دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید، نسخهٔ فعلی این صفحه است که توسط HeydariBot (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۱۷ ویرایش شده است. آدرس فعلی این صفحه، پیوند دائمی این نسخه را نشان می‌دهد.

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
دانش اخلاق اسلامی، ج ۲
از مجموعهدانش اخلاق اسلامی
زبانفارسی
زبان اصلیعربی
نویسندهحسین مظاهری
مترجممجید هادی‌زاده
موضوعاخلاق اسلامی
مذهبشیعه
ناشرانتشارات دفتر تبلیغات اسلامی
محل نشراصفهان، ایران
سال نشر۱۳۹۱ ش
تعداد صفحه۵۰۸
شابک۹۷۸-۹۶۴-۹۶۹۲۶-۳-۰
شماره ملی3055108 ‏‫‭ ۳۰۵۵۱۰۸

این کتاب، جلد دوم از مجموعهٔ چهار جلدی دانش اخلاق اسلامی که ترجمه فارسی کتاب دراسات فی الأخلاق و شؤون الحکمة العملیة اثر حسین مظاهری به زبان عربی است، که به شرح و بررسی پاره‌ای از موضوعات مطرح در اخلاق اسلامی به‌صورت، یک فضیلت و یک رذیلت اخلاقی می‌پردازد. این کتاب به کوشش مجید هادی‌زاده به فارسی ترجمه شده است و انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «نویسنده؛ ضمن نقد نظریه اعتدال و عدول از مبانی مشهور پیشینیان و روش آنان در تدوین دانش اخلاق، پانزده اصل را به عنوان مبانی اصلی دانش اخلاق اسلامی ارائه داده‌اند که برخی از آنان را می‌توان مبانی شخصی ایشان در این حیطه دانست. کتاب حاضر دفتر دوم از این مجموعه است که طی آن فصول هفتم تا بیست و دوم مجموعه ارائه شده است».

فهرست کتاب

۱. شخصیت فردی
۲. شخصیت اجتماعی
۳. شخصیت دینی

رذیلت پنجم: پستیِ نفس و فرمایگیِ آن

۱. دست‌یازیدن به افعال پست
۲. پیدایش عقد خودکم‌بینی
۳. کبر ورزیدن
۴. پذیرش سلطه بیگانگان
۱. فرومایگی شخصی
۲. فرومایگی اجتماعی
۳. فرمایگی دینی
۱. غیرت و حمیت در دین
۲. غیرت نسبت به حفظ عفت خاندان و وابستگان خود
۳. غیرت برای حفظ عفت عمومی جامعه
۴. غیرت در حفظ وطن، اموال، فرزندان و نزدیکان
  • تذکر دو نکته
  • نکته نخست
  • نکته دوم
  • چند روایت درباره غیرت
  • فصل نهم
  • فضیلت نهم: تأنی و آرامش
  • اشاره‌ای به یک اشتباه مشهور
۱. تأنی / ملایمت
۲. طمأنینه / آرامش
۳. سکینه / وقار
۴. ثبات / استواری

رذیلت ششم: عجله

رذیلت هفتم: اضطراب خاطر رذیلت هشتم: پریشانی قلب رذیلت نهم: تغییر رأی و اندیشه دائمی

۱. بی‌ثباتی در دین
۲. بی‌ثباتی در اموری که به جهان باقی مربوط می‌شود
۳. بی‌ثباتی در عهدها و پیمان‌ها و در دوستی و روابط اجتماعی
  • فصل دهم
  • فضیلت دهم: حُسن‌ظن
  • انواع حُسن‌ظن و نیکواندیشی
۱. ظن نیکو در حق حضرت حق
۲. ظن نیکو در حق دو عالَم تکوین و تشریع
۳. ظن نیکو در حق خویشتن
۴. حُسن ظن به مردمان
۱. سوءظن به خداوند متعال
۲. سوءظن به عالَم هستی
۳. سوءظن به خویشتن
۴. سوءظن و بدبینی نسبت به دیگران
  • چند روایت درباره خوش‌گمانی و بدگمانی
  • اشاره‌ای به دو نکته
  • نکته اول
  • چند روایت درباره اجتناب از قراردادن خود در موضع تُهمت
  • نکته دوم
  • فصل یازدهم
  • فضیلت یازدهم: حلم
  • آثار این فضیلت اخلاقی
  • توضیح یک نکته
  • تکمله‌ای بر این مبحث
  • چند روایت درباره خویشتن‎‌داری و فرو خوردن خشم

