معارف و عقاید ۲ (کتاب)

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

معارف و عقاید ۲
زبان	فارسی
نویسندگان	محمد تقی سبحانی؛ رضا برنجکار
مذهب	[[شیعه]][[رده:کتاب شیعه]]
ناشر	[[:رده:انتشارات انتشارات مرکز مدیریت حوزه علیمه قم|انتشارات انتشارات مرکز مدیریت حوزه علیمه قم]][[رده:انتشارات انتشارات مرکز مدیریت حوزه علیمه قم]]
محل نشر	قم، ایران
سال نشر	۱۳۹۶ ش
شابک	۹۷۸-۶۰۰-۷۵۵۰-۳۱-۱
شماره ملی	۵۰۰۰۹۰۲

معارف و عقاید ۲، جلد دوم از مجموعه پنج جلدی معارف و عقاید با زبان فارسی به بررسی عقاید کلام شیعه امامیه، شیعه، عقاید، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، اصول دین و... می‌پردازد. این مجموعه اثر محمد تقی سبحانی و رضا برنجکار می‌باشد و انتشارات مرکز مدیریت حوزه علیمه قم انتشار آن را به عهده داشته است

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «این کتاب شامل ۵ بخش است: بخش اول امام‌شناسی است که در آن به ضرورت امام‌شناسی و دلایل نیاز امت به امام و ویژگی‌های امام و راه‌های شناخت امام و فضایل ائمه و معصومین پرداخته شده است. بخش دوم شامل معادشناسی، دلایل اثبات معاد، مباحث مربوط به برزخ و قیامت و ویژگی‌های بهشت و جهنم می‌باشد. از جمله موضوعات مورد بحث در جهان‌بینی اسلامی مبحث جهان‌شناسی است که در بخش سوم این کتاب به توضیح مربوط به آن پرداخته شده است. کلیات مربوط به انسان‌شناسی که از عناصر مهم جهان‌بینی است در بخش چهارم مورد بحث قرار گرفته است. و در بخش پنجم به مباحث اجتماعی دین از جمله حاکمیت از دیدگاه اسلام و نقش مردم در حاکمیت اشاره شده است.

فهرست کتاب

بخش اول: امام‌شناسی

=درس اول - ضرورت امام‌شناسی

• معناشناسی امامت
• ضرورت بحث امامت
• احتمال عقلی
• جایگاه اعتقادی
• پیامدهای عملی

درس دوم - دلایل نیاز امت به امام

• تبیین دین
• رفع اختلاف امّت و حفظ وحدت
• جلوگیری از انحراف در دین
• تحقق دین و اجرای حدود الهی

درس سوم - نصب امام

• دلیل عقلی بر ناممکن بودن انتخاب امام
• دليل وحیانی بر نفی انتخاب
• آیات قرآن کریم
• روایات اهل بیت(ع)

درس چهارم – ویژگی‌های امام

• عصمت
• علم الهی
• افضلیت

درس پنجم – راه‌های شناخت امام

• نص
• معجزه
• فضائل و مناقب

درس ششم - پیامبر اسلام(ص) و دوازده جانشین

• دوازده امام در روایات شیعه
• دوازده جانشین پیامبر(ص) در روایات اهل سنت

درس هفتم - اهل بیت در کتاب و سنت

• مصداق اهل بیت در قرآن و سنت
• فضائل اهل البيت در قرآن
• آیه تطهیر
• آیات سوره انسان
• آیات نور
• فضائل اهل البيت در سنت
• حدیث ثقلین
• حدیث سفینه
• فضائل اهل بیت در ادعیه و زیارات

درس هشتم - فضائل فاطمه زهرا(س)

• عصمت
• علم
• عبادت و بندگی
• اسوه مومنان
• شفقت و مهربانی

درس نهم - امامت امیرالمؤمنین (ع) در قرآن

• آیه ولایت
• آیه انذار
• آیه تبلیغ

درس دهم - امامت و فضائل امیرالمؤمنین (ع) در سنت نبوی

• حدیث غدیر
• اعتبار حدیث غدیر
• دلالت حدیث غدیر و پاسخ به چند پرسش
• حدیث منزلت
• دلالت حدیث منزلت
• پاسخ به چند پرسش

درس یازدهم - امامت و فضائل سایر ائمه (ع)

• آیه أولى الأمر
• اطلاق اطاعت
• مصداق أولى الأمر
• حديث لوح حضرت زهرا (س)
• نصوص عام بر امامت ائمه (ع)
• نصوص خاص بر امامت ائمه (ع)

=درس دوازدهم - امامت امام مهدی (ع)

• اصالت مهدویت
• نصوص امامت امام مهدی (ع)

درس سیزدهم - غیبت امام مهدی (ع)

• مفهوم غیبت
• فائده امام غائب
• اسباب غیبت
• آزمایش مردم
• آزادی از بیعت طاغوت‌های زمان
• حفظ جان امام مهدی (ع)
• عدم آمادگی مردم
• انتظار فرج
• طول عمر امام مهدی (ع)

درس چهاردهم - ظهور امام مهدی (ع)

