←مقدمه
(←مقدمه) |
|||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*منصبی است که به شخص مورد اعتماد واگذار می‌شود و [[ائمه]] {{عم}} و نایبان آنان، گاهی افرادی را به‌عنوان وکیلان خود انتخاب می‌کردند. هدف اصلی وکالت در اوایل، جمع‌آوری | *منصبی است که به شخص مورد [[اعتماد]] واگذار می‌شود و [[ائمه]]{{عم}} و [[نایبان]] آنان، گاهی افرادی را به‌عنوان [[وکیلان]] خود [[انتخاب]] می‌کردند. [[هدف]] اصلی [[وکالت]] در اوایل، جمع‌آوری [[خمس]]، [[زکات]] و انواع دیگر [[خیرات]] و مبرات برای [[امامان]] از [[ناحیه]] [[شیعیان]] بود؛ گرچه امکان دارد اهداف دیگری در آن زمان دربر داشته باشد، لکن مآخذ به ندرت آنها را ثبت کرده‌اند. | ||
*[[امام صادق]] {{ع}} آن‌چنان هوشیارانه فعالیت‌های سازمان وکالت را هدایت می‌کرد که عباسیان به هیچ عنوان قادر نبودند از وجود آن آگاهی یابند. آن حضرت از روی | *[[امام صادق]]{{ع}} آن‌چنان هوشیارانه فعالیت‌های [[سازمان وکالت]] را [[هدایت]] می‌کرد که [[عباسیان]] به هیچ عنوان [[قادر]] نبودند از وجود آن [[آگاهی]] یابند. آن [[حضرت]] از روی [[تقیه]]، از پیروانش می‌خواست تا وظایفی را نسبت به سازمان انجام دهند، بی‌آن‌که بدانند در واقع [[کارگزاران]] او هستند<ref>تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص ۱۳۵.</ref>. [[شیخ طوسی]] [[روایت]] می‌کند: "[[نصر]] بن قابوس لخمی، بیست سال [[وظیفه]] [[وکالت]] او را انجام داد، بدون آن‌که بداند واقعا به‌عنوان [[وکیل]] [[حضرت]] [[منصوب]] است<ref>غیبة طوسی، ص ۳۴۷.</ref>. | ||
*خلفای عباسی از سال ۱۹۷ ه.ق به بعد، از زمان مأمون سیاست و روش جدیدی را برای کنترل و مراقبت بیشتر و دقیق‌تر [[امامان]] اتخاذ نمودند و آن عبارت از اقامت اجباری | *[[خلفای عباسی]] از سال ۱۹۷ ه.ق به بعد، از زمان [[مأمون]] [[سیاست]] و روش جدیدی را برای کنترل و [[مراقبت]] بیشتر و دقیق‌تر [[امامان]] اتخاذ نمودند و آن عبارت از اقامت اجباری آنها در پایتخت بود. این [[سیاست]] بر [[امام رضا]]، [[امام جواد]]، [[امام هادی]] و [[امام حسن عسکری]]{{عم}} تحمیل شد. لذا آنها جهت ارتباط با [[پیروان]] خود مجبور شدند به گسترش [[سازمان وکالت]] بپردازند، تا در هرشرایطی بتوانند [[اهداف الهی]] خود را که [[هدایت]] و [[راهنمایی]] [[مردم]] باشد، پی‌گیری کنند. به مرور زمان [[ائمه]]{{عم}} به علت عدم امکان تماس مستقیم با پیروانشان، مسؤولیت‌های بیشتری را به [[وکلا]] واگذار می‌کردند. | ||
*و اما در دوران [[غیبت صغری]]، غیر از چهار نائب | *و اما در دوران [[غیبت صغری]]، غیر از چهار [[نائب خاص]]، افراد دیگری نیز از سوی [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} سمت [[وکالت]] داشته‌اند. این افراد در گوشه و کنار در میان [[شیعیان]] بوده و با ارتباط با آن [[حضرت]]، [[مشکلات]] [[مردم]] و [[شیعیان]] را حل می‌کرده‌اند. تفاوت عمده این [[وکلا]] با چهار [[نائب خاص]] در این بوده که: | ||
