[امامت مفضول با وجود افضل]] را نظریه تمام [[اهل سنت و جماعت]] به شمار آورده‌اند<ref>علی بن نایف الشحود، موسوعة الدین النصحیة، ج۱، ص۲۲۶.</ref>. دیگر دانشمند وهابی یکی از [[وظایف]] [[اهل حل و عقد]] را [[گزینش]] فرد اصلح و انفع از میان افراد واجد شرایط دانسته است. بله، اگر [[انتخاب]] [[افضل]] به [[صلاح]] باشد، همو به [[امامت]] برگزیده می‌شود؛ چنان که [[خلفای راشدین]] هم به ترتیب [[افضلیت]]، امامت کردند؛ زیرا [[مصلحت]] هم در امامت آنها بود. اما به طورکلی امامت انفع و [[اصلح]] [[واجب]] است، هرچند افضل نباشد<ref>عبدالله بن عمر بن سلیمان دمیجی، الامامة العظمی عند اهل السنة و الجماعة، ج۱، ص۱۵۴.</ref>. | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
در برخی منابع [[وهابیت]] نیز بیش از آنکه به مسئله [[لزوم]] یا عدم [[لزوم افضلیت]] پرداخته شود، مباحث مبسوطی درباره مفاضله میان [[خلفا]] آمده است<ref>ر. ک: سلیمان بن عبدالله بن محمد بن عبدالوهاب، التوضیح عن توحید الخلاق فی جواب اهل العراق، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶. جالب اینکه این نویسنده، عایشه را از لحاظ علمی بر حضرت زهرا {{س}} برتر می‌داند و تفضیل آن حضرت بر عایشه را تنها به لحاظ ذات می‌داند. (علی بن نایف الشحود، المفصل فی احکام الهجرة، ص۳۴۵؛ نیز، ر. ک: عبدالله بن عمر بن سلیمان دمیجی، الامامة العظمی عند اهل السنة و الجماعة، ج۱، ص۲۸۲).</ref>. | در برخی منابع [[وهابیت]] نیز بیش از آنکه به مسئله [[لزوم]] یا عدم [[لزوم افضلیت]] پرداخته شود، مباحث مبسوطی درباره مفاضله میان [[خلفا]] آمده است<ref>ر. ک: سلیمان بن عبدالله بن محمد بن عبدالوهاب، التوضیح عن توحید الخلاق فی جواب اهل العراق، ج۱، ص۱۵۵-۱۵۶. جالب اینکه این نویسنده، عایشه را از لحاظ علمی بر حضرت زهرا {{س}} برتر می‌داند و تفضیل آن حضرت بر عایشه را تنها به لحاظ ذات می‌داند. (علی بن نایف الشحود، المفصل فی احکام الهجرة، ص۳۴۵؛ نیز، ر. ک: عبدالله بن عمر بن سلیمان دمیجی، الامامة العظمی عند اهل السنة و الجماعة، ج۱، ص۲۸۲).</ref>. | ||
ابوالاعلی | ابوالاعلی مودودی از دانشمندان نوسلفیه از [[حق]] [[حاکمیت خدا]] و [[رسول]] سخن می‌گوید، اما در باره اینکه [[جانشین]] رسول باید چه صفاتی داشته باشد، سخنی نمی‌گوید<ref>ابوالاعلی مودودی، تدوین الدستور الاسلامی، ص۲۶-۲۹.</ref>.<ref>[[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[افضلیت امام از منظر عقل و نقل (کتاب)|افضلیت امام از منظر عقل و نقل]]، ص ۹۲.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||