• شرایط ظهور
• علائم ظهور
• خروج سفیانی و خسف بیداء
• صیحه آسمانی
• قتل نفس زکیه
  • خروج و قیام یمانی
• قیام و خروج سید خراسانی
• دولت عدالت گستر امام مهدی (ع)

درس پانزدهم - وظایف مردم نسبت به امام

• معرفت امام (ع)
• مودّت
• تولّی و تبرّی و اطاعت
• اخذ علم

درس شانزدهم - نیابت عامّه فقهاء در عصر غیبت

بخش دوم: معادشناسی

درس هفدهم - تعریف معاد و اهمیت معادشناسی

• معنای معاد
• اهمیت معادشناسی
• آثار اعتقاد به معاد

درس هجدهم - دلایل اثبات معاد

• برهان حکمت الهی
• برهان عدل الهی

درس نوزدهم - احتضار و مرگ

• حتميّت مرگ
• یاد مرگ
• علل ترس از مرگ
• حالت احتضار
• سکرات مرگ
• مشاهده ملک الموت و اولیاء خدا
• قبض روح و کیفیت آن
• تفاوت مرگ مؤمن و کافر

درس بیستم - قبر و عالم برزخ

• برزخ در قرآن و احادیث
• محل و مدت برزخ
• قبر اولین مرحله عالم برزخ
• سؤال و جواب در قبر
• فشار و عذاب قبر
• عوامل و موانع فشار و عذاب قبر
• ارتباط اهل برزخ با دنیا
• بازگشت از برزخ به دنیا
• بهشت و دوزخ برزخی

درس بیست و یکم - کلیات قیامت

• نام‌های قیامت
• نشانه‌های قیامت

درس بیست و دوم - مواقف و مراحل قیامت

• حوادث قبل از قیامت
• نفخ صور اول و دوم
• نشر یا بعث
• حشر و جمع
• گشودن کتاب اعمال

درس بیست و سوم - حسابرسی و شاهدان اعمال

• موقف حسابرسی
• انواع حسابرسی
• سرعت حسابرسی
• شاهدان اعمال

درس بیست و چهارم - میزان و صراط

• میزان
• صراط
• حوض
• ظهور مقامات رسول خدا (ص) و ائمه هدی (ع)

درس بیست و پنجم - شفاعت در قیامت

• اهمیت ایمان به شفاعت
• مفهوم صحیح شفاعت
• شفاعت در قرآن کریم
• شفاعت کنندگان
• شرایط شفاعت شوندگان

درس بیست و ششم – ویژگی‌های بهشت

• نام‌های بهشت
• درجات بهشت
• باب‌های بهشت
• نگهبانان بهشت
• کیفیت و تنوع و تفاوت نعمت‌ها

درس بیست و هفتم - نعمت‌های بهشتی

• فراخی جایگاه اهل بهشت
• همراهان و دوستان بهشتی
• سرور و نشاط بهشتیان
• غذاها و آشامیدنی‌های اهل بهشت
• لباس‌های فاخر و زینت‌های بهشتی
• همسران بهشتی
• خادمان بهشت
• نعمت‌های تصور ناپذیر
• رضوان الهی

درس بیست و هشتم - ویژگی‌های جهنم

• نام‌های جهنم
• درکات جهنم
• باب‌های جهنم
• نگاهبان جهنم
• زبانیه
• غلاظ و شداد
• فرشتگان نوزده‌گانه
• کیفیت و تنوع و تفاوت عذاب‌ها

درس بیست و نهم – عذاب‌های جهنم

• تنگی جایگاه اهل جهنم
• غذاها و آشامیدنی‌های جهنم
• زقّوم
• حمیم
• لباس اهل جهنم
• غل و زنجیرهای جهنم
• جانوران گزنده جهنم
• برخورد جهنمیان
• حسرت و اندوه جهنمیان

بخش سوم: جهان شناسی

درس سی‌ام – آسمان

• خلقت در شش روز
• هفت آسمان
• وسعت آسمان
• سقف محفوظ
• نظم دقیق حاکم بر کُرات آسمانی
• جهت‌یابی به وسیله ستارگان
• فرمانبری تکوینی
• آفرینش شب و روز

درس سی و یکم - زمین (۱)

• زمین‌های هفت‌گانه
• اندازه زمین
• معلق بودن زمین در فضا
• آرامش زمین با حرکت‌های گوناگون
• بستری گسترده

درس سی و دوم - زمین (۲)

• آفرینش کوه‌ها
• نقش کوه‌ها در آرامش زمین
• نقش کوه‌ها در حفاظت از انسان
• نقش کوه‌ها در تصفیه آب
• آفرینش آب
• رمز حیات
• زینت‌بخشی و شادابی
• تأمین کننده مواد غذایی
• شیرینی و گوارایی آب
• مایه نظافت و پاکیزگی
• نقش دریا در زندگی انسان

درس سی و سوم – گیاهان

• سازمان دقیق و موزون نباتات
• تنوع گیاهان
• زوجیّت در گیاهان
• آذوقه انسان و حیوان

