پادشاهی در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

پادشاهی در فقه سیاسی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۴ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۱۲

۴٬۷۹۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۴ نوامبر ۲۰۲۰

←‏سلطان در فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۲۲: / خط ۲۲: @@
 [[سلطان]] با [[وصف]] "نصیر" به معنای [[حکومت]] و [[سلطه]] است: {{متن قرآن|وَاجْعَلْ لِي مِنْ لَدُنْكَ سُلْطَانًا نَصِيرًا}}<ref>«و بگو: پروردگارا مرا با درآوردنی درست (به هر کار) در آور و با بیرون بردنی درست (از هر کار) بیرون بر و از نزد خویش برای من برهانی یاریگر بگمار!» سوره اسراء، آیه ۸۰.</ref>. این [[آیه شریفه]] مکّی است و [[پیامبر]]{{صل}} از [[خداوند]] درخواست [[سلطه]] و [[حکومت]] می‌کند<ref>عبدالقادر حامد تیجانی، مبانی اندیشه سیاسی در آیات مکی، ص۲۷-۳۵.</ref>. این درخواست از سرِ شهوتِ [[قدرت]] و [[سلطه]] نیست؛ بلکه برای [[حمایت]] از [[حریم]] [[اسلام]] و [[مسلمانان]] است. [[همراهی]] و هماهنگی بیّنات و [[آیات]] [[هدایت الهی]] با [[قدرت]] و [[سلطه]] برای [[ترویج]] [[شریعت]] و اجرای آن [[ضرورت]] دارد: {{متن قرآن|لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ}}<ref>«ما پیامبرانمان را با برهان‌ها (ی روشن) فرستادیم و با آنان کتاب و ترازو فرو فرستادیم تا مردم به دادگری برخیزند و (نیز) آهن را فرو فرستادیم که در آن نیرویی سخت و سودهایی برای مردم است و تا خداوند معلوم دارد چه کسی در نهان، (دین) او و پیامبرانش را یاری می‌کند؛ بی‌گمان خداوند توانمندی پیروزمند است» سوره حدید، آیه ۲۵.</ref>. [[خداوند تعالی]] در این [[آیه شریفه]] بین "رسالة و بیان" و "حدید و قدرت" مقارنت و [[همراهی]] برقرار کرده است که بر این ملازمه تأکید می‌نماید<ref>وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۱۵، ص۱۴۸.</ref>.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۴۳-۳۴۴.</ref>
+==ملک در فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم==
+[[فرمانروایی]]، [[جهانداری]]، [[حاکم]] بودن<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۸۱۷.</ref>. اصل آن "ملک" به معنای [[قدرت]] و صحت در چیزی<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۳۵۱-۳۵۲.</ref> یا تسلّط بر چیزی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۱۱، ص۱۶۳.</ref> که از [[زبان عبری]] و [[سریانی]] گرفته شده است. "مَلِک" یعنی [[پادشاه]] و [[فرمانروا]]<ref>بهاءالدین خرمشاهی، قرآن کریم، ترجمه، توضیحات و واژه‌نامه، ص۸۱۷.</ref>.
+{{متن قرآن|قَالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ}}<ref>«گفت: خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است، گفتند: چگونه او را بر ما پادشاهی تواند بود با آنکه ما از او به پادشاهی سزاوارتریم » سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>.
+در [[قرآن کریم]] مالک و فرمانروای [[حقیقی]] همه [[مخلوقات]] [[خداوند تعالی]] است: {{متن قرآن|لِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا فِيهِنَّ}}<ref>«فرمانفرمایی آسمان‌ها و زمین و آنچه در آنهاست از آن خداوند است و او بر هر کاری تواناست» سوره مائده، آیه ۱۲۰.</ref>؛ امّا خداوند تعالی، [[سلطنت]] [[دنیایی]] و ظاهری را به برخی [[بندگان]] خود [[تفویض]] کرده است. بسیاری از افرادی که [[خداوند]] [[پادشاهی]] و سلطنت به آنها تفویض کرده، [[انبیا]] و و [[رسولان الهی]] بوده‌اند؛ مانند [[حضرت داوود]]{{ع}} که قرآن کریم درباره آن [[حضرت]] می‌فرماید: {{متن قرآن|وَآتَاهُ اللَّهُ الْمُلْكَ وَالْحِكْمَةَ وَعَلَّمَهُ مِمَّا يَشَاءُ}}<ref>«خداوند به وی پادشاهی و فرزانگی ارزانی داشت و آنچه خود می‌خواست بدو آموخت» سوره بقره، آیه ۲۵۱.</ref>.
+یک مورد از اقتداربخشی خداوند به فردی غیر از انبیا، مربوط به "[[طالوت]]" است. خداوند او را فرمانروا قرار داد و او را با [[صفت علم]] و قدرت [[فضیلت]] داد؛ درحالی ‌که قومش از فرمانروایی او ناخشنود بودند: {{متن قرآن|وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ اللَّهَ قَدْ بَعَثَ لَكُمْ طَالُوتَ مَلِكًا قَالُوا أَنَّى يَكُونُ لَهُ الْمُلْكُ عَلَيْنَا وَنَحْنُ أَحَقُّ بِالْمُلْكِ مِنْهُ وَلَمْ يُؤْتَ سَعَةً مِنَ الْمَالِ قَالَ إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَاهُ عَلَيْكُمْ وَزَادَهُ بَسْطَةً فِي الْعِلْمِ وَالْجِسْمِ وَاللَّهُ يُؤْتِي مُلْكَهُ مَنْ يَشَاءُ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«و پیامبرشان به آنان گفت: خداوند طالوت را به پادشاهی شما گمارده است، گفتند: چگونه او را بر ما پادشاهی تواند بود با آنکه ما از او به پادشاهی سزاوارتریم و در دارایی (هم) به او گشایشی نداده‌اند. گفت: خداوند او را بر شما برگزیده و بر گستره دانش و (نیروی) تن او افزوده است و خداوند پادشاهی خود را به هر که خواهد می‌دهد و خداوند نعمت‌گستری داناست» سوره بقره، آیه ۲۴۷.</ref>. بررسی [[حاکمیت]] و فرمانروایی [[انبیای الهی]] در قرآن کریم از مباحث [[سیاسی]] مهمی است که باید در [[تاریخ پیامبران]] [[الهی]] مورد بررسی و [[تأمل]] قرار گیرد.<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۴۹۲-۴۹۳.</ref>
 ==منابع==