#نائب با خود حضرت روبه‌رو می‌شد، نامه‌ها و اموال را تسلیم می‌کرد و خواسته‌های آنان را به عرض آن حضرت می‌رساند و پاسخ‌های لازم را دریافت می‌کرد، ولی نمایندگان مستقیما با امام در ارتباط نبودند، بلکه با واسطه نائب بوده است. | #[[نائب]] با خود [[حضرت]] روبه‌رو می‌شد، [[نامه‌ها]] و [[اموال]] را [[تسلیم]] می‌کرد و خواسته‌های آنان را به عرض آن [[حضرت]] می‌رساند و پاسخ‌های لازم را دریافت می‌کرد، ولی [[نمایندگان]] مستقیما با [[امام]] در ارتباط نبودند، بلکه با واسطه [[نائب]] بوده است. | ||
#مسؤولیت نائب در نگهداری مردم و حفظ دین در غیاب | #[[مسؤولیت نائب]] در نگهداری [[مردم]] و [[حفظ دین]] در غیاب [[امام]]، مخصوص منطقه‌ای خاص نبود، ولی [[وکیل]] و [[نماینده]] فقط در یک [[ناحیه]] و [[شهر]] [[مسؤولیت]] داشت، لذا [[نائب]] در هر زمان بیش از یک نفر نبود، ولی تعداد [[نمایندگان]] بیشتر بوده‌اند. | ||
*و اما اسامی تعدادی از وکلای حضرت: [[حاجز بن یزید]] (ملقب به وشّاء)، [[محمد بن جعفر اسدی]]، [[ابن مهزیار]]، [[احمد بن اسحاق اشعری]]، [[قاسم بن علاء]]، [[محمد بن شاذان]]، [[ابو عبد اله بزوفری]]، [[احمد بن الیسع]]، [[ابراهیم بن محمد همدانی]]، [[ابو هاشم جعفری]]، [[حسن بن قاسم بن علاء]]، [[العطار]]، [[العاصمی]]، [[ایوب بن نوح]]، [[احمد بن اسحاق]] (رازی)، [[محمد بن احمد]] (ابو جعفر)، [[ابراهیم بن محمد]]، [[حسن بن محبوب زراد]]، [[عمرو اهوازی]]، [[ابو محمد وجناتی]]، [[عبد اله بن جعفر حمیری]]، [[اسحاق بن محمد]]، [[قاسم بن محمد همدانی]]، [[بسطام علی]]، [[حسن بن هارون بن عمران همدانی]]، [[حسن بن عیسی عریضی]]، [[یحیی بن محمد عریضی]]، [[محمد بن احمد بن جعفر قطان]]. | *و اما [[اسامی]] تعدادی از وکلای [[حضرت]]: [[حاجز بن یزید]] (ملقب به [[وشّاء]])، [[محمد بن جعفر اسدی]]، [[ابن مهزیار]]، [[احمد بن اسحاق اشعری]]، [[قاسم بن علاء]]، [[محمد بن شاذان]]، [[ابو عبد اله بزوفری]]، [[احمد بن الیسع]]، [[ابراهیم بن محمد همدانی]]، [[ابو هاشم جعفری]]، [[حسن بن قاسم بن علاء]]، [[العطار]]، [[العاصمی]]، [[ایوب بن نوح]]، [[احمد بن اسحاق]] ([[رازی]])، [[محمد بن احمد]] ([[ابو جعفر]])، [[ابراهیم بن محمد]]، [[حسن بن محبوب زراد]]، [[عمرو اهوازی]]، [[ابو محمد وجناتی]]، [[عبد اله بن جعفر حمیری]]، [[اسحاق بن محمد]]، [[قاسم بن محمد همدانی]]، [[بسطام علی]]، [[حسن بن هارون بن عمران همدانی]]، [[حسن بن عیسی عریضی]]، [[یحیی بن محمد عریضی]]، [[محمد بن احمد بن جعفر قطان]]. | ||
*این وکلا زیر نظر [[نواب اربعه]] (به سرپرستی [[امام زمان]] {{ع}}) توانستند سازمان سفارت و نیابت را در مقطع حساس به‌طور شایسته اداره نمایند و | *این [[وکلا]] زیر نظر [[نواب اربعه]] (به [[سرپرستی]] [[امام زمان]]{{ع}}) توانستند [[سازمان سفارت]] و [[نیابت]] را در مقطع حساس به‌طور [[شایسته]] اداره نمایند و [[مذهب شیعه]] را از گزند حوادث مصون دارند<ref>آخرین امید، داود الهامی، ص ۱۲۲.</ref>. در برخی منابع از [[وکلا]] به [[نمایندگان حضرت مهدی]]{{ع}} و یا [[نمایندگان نواب]] [[حضرت]] تعبیر شده است<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۵۸.</ref>. | ||
== پرسش‌های وابسته == | == پرسش‌های وابسته == | ||