بدون خلاصۀ ویرایش
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ذریه در قرآن]] | پرسش مرتبط = }} | |||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[ذریه در قرآن | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
از آنجا که این واژه مرتبط با گذشته [[پیامبر]] در اصل و ریشه [[خانوادگی]] و سلسله او با [[خاندان ابراهیم]] است، مواردی از [[آیات]] آن توجه شده است. لغت پژوهان در [[تبیین]] این واژه «ذریه» گفته‌اند. از اصل ذرر به معنای [[لطافت]]، پراکندگی و انتشار است. مورچگان [[خرد]] و ریز و مفرد آن ذره است. (ابن [[فارس]]، مقاییس اللغه ۱۴۰۴: ج ۲، ص ۳۴۳). ابن منظور واژه ذریه را منسوب به ذر دانسته، می‌نویسد: بنابر قاعده دستوری، اسم منسوب این واژه باید با ذال مفتوح بیاید ولی بر خلاف قاعده مضموم آمده است (ابن منظور، لسان العرب ۳۰۴:۴:۱۴۱۰). راغب اصفهانی در اصل اشتقاق واژه ذریه به سه دیدگاه اشاره نموده و گفته است: این واژه از اصل به معنای پراکندن است مثل «ذرأ [[الله]] الخلق» و {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي ذَرَأَكُمْ فِي الْأَرْضِ}}<ref>«و اوست که شما را در زمین آفرید و سوی وی گرد آورده می‌شوید» سوره مؤمنون، آیه ۷۹.</ref>» که همزه آن هنگام اتصال به یاء نسبت حذف گردیده است. (راغب، مفردات، ۱۷۸:۱۴۰۴). این واژه در [[قرآن کریم]] به گونه‌ای بر شمول و فراگیری دلالت دارد، به طوری که بر همه [[فرزندان]] [[انسان]] از کوچک و بزرگ اطلاق گردیده است، گویی کاربرد واژه ذریه در مفهوم [[انسان]] اشاره به [[ظهور]] اولیه [[شخصیت]] وجودی او در عالم صلب و ترائب دارد. | |||
#.... {{متن قرآن|قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود:» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref> '''نکته''': طباطبایی منظور از ذریه را در این [[آیه]] [[فرزندان حضرت ابراهیم]] دانسته و این موضوع در اواخر [[عمر]] [[ابراهیم]] واقع شده یعنی هنگامی که او پیر شده بود و [[اسماعیل]] و [[اسحاق]] متولد گردیده بودند و [[ابراهیم]]، [[اسماعیل]] و مادرش را در سرزمین [[مکه]] ساکن گردانیده بود...[[شاهد]] بر این مدعا جمله {{متن قرآن|وَمِنْ ذُرِّيَّتِي}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود:» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>» است؛ زیرا بر اساس آن [[ابراهیم]] تقاضای [[مقام امامت]] برای [[فرزندان]] خود نیز کرده است (طباطبائی، [[المیزان]]: ج ۳۶۷:۱). | #.... {{متن قرآن|قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود:» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref> '''نکته''': طباطبایی منظور از ذریه را در این [[آیه]] [[فرزندان حضرت ابراهیم]] دانسته و این موضوع در اواخر [[عمر]] [[ابراهیم]] واقع شده یعنی هنگامی که او پیر شده بود و [[اسماعیل]] و [[اسحاق]] متولد گردیده بودند و [[ابراهیم]]، [[اسماعیل]] و مادرش را در سرزمین [[مکه]] ساکن گردانیده بود...[[شاهد]] بر این مدعا جمله {{متن قرآن|وَمِنْ ذُرِّيَّتِي}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم می‌گمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود:» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref>» است؛ زیرا بر اساس آن [[ابراهیم]] تقاضای [[مقام امامت]] برای [[فرزندان]] خود نیز کرده است (طباطبائی، [[المیزان]]: ج ۳۶۷:۱). | ||