رذیلت یازدهم: غضب

۱. بخشش در حقوق عمومیِ جامعه
۲. بخشش ظالمان
۳. بخشش گناهکار

رذیلت سیزدهم: کینه

۱. تمسخر، سرزنش، شماتت دیگران و دشنام دادن به آنان
۲. جدل کردن و پای فشاری بر سخن خود
۳. ظلم
۴. شراب و شراب‌خواری و هر آنچه به مضرات این گناه بزرگ آلوده باشد
۱. کبر
۲. عقده خودکم‌بینی و ضعف نفس
۳. عُجب
۱. تواضع در برابر خداوند متعال
۲. تواضع برای أهل‌بیت
۳. تواضع در مقابل بندگان صالح خداوند
۴. تواضع در برابر حق و حقیقت

رذیلت پانزدهم: خودکم‌بینی

  • چند روایت درباره خودکم‌بینی
  • فصل چهاردهم
  • فضیلت چهاردهم: رحمت و مهربانی
  • توضیح پیرامون دو نکته
  • نکته اول
  • نکته دوم
  • چند روایت درباره رحمت و مهربانی
  • فضیلت پانزدهم: شرح صدر یا فراخی سینه
  • چند روایت درباره شرح صدر و فراخ‌سینه‌گی
  • رذیلت شانزدهم: سنگ‌دلی
  • عوامل پیدایش سنگدلی و عوامل اضمحلال آن
  • عوامل پیدایش آن
۱. گناهکاری
۲. غفلت از یاد خدا
۳. فرو رفتن در دنیا
۱. توبه از گناه
۲. ذکر حضرت حق
۳. انجام عبادات

رذیلت هفدهم: زیاده‌خواهی در شهوت جنسی

رذیلت هجدهم: بی‌میلی و کوتاهی در امور جنسی

۱. زهد واجب
۲. زهد سلامت
۳. زهد کفاف
۴. زهد حلال
۵. زهد نفس
۱. ضعف اراده
۲. فراموشی فطرت
۳. منفی بافی
۴. غفلت از یاد خدا
۵. ظالم و نادان بودن
۶. بی‌وفائی
۷. دشمنی با صالحان
۸. مبتلا شدن به جهل مرکب
۹. عجول بودن
۱۰. مبتلا شدن به (...)
۱۱. نپذیرفتن حق
۱۲. ابتلاء به خشم خداوند
۱۳. عرض اندام در برابر او ـ جل و علا ـ
۱۴. سختی و مشقت دائمی
۱۵. بازماندن از نیکی‎‌ها
۱۶. زیانکاری دائمی
۱۷. ترک آخرت
۱۸. سیری ناپذیری
۱۹. مخالفت صریح با پیامبران
  • نکته‌ای بس مهم
  • انواع دنیادوستیِ غیرمطلق
۱. دنیادوستی برای استفاده از آن در راه خداوند متعال
۲. خویشتن دوستی
۳. علاقمندی به مقدار لازم از مادیات دنیا برای زندگی عادیِ انسانی
۴. علاقمندی به مال حلال دنیایی
۵. علاقمندی به مشتبهات و مکروهات دنیایی
۱. تفاوت میان قناعت و حد کفاف
۲. تفاوت میان قناعت و زهد
۱. میانه‌روی
۲. پرهیز از نابودکردن سرمایه
۳. پرهیز از هوا و هوس و آرزوهای دراز
۴. مبتلا نشدن به ترس و اندوه
۵. دلگرمی به وعده‌های الهی
۶. مبتلا نشدن به ذلت درخواست
۷. برخورداری از زندگیِ انسانی
۸. بی‌نیاز بودن
۹. در امان بودن از خطر طغیان و سرکشی
۱۰. پرهیز از افراط و تفریط
۱. عقل
۲. علم و دانش
۳. وجدان و اندیشه‌های اخلاقی
۴. قانون
۵. تربیت
۶. نظارت عمومی
۷. ایمان
۱. محرومیت در دو سرای
۲. اندوه و غم دائمی
۳. اشتغال به دنیا
۴. فقر دائمی
۵. آرزوپردازی
۶. تنگیِ معیشت
۱. مرتبه نخست
۲. مرتبه دوم
۳. مرتبه سوم
۱. مرتبه نخست
۲. مرتبه دوم
۳. مرتبه سوم

