←تعلیم و تربیت فرزندان در نوجوانی
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۳۹۷: | خط ۳۹۷: | ||
[[امام صادق]]{{ع}} در این باره فرموده‌اند: «[[حق فرزند]] بر پدر سه چیز است: دایه و مربی خوب برایش [[انتخاب]] کند؛ نام خوبی بر او بگذارد»<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۳۶.</ref>. [[حضرت علی]]{{ع}} نیز ضمن سفارشی به [[امام حسین]]{{ع}} [[ادب]] را بهترین [[میراث]] والدین معرفی کرده، می‌فرماید: «ادب، بهترین میراث است»<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول من آل الرسول، ص۸۵.</ref>. [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} به یکی از فرزندانش می‌فرماید: پسرم! با احدی [[برادری]] مکن تا زمانی که بدانی به چه جاهایی می‌رود و با چه افرادی نشست و برخاست می‌کند و چون خوب بر احوالش [[آگاه]] شدی و معاشرتش را پسندیدی، با او برادری کن تا او را از [[لغزش]] بازداری و در [[تنگ‌دستی]] به او [[یاری]] رسانی<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول من آل الرسول، ص۲۳۶.</ref>. | [[امام صادق]]{{ع}} در این باره فرموده‌اند: «[[حق فرزند]] بر پدر سه چیز است: دایه و مربی خوب برایش [[انتخاب]] کند؛ نام خوبی بر او بگذارد»<ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۳۶.</ref>. [[حضرت علی]]{{ع}} نیز ضمن سفارشی به [[امام حسین]]{{ع}} [[ادب]] را بهترین [[میراث]] والدین معرفی کرده، می‌فرماید: «ادب، بهترین میراث است»<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول من آل الرسول، ص۸۵.</ref>. [[امام حسن مجتبی]]{{ع}} به یکی از فرزندانش می‌فرماید: پسرم! با احدی [[برادری]] مکن تا زمانی که بدانی به چه جاهایی می‌رود و با چه افرادی نشست و برخاست می‌کند و چون خوب بر احوالش [[آگاه]] شدی و معاشرتش را پسندیدی، با او برادری کن تا او را از [[لغزش]] بازداری و در [[تنگ‌دستی]] به او [[یاری]] رسانی<ref>ابن شعبه حرانی، تحف العقول من آل الرسول، ص۲۳۶.</ref>. | ||
والدین در این مرحله، [[تربیت فرزند]] را در ابعاد مختلف [[دینی]] و [[معنوی]]، [[عاطفی]]، [[اجتماعی]]، جنسی و [[اقتصادی]] برعهده دارند. در این قسمت، به بررسی هر یک از حیطه‌های تربیت در [[سیره معصومین]]{{عم}} خواهیم پرداخت<ref>[[ابوالفضل سلمانی گواری|سلمانی گواری، ابوالفضل]]، [[سیره خانوادگی ائمه معصوم (کتاب)|سیره خانوادگی ائمه معصوم]]، ص ۱۴۲.</ref>. | والدین در این مرحله، [[تربیت فرزند]] را در ابعاد مختلف [[دینی]] و [[معنوی]]، [[عاطفی]]، [[اجتماعی]]، جنسی و [[اقتصادی]] برعهده دارند. در این قسمت، به بررسی هر یک از حیطه‌های تربیت در [[سیره معصومین]]{{عم}} خواهیم پرداخت<ref>[[ابوالفضل سلمانی گواری|سلمانی گواری، ابوالفضل]]، [[سیره خانوادگی ائمه معصوم (کتاب)|سیره خانوادگی ائمه معصوم]]، ص ۱۴۲.</ref>. | ||
