دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنان امام مهدی

مقدمه

از اقدامات منتظران، دوستی با اهل بیت و دشمنی با دشمنان ایشان است^[۱]. در روایات فراوانی از پیامبر اکرم (ص) بر محبت و دوستی با اهل بیت (ع) و دشمنی با دشمنان ایشان تأکید شده و این مربوط به همه زمان هاست^[۲]؛ در این رابطه تعابیر فراوانی‌ در‌ لسان اهل بیت (ع)‌ آمده‌ مانند: «"إِنِّی سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَکُم"»^[۳]؛ ‌ با توجه به توسعه یافتن ضمیر "کم" در عبارت «"سَالَمَکُمْ"» باید همچنان که نسبت به اهل بیت (ع) محبت و ارادت داریم و در حزن و سرورشان همراه هستیم، نسبت به دوستان‌ و شیعیان‌ آنها نیز محبت و یاری داشته باشیم؛ زیرا مسرور نمودن‌ مؤمنین، مسرور کردن خداوند متعال، رسولش و ائمه طاهرین (ع) است^[۴]‌؛ ‌ از سوی دیگر نمی‌توان نسبت به دشمنان و محاربین ائمه (ع) بی‌تفاوت بود و یا دوستی داشت^[۵]؛ باید همان رفتاری را با او داشته باشیم که او با اهل بیت دارد^[۶] چون دشمنی‌ با‌ امام، دشمنی با خداوند است^[۷]. بر ‌این‌ اساس، معرفت ولایت‌پذیران و دوستی با آنان و نیز شناسایی امام‌ستیزان و براءت‌جویی و دشمنی با آنها، از ویژگی‌های مهم شیفتگان راستین آل طه (ع) است، زیرا این دوستی یا دشمنی در واقع، به محبت خود آن ذوات پاک باز می‌گردد. امام کاظم (ع) فرمود^[۸]: «هر کس با شیعیان ما دشمنی کند، با ما ستیزه ورزیده و هر که آنها را دوست بدارد، به ما دلبسته است، زیرا آنان از ما هستند و از طینت ما آفریده شده‌اند»^[۹].
در برخی روایات به صورت ویژه به دوستی با دوستان حضرت مهدی (ع) و دشمنی با دشمنان حضرت سفارش شده است، مانند: امام باقر (ع) از رسول خدا (ص) روایت کرد که حضرت فرمودند^[۱۰]: «خوشا بر احوال کسی که قائم اهل بیت مرا درک کرده و در غیبت و پیش از قیامش پیرو او باشد؛ دوستانش را دوست بدارد و با دشمنانش دشمن باشد؛ چنین کسی در روز قیامت، از رفقا و دوستان من و گرامی ترین امت من خواهد بود».^[۱۱] امام زین العابدین (ع) فرمود: «خوشا به حال شیعیان ما که در زمان غیبت قائم ما به ریسمان محبت چنگ زنندگانند و بر دوستی ما استوار هستند و از دشمنان ما تبری می‌جویند اینان از ما هستند و ما از آنها هستیم ما را به عنوان پیشوا برگزیده‌اند و ما هم آنها را در زمره پیروان خود محبوب می‌داریم خوش به حالشان که قسم به‌خدا تا اینها در درجات عالیه در رستاخیز با ما هستند»^[۱۲].^[۱۳]
از طرفی هم باید توجه داشت جزء غیرقابل تفکیک محبت به کسی، دشمنی با دشمنان اوست، امام صادق (ع) در این خصوص می‌فرماید: «"لَا یُحِبُّ لَنَا مُبْغِضاً وَ لَا یُبْغِضُ لَنَا مُحِبّاً"» دشمن حضرت مهدی (ع) یعنی دشمن خدا و دشمن همه خوبی‌ها و آنهایند که عامل همۀ بدبختی‌ها و غم‌های مردم جهانند و منتظر واقعی با علاقه‌ای که به خوشبختی مردم جهان دارد، با دشمنان حضرت و موانع ظهور او مبارزه‌ای جدی می‌نماید؛ زیرا منتظران ظهور، تربیت‌یافتگان عاشورای حسینی‌اند که برای مبارزه با یزیدیان، آماده فداکاری و جان‌سپاری اند^[۱۴]
بنابراین، دوستی نسبت به دوستان امام زمان (ع) و دشمنی نسبت به دشمنان ایشان، یک تکلیف است و یک شیعه منتظر باید دوست مولایش را دوست بدارد و از دشمنِ امامش بیزاری جوید، که اگر چنین شد افتخار رفاقت با پیامبر (ص) را درک می‌کند^[۱۵].

پرسش مستقیم

آیا دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنان امام مهدی از وظایف منتظران راستین امام مهدی است؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

↑ ر. ک: فقیهی، علی نقی، سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران، ص ۱۲۷.
↑ ر. ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۲۲۸-۲۳۳؛ انتظار و منتظران، ص ۲۰۹-۲۱۳.
↑ ابن بابویه‌، کامل الزیارات، ۳۲۹.
↑ کلینی، کافی، ج ۲، ص۱۸۹.
↑ نهج البلاغه، خ ۴، ص ۷۲.
↑ ر. ک: حسینی میلانی، سید علی، وظایف امت در برابر امام، ص ۹۷.
↑ رسول اکرم (ص) در خطاب به امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «"عَدُوُّکَ عَدُوِّی وَ عَدُوِّی عَدُوُّ اللَّهِ"»؛ حاکم نیشابوری، مستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۳۸؛ ذهبی، تاریخ اسلام، ج ۲۰، ص۴۰؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج ۴، ص۲۶۱.
↑ «"مَنْ عَادَی شِیعَتَنَا فَقَدْ عَادَانَا وَ مَنْ وَالاهُمْ فَقَدْ وَالانَا لِأَنَّهُمْ مِنَّا خُلِقُوا مِنْ طِینَتِنَا مَنْ أَحَبَّهُمْ فَهُوَ مِنَّا وَ مَنْ أَبْغَضَهُمْ فَلَیْسَ مِنَّا... ِ مَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ شِیعَتِنَا یَمْرَضُ إِلَّا مَرِضْنَا لِمَرَضِهِ وَ لَا یَغْتَمُّ إِلَّا اغْتَمَمْنَا لِغَمِّهِ... ِ لِأَنَّهُمْ عِبَادُ اللَّهِ حَقّاً وَ أَوْلِیَاؤُهُ صِدْقاً"»؛ صفات الشیعه، ص ۳.
↑ ر. ک: جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۲۳۵، ۲۳۷.
↑ «"طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی وَ هُوَ یَأْتَمُّ بِهِ فِی غَیْبَتِهِ قَبْلَ قِیَامِهِ وَ یَتَوَلَّی أَوْلِیَاءَهُ وَ یُعَادِی أَعْدَاءَهُ ذَاکَ مِنْ رُفَقَائِی وَ ذَوِی مَوَدَّتِی وَ أَکْرَمِ أُمَّتِی عَلَیَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ»". شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲.
↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۲۲۸-۲۳۳؛ انتظار و منتظران، ص ۲۰۹-۲۱۳؛ نجفی، حسن، بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعود، ص ۳۲.
↑ «طُوبَی لِشِیعَتِنَا الْمُتَمَسِّکِینَ بِحُبِّنَا فِی غَیْبَةِ قَائِمِنَا الثَّابِتِینَ عَلَی مُوَالاتِنَا وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِنَا أُولَئِکَ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ قَدْ رَضُوا بِنَا أَئِمَّةً وَ رَضِینَا بِهِمْ شِیعَةً وَ طُوبَی لَهُمْ هُمْ وَ اللَّهِ مَعَنَا فِی دَرَجَتِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ»؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۷۲.
↑ ر. ک: فقیهی، علی نقی، سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران، ص ۱۲۷.
↑ ر. ک: پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار بهار و باران، ص ۸۱- ۸۳.
↑ ر. ک: پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار بهار و باران، ص ۸۱- ۸۳.

[1] ر. ک: فقیهی، علی نقی، سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران، ص ۱۲۷.

[2] ر. ک: سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۲۲۸-۲۳۳؛ انتظار و منتظران، ص ۲۰۹-۲۱۳.

[3] ابن بابویه‌، کامل الزیارات، ۳۲۹.

[4] کلینی، کافی، ج ۲، ص۱۸۹.

[5] نهج البلاغه، خ ۴، ص ۷۲.

[6] ر. ک: حسینی میلانی، سید علی، وظایف امت در برابر امام، ص ۹۷.

[7] رسول اکرم (ص) در خطاب به امیرالمؤمنین (ع) می‌فرماید: «"عَدُوُّکَ عَدُوِّی وَ عَدُوِّی عَدُوُّ اللَّهِ"»؛ حاکم نیشابوری، مستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۳۸؛ ذهبی، تاریخ اسلام، ج ۲۰، ص۴۰؛ خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج ۴، ص۲۶۱.

[8] «"مَنْ عَادَی شِیعَتَنَا فَقَدْ عَادَانَا وَ مَنْ وَالاهُمْ فَقَدْ وَالانَا لِأَنَّهُمْ مِنَّا خُلِقُوا مِنْ طِینَتِنَا مَنْ أَحَبَّهُمْ فَهُوَ مِنَّا وَ مَنْ أَبْغَضَهُمْ فَلَیْسَ مِنَّا... ِ مَا مِنْ أَحَدٍ مِنْ شِیعَتِنَا یَمْرَضُ إِلَّا مَرِضْنَا لِمَرَضِهِ وَ لَا یَغْتَمُّ إِلَّا اغْتَمَمْنَا لِغَمِّهِ... ِ لِأَنَّهُمْ عِبَادُ اللَّهِ حَقّاً وَ أَوْلِیَاؤُهُ صِدْقاً"»؛ صفات الشیعه، ص ۳.

[9] ر. ک: جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، ج۹، ص۲۳۵، ۲۳۷.

[10] «"طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی وَ هُوَ یَأْتَمُّ بِهِ فِی غَیْبَتِهِ قَبْلَ قِیَامِهِ وَ یَتَوَلَّی أَوْلِیَاءَهُ وَ یُعَادِی أَعْدَاءَهُ ذَاکَ مِنْ رُفَقَائِی وَ ذَوِی مَوَدَّتِی وَ أَکْرَمِ أُمَّتِی عَلَیَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ»". شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲.

[11] سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص ۲۲۸-۲۳۳؛ انتظار و منتظران، ص ۲۰۹-۲۱۳؛ نجفی، حسن، بررسی ابعاد رفتار اخلاقی در سبک زندگی زمینه‌ساز ظهور موعود، ص ۳۲.

[12] «طُوبَی لِشِیعَتِنَا الْمُتَمَسِّکِینَ بِحُبِّنَا فِی غَیْبَةِ قَائِمِنَا الثَّابِتِینَ عَلَی مُوَالاتِنَا وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِنَا أُولَئِکَ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ قَدْ رَضُوا بِنَا أَئِمَّةً وَ رَضِینَا بِهِمْ شِیعَةً وَ طُوبَی لَهُمْ هُمْ وَ اللَّهِ مَعَنَا فِی دَرَجَتِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ»؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۱، ص۷۲.

[13] ر. ک: فقیهی، علی نقی، سبک اخلاق اجتماعی مهدی‌یاوران، ص ۱۲۷.

[14] ر. ک: پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار بهار و باران، ص ۸۱- ۸۳.

[15] ر. ک: پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار بهار و باران، ص ۸۱- ۸۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]