درس سی و چهارم – جانوران

• تنوع جانوران
• ویژگی‌های هر حیوان
• شعور غریزی حیوانات
• نقش حیوانات در زندگی انسان

درس سی و پنجم – فرشتگان

• ماهیت فرشتگان
• عصمت و عبادت فرشتگان
• کارهای فرشتگان
• فراوانی اصناف و مراتب فرشتگان
• تمثّل فرشتگان

درس سی و ششم – جن

• سرشت جن
• تقدّم جن بر انسان در آفرینش
• مكلّف بودن جن
• زندگانی جمعی
• رابطه جن و انسان
• قدرت جن
• افضلیت انسان بر جن
• اصناف جن

درس سی و هفتم – شیطان

• معانی شیطان
• سرگذشت شیطان
• کارهای شیطان
• فلسفه خلقت شیطان
• سبب مخالفت ابلیس

بخش چهارم: انسان‌شناسی

درس سی و هشتم - کلیات انسان‌شناسی

• تعریف انسان‌شناسی
• اهمیت و ضرورت انسان‌شناسی
• ویژگی‌های انسان‌شناسی دینی
• جامعیت
• اتقان و خطاناپذیری
• توجه به آغاز و فرجام آفرینش

درس سی و نهم - آفرینش انسان (۱)

• مبدأ آفرینش انسان
• آفرینش حضرت آدم
• آفرینش بنی آدم
• مراحل آفرینش انسان از نطفه

درس چهلم - آفرینش انسان (۲)

• نفخ روح
• نفخ روح در حضرت آدم (ع)
  • نفخ روح در نوع انسان
• نفخ روح و حضرت مریم
• معنای انتساب روح به خدا

درس چهل و یکم - ابعاد و ویژگی‌های وجودی انسان

• ابعاد وجودی انسان
• ویژگی‌های وجودی انسان

درس چهل و دوم - هدف از آفرینش انسان

• رحمت
• عبادت
• آزمایش
• بیداری و باورمندی

جمع بندی اهداف آفرینش

بخش پنجم: مباحث اجتماعی دین

درس چهل و سوم - از انسان تا جامعه

• تعریف جامعه و اجتماع
• اجتماعی بودن انسان
• دین و مناسبات اجتماعی

درس چهل و چهارم - جامعه و حکومت

• نهادهای اجتماعی
• حاکمیت از دیدگاه اسلام
• نقش مردم در حاکمیت
• کتابنامه

کتاب‌های وابسته

• اصل مجموعه؛
• معارف و عقاید ۱ (کتاب)؛
• معارف و عقاید ۳ (کتاب)؛
• معارف و عقاید ۴ (کتاب)؛
• معارف و عقاید ۵ (کتاب)؛

دربارهٔ پدیدآورندگان

• 

  رضا برنجکار (پدیدآورنده)

• 

  محمد تقی سبحانی (پدیدآورنده)

• حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی (متولد ۱۳۴۲ ش، شیراز)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، عبدالله جوادی آملی و محمد تقی مصباح یزدی پیگیری کرد. مدیر مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الإسلامی (لبنان)، مدیر عامل بنیاد فرهنگی امامت و رییس پژوهشکده کلام اهل‌ بیت(ع) دار الحدیث قم از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «معناشناسی روح در قرآن کریم»، «نظریه امامت امامیه»، «میراث اندیشه سیاسی مسلمانان»، «اجتهاد بر بنیان مصلحت‌اندیشی» و «مسئله‌ای به نام قرائت رسمی» برخی از این آثار است..
• حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا برنجکار (متولد ۱۳۴۲ ش، آستارا)، در کنار تحصیلات متداول حوزوی، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه دانشگاه تهران به اتمام رساند. عضو هیأت علمی دانشگاه تهران، پژوهشگر مؤسسه دارالحدیث و دفتر تبلیغات اسلامی و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی از جمله فعالیت‌های وی می‌باشد. او علاوه بر تدریس در حوزه‏‌های علمیه و دانشگاه‌های کشور، به تألیف مقالات و کتب علمی و دینی پرداخته است. «معرفت فطری خدا»، «آشنایی با فرق و مذاهب اسلامی»، «حکمت و اندیشه دینی»، «حقیقت تحدیث و رابطه آن با نبوت»، «صحیفه جامعه و علم امام»، «تبیین معنای ولی در پرتو آیات ولایت»، «وحدت یا تعدد کتاب پیشین الهی در قرآن»، « حقیقت مصحف فاطمه و پاسخ به شبهاتی پیرامون آن»، «امامت و خاتمیت از دیدگاه قرآن و روایات» و «نقش امام غایب در هدایت و مبانی آن»برخی از این آثار است..

دریافت متن کتاب

• دریافت متن کتاب از پایگاه مطالعاتی کلام امامیه
• دریافت متن PDF مجموعه در مرکز تدوین متون درسی حوزه‌های علمیه
• دریافت متن PDF کتاب در وبگاه کتابخانه مجازی الف

پیوند به بیرون

• شبکه جامع کتاب گیسوم
• وبگاه حوزه
• سازمان اسناد و کتابخانه ملی