یکی از [[آداب]] بسیار مهم و مؤثر در [[تربیت فرزند]]، توجه به [[زمان]] مناسب برای برنامه‌های [[تربیتی]] است. در سخنی از [[امام صادق]]{{ع}} به این مهم اشاره شده است، آنجا که فرمودند: {{متن حدیث|الْغُلَامُ يَلْعَبُ سَبْعَ سِنِينَ وَ يَتَعَلَّمُ الْكِتَابَ سَبْعَ سِنِينَ...}}؛ «پسر باید هفت سال [[بازی]] کند و هفت سال سواد بیاموزد.»..<ref>الکافی، ج۶، ص۴۷، ح۳.</ref>. [[آموزش خواندن و نوشتن]]، کنایه از آموزش‌های مختلف مورد نیاز فرزند است که شروع رسمی آن از ۷ سالگی و [[نوجوانی]] است که بخشی بر عهده [[مدرسه]] و بخشی بر عهده پدر و مادر و بخشی بر عهده [[جامعه]] است که هر سه در این کار دخیل هستند. [[امام حسن]]{{ع}} نیز به [[فراگیری علوم]] توسط [[فرزندان]] خود و برادرزادگانش تأکید داشت و خطاب به ایشان می‌فرمود: {{متن حدیث|إِنَّكُمْ صِغَارُ قَوْمٍ وَ يُوشِكُ أَنْ تَكُونُوا كِبَارَ قَوْمٍ آخَرِينَ فَتَعَلَّمُوا الْعِلْمَ فَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ مِنْكُمْ أَنْ يَحْفَظَهُ فَلْيَكْتُبْهُ وَ لْيَضَعْهُ فِي بَيْتِهِ}}<ref>منیة المرید، ص۳۴۹؛ بحار الأنوار، ج۲، ص۱۵۲.</ref>؛ «شما اکنون نونهالان جامعه هستید و [[امید]] است در [[آینده]] نزدیک از بزرگان جامعه شوید، پس [[علم]] بیاموزید و هرکس می‌تواند آن را [[حفظ]] کند و بنویسد و در [[منزل]] قرار دهد». | |||
[[تعلیم و تربیت]] در تمام دوران [[زندگی]] لازم و راهگشاست و [[انسان]] بدان نیازمند است، ولی بهترین [[زمان]] [[یادگیری]] و [[آموزش]] و تأثیر و بهره‌مندی از آن در [[تربیت کودک]]، دوران نوجوانی است. [[امیر مؤمنان]] در این باره می‌فرمایند: {{متن حدیث|الْعِلْمُ فِي الصِّغَرِ كَالنَّقْشِ فِي الْحَجَرِ}}<ref>کنز الفوائد، ج۱، ص۳۱۹؛ بحار الأنوار، ج۱، ص۲۲۴.</ref>؛ «[[علم‌آموزی]] در [[کودکی]] مانند نقشی است که بر روی سنگ کنده شود». که والدین در برابر انجام صحیح آن [[اجر]] می‌برند و در صورت [[سهل‌انگاری]] دچار [[کیفر]] خواهند شد. | |||
در [[سیره]] و روش امیر مؤمنان{{ع}} توجه به این دوران و اهمیت آموزش در نوجوانی به خوبی نمایان است، آنجا که خطاب به فرزندش می‌نویسد: «قطعاً [[دل]] [[جوان]] همانند [[زمین]] خالی است، هر بذری در آن ریخته شود، می‌پذیرد؛ بنابراین پیش از آنکه دلت سخت شود و مغزت گرفتار گردد، اقدام به [[ادب‌آموزی]] تو کردم»<ref>{{متن حدیث|إِنَّمَا قَلْبُ الْحَدَثِ كَالْأَرْضِ الْخَالِيَةِ مَا أُلْقِيَ فِيهَا مِنْ شَيْ‌ءٍ قَبِلَتْهُ فَبَادَرْتُكَ بِالْأَدَبِ قَبْلَ أَنْ يَقْسُوَ قَلْبُكَ وَ يَشْتَغِلَ لُبُّكَ}}؛ نهج البلاغة، نامه ۳۱، ص۳۹۳.</ref>.<ref>[[حامد ولی‌زاده|ولی‌زاده، حامد]]، [[سیره خانوادگی پیامبر و اهل بیت (کتاب)|سیره خانوادگی پیامبر و اهل بیت]]، ص ۲۳۳.</ref> | |||
===تربیت اعتقادی=== | ===تربیت اعتقادی=== | ||