بدعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۵۸۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۳
خط ۴۹: خط ۴۹:


== صفات و ویژگی‌ها ==
== صفات و ویژگی‌ها ==
# '''ظاهر [[فریب]] و هلاک کننده:''' بدعت ظاهری حق‌نما دارد اما در باطل غوطه‌ور است و هلاک‌کننده است. نوک پیکان آن باورهای مسلمانان را نشانه می‌گیرد تا خواسته‌های نفسانی را برآورده کند. امام موسی کاظم(ع) می‌فرماید: بدعت‌گذار مباش، کسی که به رأی خود توجه کند هلاک می‌شود و کسی که خاندان پیامبر(ص) را رها کند گمراه می‌شود و کسی که قرآن و سنت پیامبر(ص) را رها کند کافر می‌شود.
# '''ظاهر [[فریب]] و هلاک کننده:''' [[بدعت]] ظاهری حق‌نما دارد اما در [[باطل]] غوطه‌ور است و هلاک‌کننده است<ref>{{متن حدیث|وَ إِنَّ الْمُبْتَدَعَاتِ الْمُشَبَّهَاتِ هُنَّ الْمُهْلِكَاتُ إِلَّا مَا حَفِظَ اللَّهُ مِنْهَا}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۶۹.</ref>. نوک پیکان آن باورهای [[مسلمانان]] را نشانه می‌گیرد تا [[خواسته‌های نفسانی]] را برآورده کند. [[امام]] [[موسی کاظم]]{{ع}} می‌فرماید: [[بدعت‌گذار]] مباش، کسی که به [[رأی]] خود توجه کند هلاک می‌شود و کسی که [[خاندان پیامبر]]{{صل}} را رها کند [[گمراه]] می‌شود و کسی که [[قرآن]] و [[سنت پیامبر]]{{صل}} را رها کند [[کافر]] می‌شود.
# '''[[گمراه کننده]]:''' [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: هر بدعتی [[گمراهی]] است و هر گمراه‌کننده‌ای در [[آتش]] است. بدعت‌گذار، از یک‌سو نمی‌تواند به‌صراحت با [[اعتقادات]] و مسلمات دینی و [[عقلی]] به [[مخالفت]] برخیزد و از دیگرسوی، خواهش‌های نفسانی او را به سمت باطل و مسیر ناحق می‌کشاند. در این‌صورت به آمیختن حق و باطل رومی‌آورد، تا از حق برای پیشبرد خواسته‌های نفسانی خویش بهره گیرد، نه حق [[خالص]] است و نه باطل عریان تا [[مردم]] بتوانند این دو را از هم بازشناسند. در دوران ۲۵ ساله [[حکومت]] [[سه خلیفه]] بعد از [[پیامبر]]{{صل}} [[بدعت‌ها]] و دگرگونی‌های زیادی پدید آمد که در اثر آن، [[تربیت اجتماعی]] مردم و بازگرداندن [[امت]] به ارزش‌های اصیل اسلامی یکی از مشکلات [[امام علی]]{{ع}} بود.
# '''[[گمراه کننده]]:''' [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: هر بدعتی [[گمراهی]] است و هر گمراه‌کننده‌ای در [[آتش]] است. بدعت‌گذار نمی‌تواند صریحاً با [[اعتقادات دینی]] [[مخالفت]] کند، اما [[خواهش‌های نفسانی]] او را به باطل می‌کشاند. از این رو به آمیختن [[حق و باطل]] می‌پردازد تا از [[حق]] برای مقاصد [[نفسانی]] بهره ببرد. در دوران [[خلفای سه‌گانه]] پس از پیامبر{{صل}} بدعت‌های زیادی پدید آمد و یکی از [[مشکلات امام علی]]{{ع}} بازگرداندن [[مردم]] به [[ارزش‌های اسلامی]] بود.
