لعن: تفاوت میان نسخه‌ها

==معناشناسی==

لعن یعنی طرد کردن و راندن و دور کردن از [[رحمت]]<ref>مجمع البحرین، طریحی، ماده لعن.</ref>، عرب‌ها، هنگام راندن کسی از جمع خویش، تعبیر لعن به کار می‌برده‌اند<ref>مجمع البحرین، ماده لعن.</ref>. لعن و لعنت، نوعی [[نفرین]] در [[حق]] دیگری است. معنای لعن، دور کردن، طرد، منع و [[محروم]] شدن از خیر و [[رحمت]] و [[آمرزش الهی]] است. وقتی کسی را لعنت می‌‌کنیم، دور افتادن او از [[رحمت الهی]] را می‌‌طلبیم. به کسی که مورد لعن و طرد باشد "مَلعون" گفته می‌شود، یعنی مطرود از درگاه [[الهی]] و محروم از [[آمرزش خدا]].

[[لعنت خدا]] نسبت به [[مردم]]، در [[آخرت]] به معنی [[عقوبت]] است و در [[دنیا]] به معنای بریدگی یک [[انسان]] از [[پذیرش]] [[رحمت]] و [[توفیق الهی]]<ref>مفردات راغب، ص ۷۴۱، «لعن».</ref>. [[خداوند]] در [[قرآن]]، گروه‌هایی همچون [[کافران]]، [[ظالمان]]، کتمان‌کنندگان حقایق، [[منافقان]]، [[مفسدان]] در روی [[زمین]]، آزاردهندگان [[پیامبر]]، تهمت‌زنندگان به [[زنان]] [[پاک]]، همچنین [[شیطان]] را لعن کرده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۸۹-۲۹۳؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]؛ [[فرهنگ قرآن (کتاب)|فرهنگ قرآن]]، واژه «لعن».</ref>.

==متعلّقان لعن==

در توصیه‌های [[دینی]] از [[لعن کردن]] [[مسلمانان]] [[نهی]] شده است. از آنجا که لعنت، نوعی جبهه‌گیری و [[مخالفت]] و [[خصومت]] را می‌‌رساند، لعن باید نسبت به افراد [[ستمگر]] و [[ناپاک]] و [[بدکار]] صورت گیرد. در [[زیارتنامه‌ها]] در کنار [[سلام]] و [[درود]] به [[امامان]] و [[شهیدان]]، بر [[قاتلان]] انان و بر ظالمان و همکارانشان لعن می‌‌شود و این همان [[تولی و تبری]] و موضع داشتن نسبت به [[حق و باطل]] را می‌‌رساند. کسانی را که [[خدا]] در قرآن لعن کرده، بدون هیچ اشکالی می‌‌توان لعن کرد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]].</ref>.

 

در [[زیارتنامه‌ها]] که [[درود]] به [[پاکان]] و [[رسولان]] و [[امامان]] و [[اهل]] کمال و [[معنویت]] فرستاده می‌شود، ننگ و [[نفرت]] و [[نفرین]] و [[لعنت]] هم بر [[دشمنان]] آنان که [[دشمنان]] [[حق]] و [[عدل]] و [[نیکی]] و [[پاکی]] هستند، فرستاده می‌شود. در کنار هم بودن [[سلام‌ها]]، [[لعن‌ها]] می‌رساند که آن [[ولایت]] و این [[برائت]] در کنار هم‌اند و مکمل یکدیگر<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۸۹-۲۹۳.</ref>.

 

لعنتی که در [[زیارتنامه‌ها]] آمده است، نوعی [[نفرین]] و طرد است. این راندن به [[خشم]] و درخواستِ دورباش از [[رحمت خدا]] در [[دنیا]] و [[آخرت]]، این [[نفرت]] و [[نفرین]] [[مقدّس]] که در [[زیارتنامه‌ها]] از زبان [[زائر]] بیان می‌شود، [[اعلام برائت]] و [[بیزاری]] و بیان موضع مخالف با ناپاکان و [[تبرّی]] نسبت به [[اهل]] [[ستم]] و [[فساد]] و [[طغیان]] است. [[لعنت]]، نشان اوج انزجار و تنافر است، که در مرحله عملی‌اش به [[پیکار]] و [[مبارزه]] می‌انجامد.

