ثبیر
موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد
مقدمه
ثبیر - هر گاه به صورت مطلق ذکر شود - کوهی است در مکه،[۱] بلکه از بزرگترین کوههای این شهر،[۲] که از شرق به مکه و از سوی شمال به منا مشرف است و غار حراء در جنوب آن قرار دارد. آن را ثبیر گفته‌اند بواسطه مرگ یکی از مردان قبیله بنی هذیل به نام ثبیر بر فراز آن.[۳] جغرافی‌دانان و اقلیم شناسان چهار ثبیر برای حجاز برشمرده‌اند. ثبیر غینی، ثبیر أعرج، ثبیر أحدب و ثبیر أثیره (ثبیر حراء) که غار حراء در آن واقع است.[۴] این کوه را امروزه مردم مکه «جبل الرخم» می‌‌خوانند. از این کوه در برخی حوادث و وقایع تاریخی از جمله فتح مکه[۵]سخن به میان آمده است.[۶]
ثُبَیر
نام مهم‌ترین ارتفاعات حول منطقه مکه است، که هر یک از آن، به نامی مشخص شده است. محققان جوامع مسلمان عمدتاً پنداشته‌اند کوه‌هایی که به نام «ثبیر» شهرت داشته، غیر از کوههای مشهور «حرا»، «ثور» و یا دیگر ارتفاعات مکه است. حال آنکه کوه حرا همان «ثبیر الأعرج»» نامیده می‌شد و کوه «المسفله» همان «ثبیر الزنج». نیز کوه «الرَّخَم» همان «ثبیر غَیناء». کوه «المزدلفه» که بر شمال و شرق منطقه مزدلفه سایه افکنده، همان «ثبیر النصع» و قسمتی از «ثبیر الأثبیره» که مقابل کوه «نور» (حِرا) قرار دارد و مشرف بر سمت شمالی منطقه منا است، به کوه «ثَقَبَه» مشهور است. این کوه بر قسمت شرقی منا است و آن چه که بر قسمت غربی آن سایه افکنده، در امتداد آن واقع است. «ثبیر الخضرا» همان کوهی است که بر سمت جنوبی «الأقحوانه» مسلط و غربی آن به «الخنادم» و امتداد جنوبی آن به کوه «سُدیر» متصل می‌گردد. نظر به این که ثبیر بزرگترین ارتفاعات کوهستانی منطقه مکه است، به عنوان «الأثبِرة» (جمع ثبیر) شناخته می‌شود[۷].[۸]
منابع
پانویس
- ↑ بکری، معجم ما استعجم، ج۱، ص۳۳۵.
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۷۳. حموی به نقل از نصر، موضع دقیق ثبیر را بین مکه و عرفه دانسته است.
- ↑ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۷۳.
- ↑ بکری، معجم ما استعجم، ج۱، ص۳۳۶. و با اندکی اختلاف یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۷۳.
- ↑ واقدی، المغازی، ج۲، ص۷۸۱.
- ↑ بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص ۷۱-۷۳.
- ↑ فصلنامه میقات حج، ش۵۶، ص۱۱۱.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، محمدنامه، ص ۲۹۱.