حدیث مدینة العلم: تفاوت میان نسخه‌ها

از کلیدی‌ترین مباحث [[امامت]]، موضوع [[علم امام]] است. کسی که جانشین [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} می‌شود، باید در [[علم]] به [[دین]]، [[قرآن]]، [[احکام]]، [[معارف]]، [[قضاوت]] و داوری، دانش سیاسی و تدبیر و جهات دیگر، داناترین باشد. این ویژگی برای [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} فراهم بود و بارها [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} با عبارت‌های مختلف، مقام علمی و دانش گستردۀ آن حضرت را یادآور شده و او را در شهر علم خویش دانسته است، به قول فردوسی: درست این سخن، گفت پیغمبر است که من شهر علمم، علیّم در است از آنجا که امام، مرجع فکری، دینی و علمی امّت نیز می‌باشد، از ویژگی‌های [[امام]] از دید [[شیعه]]، علم فراوان و اعلم بودن اوست<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۰۴.</ref>.

*[[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} با بیان اینکه {{عربی|أنا مدینة العلم و علیّ بابها فمن اراد البیت فلیأت الباب}}<ref>«من شهر علمم و علی در آن است، پس هرکس بخواهد به خانه آید، از در بیاید» مناقب، ابن شهر آشوب، ج ۲ ص ۳۴</ref> ، امّت را ارشاد فرموده تا برای بهره‌وری از علوم نبوی، به [[امام علی|حضرت امیر]]{{ع}} روی آورند و از علومی که از [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} به آن حضرت و امامان بعدی رسیده، بهره ببرند، که در غیر این صورت، هم خودشان از [[علم]] فراوان و درست، محروم می‌مانند، هم به [[أئمه]] معصومین که وارث علوم [[پیامبر]] و حامل علم الهی‌اند، ظلم می‌شود. صدها حدیث به بعد علمی و اعلمیت [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} مربوط می‌شود، با مضامینی از این قبیل که: [[پیامبر]] هزار باب علم به او آموخت که از هرکدام، هزار باب گشوده می‌شد، [[پیامبر]] املای علم می‌کرد و [[امام علی|علی]]{{ع}} می‌نوشت، او باب علم [[پیامبر]]، خازن علوم [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}}، حامل حکمت‌های نبوی، وارث [[علم]] [[نبی]] و اعلم امّت بود، هرچه می‌شنید از یاد نمی‌برد، آن قدر علم داشت که کسی را نمی‌یافت از علومش به او بگوید، علم [[قرآن]]، [[علم]] [[دین]]، علم شرایع، علم بلایا و منایا نزد او بود. سخنان آن حضرت، گویاترین گواه علم سرشار و بی‌پایان اوست که به منبع لایزال دانش و حکمت ازلی وصل بود. حدیث "مدینة العلم" که از احادیث متواتر است و با عبارات گوناگون نقل شده، او را باب مدینۀ علم می‌داند و اینکه هرکس علم و حکمت می‌خواهد، از آن در وارد شود، یا هرکه می‌خواهد وارد شهر علم نبی شود، از آن درآید، یا هرکه در شهر علم نبی را می‌جوید، سراغ [[امام علی|علی]]{{ع}} برود، یا اینکه جز از راه در شهر علم، نمی‌توان وارد آن شد، یا هرکس حکمت می‌خواهد، سراغ در شهر حکمت نبوی برود و... اینگونه مضامین. [[شیعه]] به اینگونه احادیث، بر [[امامت]] [[امام علی|علی بن ابی طالب]]{{ع}} استدلال می‌کند، چراکه علم را از شرایط مهم در امام می‌داند.<ref>دربارۀ این حدیث و مشابه‌های آن ر. ک: مناقب ابن شهر آشوب، ج ۲ ص ۲۸، موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۱۰، نفحات الازهار (خلاصۀ عبقات) ج ۱۰،۱۱ و ۱۲، بحار الأنوار ج ۴۰ ص ۲۰۰، احقاق الحق، ج ۵ ص ۴۶۸، ج ۷ ص ۴۵۹، ج ۱۶ ص ۲۷۷، دانشنامۀ امام علی، ج ۱۰، کفایة الخصام ج ۵ ص ۳۴۴، المراجعات، نامه ۶۶</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۰۴.</ref>