ابراهیم بن صالح انماطی در معارف و سیره رضوی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ابراهیم بن صالح انماطی است. ابراهیم بن صالح انماطی از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ابراهیم بن صالح انماطی در تراجم و رجال - ابراهیم بن صالح انماطی در معارف و سیره رضوی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
از اصحاب و راویان امام رضا (ع). ابراهیم بن صالح انماطی را از جمله اصحاب و راویان امام رضا (ع) دانسته‌اند[۱]. از زیست‌نامه وی اطلاعی در دست نیست. شیخ طوسی در بخش پایانی رجال خود که از راویانی نام می‌برد که هیچ روایتی از ائمه (ع) ندارند از او یاد کرده است[۲]. نیز در کتاب الفهرست خود از فردی به نام ابراهیم بن صالح انماطی یاد می‌کند که دارای کتاب بوده و ابن نُهَیک از او روایت کرده، اما عبارت شیخ تحت این عنوان که مشخصات او را در اسناد نخست ذکر نموده[۳]، باعث شده احتمالات مختلفی درباره ابراهیم بن صالح، از اصحاب امام رضا (ع)، مطرح شود. برخی منابع این احتمال را مطرح کرده‌اند که این شخص همان راوی امام رضا (ع) باشد[۴]. برخی دیگر از منابع متأخر وی را با ابواسحاق ابراهیم بن صالح انماطی کوفی اسدی، از اصحاب امام موسی کاظم (ع) و صاحب کتاب الغیبة، که جعفر بن قولویه به یک واسطه از او نقل کرده و فردی ثقه است[۵]، یکی دانسته‌اند[۶] و طبعاً او را از اصحاب امام موسی کاظم (ع) و امام رضا (ع) شمرده‌اند[۷]. برخی انماطی کوفی اسدی را واقفی گفته‌اند[۸]. از ابراهیم بن صالح انماطی، از اصحاب امام باقر (ع)[۹]، که کتاب‌هایش جز الغیبة از بین رفته[۱۰] هم یاد شده است. گاهی از او با عنوان ابواسحاق ابراهیم بن صالح انماط کوفی صاحب کتاب الغیبة[۱۱] و یا فردی که آثارش از بین رفته نیز یاد شده است[۱۲]. همین امر باعث شده است که یکی بودن این دو فرد، یعنی راویان امام باقر (ع) و امام کاظم (ع)، نیز مطرح شود[۱۳]، در نتیجه این احتمال نیز مطرح می‌شود که هر سه نفر آنها یکی باشند. در هر صورت، به دلیل وجود اطلاعات بسیار جزئی راجع به این سه شخص، دلایل، ردیه‌ها و نقدهایی که درباره هر کدام از این دیدگاه‌ها وجود دارد، مستقل بودن راوی امام رضا (ع) را از سایر راویان به طور دقیق نمی‌توان ثابت کرد[۱۴][۱۵][۱۶]
منابع
پانویس
- ↑ رجال الطوسی، ص۳۵۲.
- ↑ رجال الطوسی، ص۴۱۴.
- ↑ الفهرست، طوسی، ص۴۴-۴۵.
- ↑ مستدرکات علم رجال الحدیث، ج۱، ص۱۵۸؛ معجم رجال الحدیث، ج۱، ص۲۱۵.
- ↑ الفصول العشرة، ص۱۱؛ المسائل العشر، ص۱۱.
- ↑ حیاة الإمام الرضا (ع)، ج۲، ص۹۱.
- ↑ المفید من معجم رجال الحدیث، ص۹.
- ↑ رجال النجاشی، ص۲۴؛ کتاب الرجال، ابن داوود، ص۲۲۶.
- ↑ رجال الطوسی، ص۱۲۴.
- ↑ الفهرست، طوسی، ص۳۴؛ کتاب الرجال، ابن داوود، ص۳۲.
- ↑ الفهرست، طوسی، ص۳۴-۳۵.
- ↑ رجال النجاشی، ص۱۵.
- ↑ خلاصة الأقوال، ص۳۱۴-۳۱۵.
- ↑ «باب من لم یرو عن الأئمة (ع)»، مجلة تراثنا، ش۷، ص۸۱-۸۳.
- ↑ منابع: «باب من لم یرو عن الأئمة الاه، سید محمدرضا بن محسن حسینی (معاصر)، مجلة تراثنا، قم، مؤسسة آل البیت مال لإحیاء التراث، سال دوم، ربیع الثانی، ۱۴۰۷ق؛ حیاة الإمام علی بن موسی الرضا، باقر بن شریف قرشی (۱۴۳۳ق)، قم، انتشارات سعید بن جبیر، اول، ۱۳۷۲ش؛ خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال، حسن بن یوسف معروف به علامه حلی (۷۲۶ق)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة نشر الفقاهة، اول، ۱۴۱۷ق؛ رجال الطوسی، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۴۶۰ق)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، اول، ۱۴۱۵ق؛ رجال النجاشی، احمد بن علی معروف به نجاشی (۴۵۰ق)، تحقیق: سید موسی شبیری زنجانی، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، پنجم، ۱۴۱۶ق؛ الفصول العشرة، محمد بن محمد معروف به شیخ مفید (۴۱۳ق)، تحقیق: فارس حسون، بیروت، دار المفید، دوم، ۱۴۱۴ق، الفهرست، محمد بن حسن معروف به شیخ طوسی (۲۶۰ق)، تحقیق: جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة نشر الفقاهة، اول، ۱۴۱۷ق، کتاب الرجال، حسن بن علی معروف به ابن داوود حلی (۷۴۰ق)، تحقیق: سید محمد صادق بحر العلوم، قم، منشورات الرضی، ۱۳۹۲ق، المسائل العشر فی الغیبة، محمد بن محمد معروف به شیخ مفید (۴۱۳ق)، تحقیق: فارس حسون، قم، مرکز الأبحاث العقائدیة، اول، بیتا؛ مستدرکات علم رجال الحدیث، علی بن محمد نمازی شاهرودی (۱۴۰۵ق)، تهران، شفق - حیدری، اول، ۱۴۱۲ق؛ معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، سید ابوالقاسم بن علی اکبر موسوی خویی (۱۴۱۳ق)، قم، مرکز نشر الثقافة الإسلامیة، پنجم، ۱۴۱۳ق؛ المفید من معجم رجال الحدیث، محمد جواهری (معاصر)، قم، نشر محلاتی، دوم، ۱۴۲۴ق.
- ↑ شریعت‌جو، منیره، مقاله «ابراهیم بن صالح»، دانشنامه امام رضا ص ۳۵۰.