رذیلت بیست و دوم: بُخل

۱. مرتبه نخست
۲. مرتبه دوم
۳. مرتبه ضعیف
۱. نصیحت نسبت به پیشوایان مسلمین
۲. نصیحت نسبت به نزدیکان
۳. نصیحت به همسایگان
۴. نصیحت به عموم مؤمنین
۵. نصیحت نسبت به عموم مردم
۶. امر به معروف و نهی از منکر
۷. خیرخواهی بوسیله انفاقات

رذیلت بیست و سوم: حسد

۱. مرتبه ضعیف آن
۲. مرتبه میانه آن
۳. مرتبه شدید آن
  • تقسیمی دیگر برای حسد
۱. حسد بر کافران و بیگانگان
۲. حسد بر عموم همنوعان
۳. حسد بر نزدیکان

نمایه

دربارهٔ پدیدآورندگان

حسین مظاهری (پدیدآورنده)
حسین مظاهری
آیت الله حسین مظاهری (متولد ۱۳۱۲ ش، اصفهان)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: علامه طباطبایی، مرعشی نجفی، امام خمینی و سید محمد باقر سلطانی‌ به اتمام رساند. مؤسس مرکز مدیریت‌ حوزه‌ علمیه‌ اصفهان‌، ریاست حوزه علمیه‌ اصفهان‌، مؤسس و رئیس مرکز خدمات‌ حوزه‌ علمیه‌ اصفهان‌ و عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «دانش اخلاق اسلامی»، «پرتوی از امامت و ولایت در قرآن کریم»، «چهارده معصوم»، «الإمامة ‎و الولایة فی القرآن الکریم‎»، «اخلاق و خودسازی در مکتب قرآن و اهل بیت»، «الحکومة‌ الإسلامیة‌ فی‌ أحادیث‌ الشیعة‌ الإمامیة»، «زندگانی چهارده معصوم»، «احکام عمره مفرده به انضمام»، «احکام‎ ‎اقتصادی در مورد زمین» و «توضیح المسائل احکام» برخی از این آثار است.[۱]
مجید هادی‌زاده (مترجم)
مجید هادی‌زاده
حجت الاسلام و المسلمین مجید هادی‌زاده (متولد ۱۳۴۷ ش، تهران)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین مظاهری و سيد محمد على روضاتى پیگیری کرد. مديريت مركز تخصصى حوزه علميه اصفهان، معاونت پژوهشى دفتر تبليغات اسلامی اصفهان از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی، تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «فقه الولاية و الحكومة الاسلامية»، تنظيم کتاب «آب حیات»، تنظيم و ترجمه کتاب «دانش اخلاق اسلامی»، تصحيح «لوامع الانوار العرشية فى شرح الصحيفة السجادية»، تصحيح «السيف الصنيع»، تصحيح «اصطلاحات الصوفيه» و تصحيح «مجموعه رسائل و مصنفات» برخی از این آثار است.[۲]

کتاب‌های وابسته

پانویس