 

گرچه لعن، در [[زیارتنامه‌ها]] هرگز به اندازه [[سلام]] نمی‌رسد، لکن در حدّ خودش فراوان به کار رفته است. از انبوه فقرات [[زیارتنامه‌ها]]، به چند نمونه که مخاطبانِ [[لعنت]] و متعلقان آن را بیان می‌کند، اشاره می‌کنیم:

#در زیارتی که [[امام صادق]]{{ع}} به "[[یونس]] بن ظبیان" و... آموخته است، خطاب به [[امام حسین|سیدالشهدا]]{{ع}} می‌خوانیم: "... [[لعنت]] باد بر امتی که شما را کشتند و با شما به [[مخالفت]] برخاستند و [[ولایت]] شما را [[انکار]] کرده، بر شما تاختند و امتی که (در صحنه [[حق]] و [[یاری]] شما) [[شاهد]] بودند ولی به [[شهادت]] نرسیدند..."<ref>مفاتیح الجنان، زیارت اول از زیارت‌های مطلقه امام حسین{{ع}}.</ref>.  

#در [[زیارت]] دیگری که [[امام صادق]]{{ع}} به "حسن بن عطیه" آموخته است، می‌خوانیم: "... خدایا! [[لعنت]] کن کسانی را که فرستادگانت را [[تکذیب]] کردند، [[کعبه]] را ویران ساختند، [[کتابت]] را سوزاندند، خون‌های دودمان پیامبرت را ریختند، در سرزمین‌هایت [[فساد]] کردند و بندگانت را به [[ذلت]] نشاندند..."<ref>بحار الانوار، جلد ۹۸، ص ۱۵۰.</ref>.

#نمونه ای دیگر، از [[زیارت]] [[امام علی|امیرالمؤمنین]] که [[امام صادق]]{{ع}} به "یونس بن ظبیان" [[تعلیم]] کرد: "... [[خدا]] [[لعنت]] کند آن کس را که تو را کشت و آنکه را در پی کشتن تو بود و آنکه با تو [[مخالفت]] کرد و آنکه بر تو [[دروغ]] بست و بر تو [[ستم]] نمود. [[لعنت خدا]] بر آنکه [[حق]] تو را [[غصب]] کرد و بر آنکه این خبر به او رسید و به آن [[رضا]] داد... من از آنان به سوی [[خدا]] [[بیزاری]] می‌جویم. [[خدا]] [[لعنت]] کند امتی را که با تو [[مخالفت]] نمود و [[ولایت]] تو را [[انکار]] کرد و بر ضدّ تو [[بسیج]] شد و تو را کشت و [[خوار]] نمود و [[دشمنی]] کرد... خدایا! با همه لعنت‌های خویش، کشندگان پیامبرانت و اوصیای آنان را [[لعنت]] کن و سوزش [[آتش]] خود را به آنان بچشان، خدایا جِبت‌ها (قدرت‌های ضد [[الهی]])، [[طاغوت‌ها]]، فرعون‎ها، [[لات]] و عُزّی و هر قدرتی را که در مقابل تو به آن [[دعوت]] می‌شود، و هر نوآور بدعتگذار و مفتری را [[لعنت]] کن. خدایا، آنان و [[پیروان]] و هواداران و علاقمندان و هبستگان و [[یاران]] آنان را فراوان [[لعنت]] کن..."<ref>بحارالأنوار چاپ بیروت، جلد ۹۷، ص ۲۷۳.</ref>.

 

این [[برائت]] و [[بیزاری]] که در قالب لعن بروز می‌کند، با این [[زشتی‌ها]]، [[فسادها]]، [[تحریف‌ها]]، [[ستم‌ها]]، گردنکشی‌ها، [[صف‌آرایی]] در مقابل جناح [[حق]]، نپذیرفتن [[طاعت]] [[ائمه]]{{ع}} و [[مخالفت]] با این [[رهبران الهی]] آمیخته است. لعن آنان، طرد [[نمایندگان]] این خطّ در همیشه و همه جای [[تاریخ]] است. آنکه آنان را به این خاطر لعن می‌کند، طبعاً باید [[فکر]] و عمل خود، از این‌گونه کجی‌ها و [[فسادها]] [[پاک]] باشد. [[نفی]] موضع [[امویان]] و [[عباسیان]] در [[دشمنی]] با [[ائمه]]{{ع}} و راه درست آنان، رفض موضع عملی و [[فکری]] [[پیروان]] آنان در طول [[تاریخ]] است. می‌بینیم که حتی [[لعن بر دشمنان]] [[ائمه]]{{ع}} و [[مخالفان]] [[راه خدا]] و [[سنت]] [[رسول]] هم، برای [[پیروان]] [[راستین]] [[حق]] و طرفداران [[اهل بیت]] [[عصمت]]{{عم}} سازنده و خط دهنده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ زیارت (کتاب)|فرهنگ زیارت]]، ص۲۸۹-۲۹۳.</ref>.