←معناشناسی حق در علم حقوق
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
"معنایی که از این کلمه در قلمرو [[حق]] استفاده میشود، مفهومی اعتباری است؛ هنگامی که میگوییم: "حق خیار" یا "حق شفعه" یا "حق مرد بر [[زن]]" یا "حق زن بر مرد" همین مفهوم اعتباری را در نظر داریم. اعتباری بودن این مفهوم به این معناست که به هیچ وجه "ما به ازاء" [[عینی]] خارجی ندارد و تنها در [[ارتباط]] با [[افعال]] اختیاری [[انسانها]] مطرح میشود. انسانهای [[آزاد]] و [[صاحب اختیار]] یک دسته [[کارها]] را باید انجام دهند و باید از دسته دیگری از کارها بپرهیزند. بر محور همین بایدها و نبایدهای [[حاکم]] بر [[رفتار]] [[آدمیان]]، مفاهیمی از قبیل "حق" و [[تکلیف]] زاده میشوند".<ref>محمدتقی مصباح، حقوق و سیاست، ص ۲۷ / ص ۲۶.</ref>.<ref>[[محمد مهدی کریمینیا|کریمینیا]]، [[حقوق حق و اقسام حق (مقاله)|مقاله «حقوق حق و اقسام حق»]]، [[معرفت (نشریه)|نشریه «معرفت»]]، سال انتشار: ۱۲، شماره مجله: ۷۰، شماره صفحه: ۸۲.</ref> | "معنایی که از این کلمه در قلمرو [[حق]] استفاده میشود، مفهومی اعتباری است؛ هنگامی که میگوییم: "حق خیار" یا "حق شفعه" یا "حق مرد بر [[زن]]" یا "حق زن بر مرد" همین مفهوم اعتباری را در نظر داریم. اعتباری بودن این مفهوم به این معناست که به هیچ وجه "ما به ازاء" [[عینی]] خارجی ندارد و تنها در [[ارتباط]] با [[افعال]] اختیاری [[انسانها]] مطرح میشود. انسانهای [[آزاد]] و [[صاحب اختیار]] یک دسته [[کارها]] را باید انجام دهند و باید از دسته دیگری از کارها بپرهیزند. بر محور همین بایدها و نبایدهای [[حاکم]] بر [[رفتار]] [[آدمیان]]، مفاهیمی از قبیل "حق" و [[تکلیف]] زاده میشوند".<ref>محمدتقی مصباح، حقوق و سیاست، ص ۲۷ / ص ۲۶.</ref>.<ref>[[محمد مهدی کریمینیا|کریمینیا]]، [[حقوق حق و اقسام حق (مقاله)|مقاله «حقوق حق و اقسام حق»]]، [[معرفت (نشریه)|نشریه «معرفت»]]، سال انتشار: ۱۲، شماره مجله: ۷۰، شماره صفحه: ۸۲.</ref> | ||
[[حق]] در [[علم حقوق]]، به معانی متفاوتی استعمال میشود که برخی از آن معانی عبارتاند از: | [[حق]] در [[علم حقوق]]، به معانی متفاوتی استعمال میشود که برخی از آن معانی عبارتاند از: | ||
#امتیاز و [[توانایی]] که هر [[جامعه]] برای اعضای خود به وجود میآورد مانند [[حق]] [[مالکیت]]، [[حق]] ابوت و [[حق]] [[بنوت]]<ref>ر.ک: ناصر کاتوزیان، فلسفه حقوق، تعریف و ماهیت حقوق، ج۱، ص۳۴۳۱.</ref>. | #امتیاز و [[توانایی]] که هر [[جامعه]] برای اعضای خود به وجود میآورد مانند [[حق]] [[مالکیت]]، [[حق]] ابوت و [[حق]] [[بنوت]]<ref>ر.ک: ناصر کاتوزیان، فلسفه حقوق، تعریف و ماهیت حقوق، ج۱، ص۳۴۳۱.</ref>. |