#{{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ}}<ref>«و فرزندان مؤمنانی را که از آنان با ایمان، پیروی کرده‌اند به آنان می‌پیوندیم و از (پاداش) کردارشان چیزی نمی‌کاهیم، هر کس در گرو کرده خویش است» سوره طور، آیه ۲۱.</ref> '''نکته''': الحاق [[فرزندان]] به [[پدران]] است، زیرا می‌گوید، ما از میان ذریه‌های [[مؤمنین]] آنهایی را که در [[ایمان به خدا]] به نوعی از [[پدران]] [[پیروی]] کنند، به پدرانشان ملحق می‌کنیم. اگر چه ایمانشان به [[درجه]] [[ایمان]] [[پدران]] نرسد؛ زیرا اگر تنها آن ذریه‌ای را به [[پدران]] [[مؤمن]] ملحق کنند که ایمانشان مساوی یا کامل‌تر از [[ایمان]] [[پدران]] باشد، دیگر گفتن و [[منت نهادن]] معنا ندارد. | #{{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا وَاتَّبَعَتْهُمْ ذُرِّيَّتُهُمْ بِإِيمَانٍ أَلْحَقْنَا بِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَمَا أَلَتْنَاهُمْ مِنْ عَمَلِهِمْ مِنْ شَيْءٍ كُلُّ امْرِئٍ بِمَا كَسَبَ رَهِينٌ}}<ref>«و فرزندان مؤمنانی را که از آنان با ایمان، پیروی کرده‌اند به آنان می‌پیوندیم و از (پاداش) کردارشان چیزی نمی‌کاهیم، هر کس در گرو کرده خویش است» سوره طور، آیه ۲۱.</ref> '''نکته''': الحاق [[فرزندان]] به [[پدران]] است، زیرا می‌گوید، ما از میان ذریه‌های [[مؤمنین]] آنهایی را که در [[ایمان به خدا]] به نوعی از [[پدران]] [[پیروی]] کنند، به پدرانشان ملحق می‌کنیم. اگر چه ایمانشان به [[درجه]] [[ایمان]] [[پدران]] نرسد؛ زیرا اگر تنها آن ذریه‌ای را به [[پدران]] [[مؤمن]] ملحق کنند که ایمانشان مساوی یا کامل‌تر از [[ایمان]] [[پدران]] باشد، دیگر گفتن و [[منت نهادن]] معنا ندارد. | ||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
#{{متن قرآن|أُولَئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ مِنْ ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِنْ ذُرِّيَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْرَائِيلَ وَمِمَّنْ هَدَيْنَا وَاجْتَبَيْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُ الرَّحْمَنِ خَرُّوا سُجَّدًا وَبُكِيًّا}}<ref>«آنان کسانی از پیامبرانند از فرزندان آدم که خداوند به آنان نعمت بخشیده است و از (فرزندان) آن کسانند که با نوح (در کشتی) برداشتیم و از فرزندان ابراهیم و اسرائیل‌اند و از آنانند که رهیاب کردیم و برگزیدیم؛ چون بر آنان آیات (خداوند) بخشنده خوانده می‌شد سجده» سوره مریم، آیه ۵۸.</ref> | #{{متن قرآن|أُولَئِكَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ مِنْ ذُرِّيَّةِ آدَمَ وَمِمَّنْ حَمَلْنَا مَعَ نُوحٍ وَمِنْ ذُرِّيَّةِ إِبْرَاهِيمَ وَإِسْرَائِيلَ وَمِمَّنْ هَدَيْنَا وَاجْتَبَيْنَا إِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُ الرَّحْمَنِ خَرُّوا سُجَّدًا وَبُكِيًّا}}<ref>«آنان کسانی از پیامبرانند از فرزندان آدم که خداوند به آنان نعمت بخشیده است و از (فرزندان) آن کسانند که با نوح (در کشتی) برداشتیم و از فرزندان ابراهیم و اسرائیل‌اند و از آنانند که رهیاب کردیم و برگزیدیم؛ چون بر آنان آیات (خداوند) بخشنده خوانده می‌شد سجده» سوره مریم، آیه ۵۸.</ref> | ||
'''نتیجه''': [[پیامبر]] از [[ذریه ابراهیم]] است که [[خداوند]] بر این سلسله [[نعمت]] خود را تمام کرده است<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم]]، | '''نتیجه''': [[پیامبر]] از [[ذریه ابراهیم]] است که [[خداوند]] بر این سلسله [[نعمت]] خود را تمام کرده است<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱]]، ص ۵۸۵.</ref>. | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']] | # [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:اصطلاحات قرآنی]] | ||