# '''ماهیت ذاتی بدعت:''' بدعت به‌دلیل مطابق نبودن با [[حق]]، نیازمند توجیهاتی است که بتواند آن‌را مقبول جلوه دهد. رنگ و لعاب به ظاهر دینی و عقلانی دادن به آن و توجیهات نادرست، لازمه جدایی‌ناپذیر آن است، تا آنجا که [[تابعین]] بدعت نیز به‌ جای پذیرش حق و ردّ اشتباهات گذشتگان به همان دلیل به توجیهات گذشتگان می‌افزایند و به جای عرضه موضوعات بر معیارهای حقیقی و تشخیص امر درست و نادرست، حق را با آن محک می‌زنند و منطبق می‌کنند و میل و خواسته خود را معیار قرار می‌دهند<ref>{{متن قرآن|أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلا}}؛ سوره فرقان، آیه ۴۳.</ref>.
# '''نیازمند [[دروغ]] و [[عدول از حق]]:''' بدعت به دلیل مغایرت با [[حقیقت]]، نیازمند توجیهاتی است تا آن را مقبول نشان دهد. دادن رنگ و لعاب [[دینی]] و [[عقلانی]] به آن و توجیهات نادرست، لازمه جدایی‌ناپذیر بدعت است. [[تابعان]] بدعت به جای [[پذیرش حق]]، بر توجیهات گذشتگان می‌افزایند و به جای تشخیص حق و باطل، حق را با میل خود منطبق می‌کنند<ref>{{متن قرآن|أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلا}}؛ سوره فرقان، آیه ۴۳.</ref>.
# '''بدعت، منشأ فتنه‌ها''' و سرآغاز پدید آمدن آن و هم‌چنین [[هواپرستی]] و بدعت‌گذاری در [[احکام]] آسمانی است. این‌گونه بدعت، نوآوری‌هایی است که [[قرآن]] با آن مخالف است<ref>{{متن حدیث|إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ الْفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَ أَحْكَامٌ تُبْتَدَعُ يُخَالَفُ فِيهَا كِتَابُ اللَّهِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۵۰.</ref>. مخلوط شدن حق و [[باطل]]، زمینه تسلط و [[ولایت]] [[شیطان]] و شیطان‌صفتان را بر دیگران فراهم می‌سازد<ref>{{متن حدیث|لَكِنْ يُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَيُمْزَجَانِ فَهُنَالِكَ يَسْتَوْلِي الشَّيْطَانُ عَلَى أَوْلِيَائِهِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۵۰.</ref> و جامعه‌ای که به چنین بلایی مبتلا شود باید [[منتظر]] به ثمر رسیدن فتنه‌ها باشد که ثمره آن جز [[اختلاف]] و [[آشوب]] نیست. امام علی{{ع}} هیچ عاملی را، مانند بدعت، عامل تخریب [[دین]] نمی‌داند<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۱۶۳ ـ ۱۶۴.</ref>.
# '''منشأ [[فتنه‌ها]] و هواپرستی‌ها''' بدعت منشأ فتنه‌ها و [[هواپرستی]] در [[احکام الهی]] است. این نوآوری‌ها با قرآن مخالف است<ref>{{متن حدیث|إِنَّمَا بَدْءُ وُقُوعِ الْفِتَنِ أَهْوَاءٌ تُتَّبَعُ وَ أَحْكَامٌ تُبْتَدَعُ يُخَالَفُ فِيهَا كِتَابُ اللَّهِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۵۰.</ref>. مخلوط شدن حق و باطل، زمینه [[تسلط شیطان]] و شیطان‌صفتان را فراهم می‌کند<ref>{{متن حدیث|لَكِنْ يُؤْخَذُ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ وَ مِنْ هَذَا ضِغْثٌ فَيُمْزَجَانِ فَهُنَالِكَ يَسْتَوْلِي الشَّيْطَانُ عَلَى أَوْلِيَائِهِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۵۰.</ref> و موجب [[اختلاف]] و [[آشوب]] می‌شود. [[امام علی]]{{ع}} هیچ عاملی را مانند [[بدعت]]، عامل تخریب [[دین]] نمی‌داند<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۱۶۳ ـ ۱۶۴.</ref>.


== انواع و گونه‌ها ==
== انواع و گونه‌ها ==
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش